Nakil ameliyatı paraşütle dağdan atlamak gibidir!

Türkiye özellikle canlıdan canlıya karaciğer nakli ameliyatlarında dünyanın en iyi merkezlerinden biri oldu. Memorial Hastanesi Genel Cerrahi ve Organ Nakli Merkezi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Koray Acarlı, bu ameliyatların perde arkasını anlattı:
Karaciğer yetmezliği olan hastanın; ilk belirtiler oluştuğunda hemen hastaneye başvurması, hekimin de hızlı şekilde onu ulusal organ bekleme listesine bildirmesi hayati önem taşır. Bazen hasta makineye bağlı halde hastaneye getiriliyor. İki gün önce gelse hayatı kurtulmuş olacak ama geç kaldığı için organ çıkma olasılığı düşüyor. Maalesef ülkemizde her gün organ çıkmıyor ve hastalar ölümle burun buruna geliyor.
BAĞIŞIKLIK KAZANILIR
İnsanların çoğu hepatit mikrobu kanlarına girdiğinde hastalanırlar fakat vücut belli bir süre sonra hastalığı yenip vücuttan atar. Hasta hepatit mikrobuna karşı bağışıklık kazanır. Ancak bazı durumlarda vücut bu savaşı kazanamaz; hastalık hiç geçmez ve zaman içinde kronikleşir. Bir grup insan ise daha da hassastır; hepatit vücuda girdikten bir-iki ay sonra, ölümün eşiğine gelebilirler. İşte bu durumda; onlara acilen karaciğer nakli yapılması gerekir, aksi takdirde yüzde 80 ölürler.
Karaciğer yetmezliği olan hastalar da zaman içinde ağırlaşarak solunum sistemine bağlı hale gelebilirler. Uçurumdan düşmek üzeredirler, yakaladın, yakaladın! Onları uçurumun kenarından kurtaracak tek şey ise, acil karaciğer naklidir.
Karaciğer nakli ameliyatları bazen 15 saat sürüyor. Sabah başlayan bir ameliyat, ertesi günün sabah saatlerine kadar uzayabiliyor. Kurtarmaya çalıştığınız hastanın belki de saatleri kalmış oluyor ama siz onu, uzun süren bir ameliyatın ardından sağlığına kavuşturuyorsunuz. Yeniden doğmuş gibi uyanıyorlar. Bir gün önce ölüme bu kadar yakınken, bir gün sonra yaşama yeniden tutunan hastalarımızı gördükçe; yaptığımız ameliyatın ne kadar önemli olduğunu anlıyoruz. Düşünün bütün bir gün ayaktasınız, herkes yatmış; siz en zor, en riskli, en kanlı ameliyat olan organ nakline giriyorsunuz. O kadar büyük bir adrenalin var ki; yorgunluğumuzu düşünecek halimiz olmuyor. Uykulu uykulu bir dağa tırmanıp paraşütle atladığınızı düşünün. Paraşütle atlarken "Uykum geldi, uyuyayım" diyebilir misiniz? Bizim ameliyatlarımız da aynen öyledir.
AMELİYATTA MÜZİK
Ameliyat anlarını hoş kılabilmek adına bazı şeyler de yapıyoruz tabii. Mesela benim ameliyatlar için hazırladığım özel bir CD arşivim vardır. Ben ameliyata başlamadan önce; CD çalar odaya alınır ve o sırada mutlaka müzik dinlerim. Hangi şarkı olduğu önemli değil ama genel olarak soft şarkıları tercih ederim. Ameliyatın stresli anında gürültülü müziğe dayanamam.
AĞRI KESİCİLER KARACİĞER YETMEZLİĞİNE YOL AÇABİLİR
Ağrı kesici ve ateş düşürücü gibi bazı ilaçların günlük hayatta çok sık kullanılması, karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Bu ilaçların kolay ulaşılabilmesi de bu riski artırıyor. Bu ilaçları aşırı dozda alarak intihar eden insanlar da karaciğer tahribatı yüzünden hayatlarını kaybediyorlar. İlaç zehirlenmesinden sonra karaciğeri zarar gören hastaya acilen karaciğer nakli yapılması gerekebilir.