Epilepsi olana direksiyon yasak!

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Nöroloji Derneği Epilepsi Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Naz Yeni, halk arasında sara olarak bilinen epilepsi hastalığı hakkında bilgiler verdi...
Epilepsinin türleri var mıdır?
Epilepsinin çeşitli türleri vardır. Bu hastalığın belirtileri epilepsi nöbetleridir. Bu nöbetler başlıca iki ana gruba ayrılır: Parsiyel (beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler) ve jeneralize (beyinde yaygın olarak başlayanlar). Bu iki ana grubu da oluşturan alt nöbet tipleri vardır; dalma nöbetleri ve büyük kriz denilen en ağır atakların görüldüğü nöbetler gibi...

HERKES HASTA OLABİLİR
Türkiye'deki epilepsi hastalarının oranında nasıl bir değişim gözlenmektedir?
Epilepsi evrensel bir hastalıktır; coğrafi bölge ve etnik sınıf gibi farklar gözetmez. Ancak ülkelerin gelişmişlik düzeyleri, epilepsi sıklığına etki edebilir. Yeni doğan ünitelerinin gelişmiş olduğu ülkelerdeki bebekler, bu dönemde gelişebilecek travmalara yakalanmazlar. Ayrıca iş kazaları ve trafik kazaları en aza indirilmişse, kafa darbeleri ile ilişkili epilepsiler de azalır. Ülkemizin bazı konularda yeterli altyapıya sahip olmadığı bir gerçek...
Karakter yapıları ile epilepsi hastalığı arasında doğrudan ya da dolaylı bağlantılar var mı? Bunlar nelerdir?
Karakter yapısı ile epilepsi arasında bir ilişki kurulamaz. Herkes epilepsi hastası olabilir. Ancak bir kez epilepsi hastası olduktan sonra depresyon ve endişe bozukluğu gelişme olasılığı yüksektir.
Epilepsi hastalarının ve yakınlarının özellikle dikkat etmesi gereken unsurlar nelerdir?
Epilepsi hastaları, ilaçlarını aksatmamalı. Ayrıca nöbetleri durmamışsa çok dikkatli yaşamak zorundalar. Araba kullanamaz, denizde açılıp yüzemez, tehlikeli iş ve sporlar yapamaz. Nöbetleri duran hastalar ise daha esnek olabilirler ancak yine de dikkatli olmalıdırlar. Her hasta kendi özel durumunu hekimi ile tartışmalıdır.

RAPOR DÜZENLENMİYOR
Epilepsi hastaları neden otomobil kullanamaz?
Epilepsi hastalarının, araba kullanmaları kanunen yasak. Epilepsi hastasının nöbetleri kontrol altına alınmışsa, doktorun onayladığı bir raporla otomobil kullanabilir. Ülkemizde kanunen yasak olmasına rağmen denetim yapılmadığı için epilepsi hastaları için rapor düzenlenmiyor.
Epilepsi hastalarının cinsel yaşamlarıyla ilgili ayırt edici durumlar söz konusu mu?
Hayır. Epilepsi hastalarının cinsel yaşamı diğer insanlardan farklı değildir.
YENİ ÇIKAN İLAÇLAR TÜRKİYE'DE YOK
Epilepsi hastalığı konusunda dünyada ve Türkiye'deki tedaviler arasında temel farklılıklar var mı?
Epilepsi tedavisi ile ilgili olarak Türkiye'de de, dünya ile paralel uygulamalar yapılıyor. Geçmişte ülkemizde ilaç kullanım oranı düşüktü. Hastaların yarısı tanılarını bilmelerine rağmen epilepsi ilaçlarını kullanmıyordu. Son dönemde bununla ilgili bir araştırmaya sahip değiliz. Ancak epilepsi ile ilgili bazı yeni ilaçlar Türkiye'de bulunmuyor. Epilepsi cerrahisi uygulamaları ise ülkemizde pek çok merkezde yapılıyor ama bu uygulamalar da yeterli değil. Kendisini tamamen epilepsi cerrahisine adamış nöroloji, nöroşirurji, psikiyatri, psikoloji, radyoloji, nörofizyoloji ve nükleer tıp uzmanlarından kurulu, yeterli teknik destek alabilen ekipler oluşturulamamıştır.
YALNIZ SPOR YAPMALARI SAKINCALI
Epilepsi hastalarının uğraşmaları gereken ya da yapmaları yasaklanan sporlar nelerdir?
Epilepsi hastaları spor konusunda dikkatli olmalı. Hastalara kendilerini zorlayacak spor yapmaları önerilmiyor. Ayrıca tehlikeli sporlardan uzak durmaları gerekiyor. Ağır sporlar, epilepsi hastalarının yapmamaları gereken spor dallarıdır. Koşu, voleybol, fitness, masa tenisi, tenis sporlarını yapabilirler ama mesela yamaç paraşütü yapamazlar. Epilepsi hastalarının spor yaparken, ayaklarının yere basması ve yalnız olmamaları önemlidir. Yapacakları sporu seçerken bu konuda dikkatli olmalılar.