Anestezi sırasındaki riskler

Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi Ameliyathane ve Yoğun Bakımlar Koordinatörü Prof. Dr. Müslüm Çiçek, aneztezi ile ilgili bilgiler verdi...
Anestezi nedir?
Latince'de kelimelerin önünde, olumsuzluk anlamı vermek için 'an' eki kullanılır. 'Estezi' ise duyu anlamına geliyor. Anestezi, duyuların geçici süre ortadan kaldırılması anlamına geliyor. Anestezi, tıbbın hemen bütün bölümlerinde farklı şekillerde kullanılıyor. Anestezi uzmanları, bu uygulamalar için uzmanlık eğitimi alır.

HASTA GÜVENDE OLUR
Neden çeşit çeşit anestezi var?
Anestezi dendiğinde ilk akla gelen; genel anestezidir. Günümüzde en yaygın olarak uygulanan anestezi yöntemi, genel anestezidir. Ayrıca rejyonal (bölgesel) anestezi vardır. Genel anestezide hasta tamamen uyutulur. Bölgesel anestezi yöntemlerinde ise ameliyat yapılacak bölgeye anestezi verilir. Örneğin sezaryen ameliyatında; spinal anestezi veya epidural anestezi olarak adlandırılan ve halk arasında 'belden uyuşturma' olarak bilinen yöntem uygulanır. Sonuçta hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın anestezide; ameliyat sırasındaki ağrı ve hoş olmayan duyumsamalar ortadan kaldırılır. Bu sırada ana amaç; hastaların en güvenli şekilde tutulmaları ve en az risk ile ameliyatlarını olmalarıdır.
Anestezi öncesi hazırlık yapmak gerekir mi? Acilen anestezi uygulamak çok mu tehlikeli?
Bunu en iyi, uçak örneği ile açıklayabiliriz. Uçakla bir yere giderken, gideceğimiz mesafe kısa veya uzun dahi olsa uzun bir hazırlık gerekir. Çünkü hem yolcular, hem uçak, hem de havaalanı ile ilgili çok sayıda ön çalışmanın tamamlanması şart. Anesteziyi de buna benzetebiliriz. Hazırlıklar tamamlanınca hasta uyutulabilir. Yani uçak kalkmaya hazırdır.
İnsanlar anesteziden niçin korkuyor?
Hastaların anestezi ile ilgili korkularının çoğu geçmiş yıllara dayanıyor. 1980'li yıllarda anestezi alan her bin 500 kişiden biri, anesteziye bağlı olarak hayatını kaybediyordu. Son yıllarda elde edilen deneyim ve tıbbi gelişmeler sayesinde günümüzde bu oran 250 bin kişiden bire düşmüştür. Ancak risk sıfıra inmemiştir.
TIBBEN HERKESE UYGULANABİLİR AMA...
Herkese genel anestezi uygulanabilir mi?
Herkes genel anestezi için uygun değildir. Anestezi açısından baktığımızda, genel anestezi verilemeyecek hasta yoktur. Ancak genel anesteziden uyanamayacak hasta olabilir. Bu nedenle hastaları ameliyat öncesinde ayrıntılı olarak değerlendiririz. Böylece hastaya uygulayacağımız anestezi yöntemine ve hangi ilaçları kullanacağımıza karar veririz. Örneğin ciddi akciğer hastalığı olan bir hasta iyi durumda değilse ve göbek seviyesinin aşağısını ilgilendiren bir ameliyat olacaksa ameliyatın sırttan uyuşturarak yapılması doğru olur. Ancak ameliyatın acil olması veya ameliyat yapılacak bölgenin genel anestezi dışında başka bir yöntemle uyuşturulamaması halinde gerekli önlemler alınarak hasta ameliyata alınabilir. Bu durumda hasta ve yakınları oluşabilecek riskler konusunda uyarılmalıdır.
HASTALAR BAZEN ACI DUYABİLİR
Anestezi sırasında herhangi bir acı duyuluyor mu?
Genel anestezide amaç; hastaların ağrı duymadan ameliyat olmasını sağlamaktır. Ancak çok nadir olarak, ameliyat sırasında ağrı duyduğunu belirten hastalar da olmaktadır. Ancak bu, belirttiğim gibi son derece nadir bir durumdur.
SÜNET YAPARKEN SAKİNLEŞTİRİCİ VERİN
Sünnet; lokal anesteziyle mi yapılmalı?
Doğumdan sonraki ilk 28 güne kadar; anestezi riskleri diğer yaşlara göre daha fazladır. Sünnet sırasında çocuğun ağrı duymaması ve psikolojik olarak olumsuz etkilenmemesi çok önemlidir. Bu nedenle sünnet olacak çocuğa, yapılan işlemi anlatmak gerekir. Çocuklar; lokal anestezi, sedoanaljezi sakinleştirici ve ağrı kesiciler verilerek sünnet edilmeli.
ANESTEZİ SIRASINDA GÖRÜLEN RİSKLER
Sık görülen riskler:
Boğaz ağrısı, ses kısıklığı, bulantı, kusma, nabız sayısında azalma ya da artma.
Nadir görülen riskler:
Boyun ağrısı, sırt ağrısı, dudak, dil, diş ve boğaz hasarı, anestezi altında iken olan bitenin farkında olma, aspirasyon, alerji ve sinir hasarı.
Çok nadir görülen riskler:
Ses telleri, soluk borusu, yemek borusu ve boyun omurlarının hasar görmesi. Koter cihazına bağlı yanıklar ve kalp krizi geçirilmesi.