Unutkanlıktan ameliyatla kurtulun

Alzheimer yani "yakın hafıza kaybı" kişinin isim, adres bilgisi, tarih, güncel medyatik isimlerle kendi kişisel bilgilerinden özellikle ev adresi ve telefon numarasını hatırlayamaması gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Unutmanın, tehlikeli ve tıbbi tedavi gerektirecek boyutlara gelmesi, kişinin yaşam kalitesini düşürüyor.

Alzheimer tanısı konulan hastaların %30-40'lık bölümünde ortaya çıkan unutkanlık sorunu beyinde sıvı toplanmasına bağlı olduğu için ilaçla tedavi edilemiyor. Tedavi beyindeki bir çay bardağı miktarındaki sıvının, basit bir cerrahi işlem ile beyne şant takılarak boşaltılmasıyla yapılabiliyor. Hasta işlem sonrası yaşam kalitesini düşüren çok önemli olumsuzluklardan kurtularak sosyal yaşamına geri dönebiliyor.

Memorial Antalya Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü'nden Op. Dr. Bülent Fahri Kılınçoğlu, unutkanlığa yol açan beyinde sıvı toplanmasının şantla tedavisi hakkında bilgi verdi.

BEYİNDEKİ FAZLA SIVI BOŞALTILIYOR

Beynin içinde olması gereken miktarda sıvı artışı, kafa içi basıncının artması ve beynin sıkışması unutkanlık sorunlarına neden olmaktadır. Beynin fonksiyonunu bozan sıvı, hastanın yaşamını kabusa çevirerek başta unutkanlık olmak üzere hayat kalitesini düşüren bir çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Hidrosefali olarak adlandırılan bu durum, ilaç tedavisine yanıt vermemesine rağmen cerrahi tedaviyle düzelerek, ameliyat sonrası hastalara bambaşka bir dünyanın kapılarını açmaktadır. Genel anestezi altında gerçekleştirilen şant takma işleminde, hastanın kafatasına küçük bir delik açılarak, şantın ucu beyin içindeki beyin omurilik sıvısının bulunduğu odacığa yerleştirilmektedir. Daha sonra; baş, boyun ve karın cildinin altından geçen bir tünel açılarak şantın diğer ucu bu sıvının rahatlıkla emilebileceği karın içi boşluğa yönlendirilmektedir. Fazla sıvı beyinden uzaklaştırıldığında, hasta olumsuz etkiden de kurtulmaktadır.

HASTANIN İŞLEM İÇİN UYGUN OLMASI ÖNEMLİ

Nörolojik muayene sonrası çekilen beyin MR'ı sonrası beyinde sıvı toplanması belirlendiğinde, hastanın şant işleminden yarar görüp göremeyeceğini kontrol amaçlı olarak belden sıvı alınarak 24-48 saat beklenmektedir. Bu süre içinde hastada bir farklılık ve durumunda bir düzelme göze çarptığında, hastanın işlemden yarar göreceği kesinlik kazanmış olur ve ameliyat gerçekleştirilir.

Tanının doğru bir biçimde konulması ve işlemin uygun hastaya yapılması, başarıyı da getirmektedir. Ancak beyninde su toplanması nedeniyle 20 yıldır sıkıntı yaşayan bir hastanın işlem sonrası hemen iyileşmesi beklenemez. Bunun için belli bir sürenin geçmesi gerekir. Erken müdahalede hızlı yanıt verebilen sorun ileri yaş hastalarında yaş sınırı olmaksızın şant uygulaması ile tedavi edilebilir. 30-45 dk arasında süren işlem, genel anestezi altında yapılmakta ve hasta 2-3 günlük yatış süresinin ardından taburcu edilmektedir. İşlem sırasında kullanılan sistemler vücut ile uyumludur ve ameliyat sonrası oluşabilecek herhangi bir problem durumunda, küçük bir mıknatıs yardımı ile bozulan mekanizmanın ayarı değiştirilerek, herhangi bir müdahale yapılmadan dışarıdan sorun rahatlıkla giderilebilir.

İDRAR KAÇIRMA VE YÜRÜYÜŞ BOZUKLUKLARI DA DÜZELİYOR

Beyinde toplanan sıvının boşaltılması bu hastalarda unutkanlık ile birlikte var olan sorunların giderilmesinde de etkilidir. Hastanın idrar kaçırma sorunu ve yürüyüş bozukluğu gibi sorunları da düzelmektedir. Daha önce idrar kaçıran, unutkanlık sorunu bulunan, devamlı uyku halinde olan, bakıma muhtaç ve bir başkasının yardımı olmadan günlük işlerini yapamayan hastalar; şant takılma işlemi sonrası gözlerini açarak konuşmasından hareketlerine kadar her şeyi ile normal ve sağlıklı bir insan haline gelebilmektedir.