Akciğer, kalp ve gözden daha kolay bağışlanıyor

Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ Nakli Koordinatörü Belma Erdoğan, akciğer bağışı ve nakli ile ilgili bilgi verdi...
Türkiye'de ilk kez başarılı akciğer nakli yapan ekip içerisinde tek kadın koordinatör olmak nasıl bir duygu?
Doç. Dr. Cemal Asım Kutlu, 2006 yılında akciğer nakli yapmak istediğini ve bir ekip kuracağını söyledi. Bana da ekipte olmamı teklif edince çok heyecanlandım. Akciğer nakli daha önce birkaç kez denenmiş ama başarılı olunamamıştı. İki yıllık bir çalışmanın ardından 7 Mart 2009 tarihinde Türkiye'nin ilk başarılı akciğer naklini gerçekleştirdik. Mesleğimin en unutulmaz ve gurur verici anı; ameliyatın ertesi günü hastanın solunum cihazından ayrılıp kendi başına nefes almaya başladığı andı. Kadın olarak değil, bir insan olarak bu ekip ile çalışabilmek benim için gerçekten bir onur.

15 AİLEYİ BAĞIŞ İÇİN İKNA ETTİM
Şimdiye kadar kaç aileyi akciğer bağışı için ikna ettiniz?
Organ nakli koordinatörü olarak yaklaşık yedi yıldır görev yapıyorum. Bu süre zarfında birçok aile görüşmesi yaptım. Bugüne kadar konuştuğum ailelerin yaklaşık 15'i, tüm organlarını bağışlamayı kabul etti.
Akciğer nakli oranları nedir?
2012 yılında beyin ölümü gerçekleşen 1477 kişiden 345'inin organları bağışlandı. Aynı yıl toplam 23 akciğer nakli yapıldı. Sayı olarak çok az olduğunu görüyoruz. Bence bu sayı ileride daha çok artacak.
İnsanlar akciğer bağışlamayı reddediyor mu?
İnsanlar yaşarken tüm organlarının bağışlanmasını vasiyet ediyor. Beyin ölümü gerçekleşen hastaların aileleri ise kalp ve göz gibi organları bağışlamak istemiyor. Ancak akciğer bağışıyla ilgili bir sorun yaşamadık.
Yaşadığınız en ilginç olay neydi?
Akciğer nakli bekleme listesinde olan genç bir hastamızın kalbi durunca yoğun bakıma alındı. Kalp masajı yapılarak kalbi tekrar çalıştırıldı ama beynine uzun süre oksijen gitmeyince beyin ölümü gerçekleşti. Ailesiyle organ bağışı için görüştüğümüzde aile organ bağışında bulunmamıştı.
BAĞIŞ KARARI AİLEYE AİTTİR
Yakınlarını kaybetmiş aileleri nasıl ikna ediyorsunuz?
Maalesef genç ölümlerin oldukça fazla olduğu bir ülkeyiz. Bu ölümlerin çoğu beklenmedik ani durumlardan oluşuyor; trafik kazaları, iş kazaları ve intihar gibi... Aileler doğal olarak bu ani ölümlerle karşılaşınca büyük şoka giriyorlar. Bizim yaptığımız iş, beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin yakınlarına, durumunu en anlayabilecekleri şekilde anlatmak ve artık tıbben yapılabilecek bir şeyin kalmadığını söylemek. Bağış konusunda karar ailelere kalıyor.
BAĞIŞ İÇİN İKİ GÖNÜLLÜ ŞART
Yakın zamanda canlıdan akciğer nakli başlayacak. Canlı verici olmak için kimler gönüllü oluyor?
Ekibimiz canlıdan akciğer naklinin en fazla yapıldığı Japonya'ya giderek, onlardan tecrübelerini dinledi. Biz de bunu en kısa zamanda en uygun hastaya yapmak istiyoruz. Akciğer vericisi olmanın, diğer organların vericisi olmaktan farkı yok. Tek zor tarafı, iki gönüllü vericinin olması gerekiyor. Hazırlık aşaması olarak ortalama yedi-on gün yeterli oluyor.
KADIN OLMAK DAHA AVANTAJLI
Bir organ nakli koordinatörünün hayatı nasıldır?
Türkiye'de koordinatörlerin yüzde 99'u 7/24 çalışır. Günün her saati bir beyin ölümü gerçekleşmiş olabilir ve ailelerle görüşmek gerekebilir.
Organ nakli koordinatörlüğünde kadın olmak avantaj mı, dezavantaj mı?
Kadın olmanın hayatta hep daha avantajlı olduğunu düşünürüm. Bizim insanımız, karşısındaki kişinin onun duygularını anladığına inanırsa her şey çok daha rahat oluyor. Ancak karşınızdaki insanı dinlemeden olayı mekanikleştirirseniz, kadın ya da erkek fark etmiyor.
YARIN: ORGAN NAKLİNDE BAĞIŞÇI PROFİLİ