Meme kanseri riskini azaltmak elinizde!

Birçok kadın için meme kanseri en çok korkulan hastalıktır. İstatistikler; yaklaşık yedi veya sekiz kadından birinde, yaşamları boyunca meme kanseri gelişeceğini göstermektedir. Günümüzde meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilecek çok sayıda strateji mevcuttur. Kanser riskini artıran etkenler ise şöyle sıralanabilir:

AİLE HİKAYESİ ÖNEMLİ
YAŞ: Meme kanseri 35 yaş altındaki kadınlarda nadirdir. Çoğu meme kanseri 50 yaş üzerindeki kadınlarda oluşur.
IRK: Meme kanseri beyaz ırka mensup kadınlarda, daha sıklıkla oluşur.
AİLE HİKAYESİ: Bir kadının meme kanserine yakalanma riski; eğer annesinin, kız-kardeşinin veya kızının özellikle erken yaşta meme kanseri varsa artar.
GENETİK: Belli genlerin varlığı meme kanser riskini arttırır.
ÖSTROJEN: Östrojen meme hücrelerini harekete geçirir. Menstrüasyonu erken bir yaşta başlamış kadınlarda, hiç çocuğu olmayanlarda ve menopoza geç girenlerde risk daha yüksektir.
GEÇ ÇOCUK DOĞURMAK: Yaklaşık 30 yaş sonrasında ilk çocuğunu doğuran kadınlar, daha genç yaşta anne olanlara göre, daha büyük riske sahiptir.
MEME YOĞUNLUĞU: Meme kanserleri; yağlı dokuda değil, yoğun dokuda (loblar ve kanallar) gelişir.
KONTROLLER YAPILMALI
Meme kanserinin erken saptanması, yaşamı tehdit eden bir durum halini almasını önleme olasılığını arttırır. Kanser; ne kadar erken saptanırsa o kadar iyidir. Bu amaç için memenin aylık kişisel-muayeneleri önemli basamaklardır. Ancak mamografi; meme kanserini hissedilmesinden çok önce saptayabilir. Konunun uzmanları; 40 ve üstündeki yaşlarda olan kadınlara 1-2 yılda bir mamografi tavsiye etmektedir.
MAMOGRAFİ SAKINCALI OLABİLİR
Bazı araştırmacılar 50 yaş altındaki kadınlar için mamografi taramalarının gerekmeyebileceğini ileri sürmektedir. Nedenlerini de şöyle sıralamaktadırlar:
Daha genç kadınların yoğun, sağlıklı meme dokuları tümörleri gizleyebilir. Rutin mamografiler, 40 ila 49 yaşları arasındaki kadınlarda gelişen meme kanserlerinin yaklaşık yüzde 40'ını gözden kaçırır.
Mamografiler, kadınları meme kanserine yol açan radyasyona maruz bırakır. Modern mamografi cihazlarında risk azdır (2.700'de 1'den fazla değil).
Mamografi taraması, her ne kadar saptansa da, menopozöncesi kadınlarda meme kanserinden sağ-kalım ihtimallerini her zaman arttırmaz.

SİGARA TEHLİKEYİ ARTIRIR
Değişen derecelerde meme kanseri ile bağlantılı olan faktörler arasında; ksenoöstrojenlere maruz kalma (östrojeni taklit eden sentetik bileşenler), pasif sigara içiciliği, psetisitler, herbisitler, güç hatları, elektrikli battaniyeler, radyasyon ve güneş ışığına koruyucu olmadan maruz kalma sayılır. Alkol ve sigara tüketimi meme kanseri geliştirme riskini artırmakta etkin bir role sahiptir.

FAZLA KİLO RİSKLİ
Fazla kilolu kadınlarda risk artar. Doymuş yağ alımının artışı, antioksidanların, lifli besinlerin ve omega-3 yağ asitlerinin (özellikle alfa-linolenik asit) ve besinsel fitoöstrojenleri (bakla, cevizfıstık gibi yiyeceklerde bulunan östrojen benzeri bileşenler) kanseri tetikler. Düzenli egzersiz yapan kadınlarda, düşük düzeyde aktivitesi olan kadınlar ile karşılaştırıldığında meme kanseri riskinde yüzde 60'a varan azalma olduğu saptanmıştır.