Sporcular 'göz'e dikkat!

Futbol, basketbol, voleybol oynarken ya da bireysel sporlarda sporcuların çoğu gözlerinden kimi zaman ciddi yaralanma riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Sporcunun yüzüne, başına aldığı bir darbe gözünde hasara yol açabiliyor. Hatta bu durum hemen ortaya çıkmayıp ileride farklı hasarlarla belirginleşebiliyor.

Sadece profesyonel sporcuları değil farklı sporlarla uğraşan herkes için tehlike arz eden bu durumu Dünya Göz Hastanesi Başhekim Vekili, Op. Dr. Nilüfer Köylüoğlu Ünal, SABAH Spor için kaleme aldı.

SPOR YAPARKEN GÖZÜMÜZE DİKKAT EDELİM

Spor yaparken göz sağlığının tehdit altında olabileceği pek akla gelen bir durum değildir. Genellikle boksörlerin göz sağlığının risk altında olduğu düşünülse de aslında bu risk her sporcu için geçerlidir. Bir futbolcunun kafa topuna çıkmasının gözünde yarattığı travma, yumruk yiyen bir boksörün aldığı darbeyle eş değer olabilir.

RETİNA VE VİTREUS

Gözü bir oda, retina tabakasını ise duvar kâğıdı olarak düşünürsek, bu odanın içi vitreus jeli ile doludur. Sağlıklı bir gözde vitreusun retina tabakasına yaslı ancak yapışık olmaması kişinin her türlü hareketinden retinanın etkilenmesini önleyen mükemmel bir koruma mekanizmasıdır. Ancak retinada meydana gelebilecek incelme gibi bazı yapısal değişiklikler vitreusun retinaya yapışmasına yol açabilir.
Retina dejenerasyonu olarak adlandırılan bu durumun varlığında, yaralanmayla sonuçlanmayan çarpışma, zıplama, ağır kaldırma gibi her türlü günlük ve sportif aktivite retina üzerine dolaylı mekanik etki yaratarak retina yırtığı riski oluşturur. Yırtık tedavi edilmezse duvar kâğıdına benzetilen retina tabakası yerinden sökülür. Retinanın bulunduğu plandan ayrılması ile retina dekolmanı ve görme kaybı gelişir.
Görme probleminizin olmaması, göz sağlığınızın kusursuz olduğu anlamına gelmez. Retinada yırtık oluşursa hasta, uçuşma ya da ışık çakması şikâyetleriyle hekime başvurur. Ancak her uçuşma ve ışık çakması retina yırtığı anlamına gelmez. Gençlerde ise vitreusun sağlıklı jel formu nedeni ile hasta yırtık oluşurken hiçbir uçuşma ya da ışık çakması hissetmeyebilir. Retina yerinde oldukça canlılığını koruyan nörolojik bir dokudur ve retina dekolmanı teşhisi konulan hastanın vakit kaybetmeden ameliyat edilmesi kaçınılmazdır.

GÖZ DİBİ MUAYENESİ NEDİR?

Gözün ön kısmını oluşturan kornea tabakasının pencere görevi yapması, sadece damla damlatılıp yarım saat bekletilerek retina tabakasının tamamını detaylı olarak muayene etmeyi mümkün kılar. Göz dibi muayenesi retinada sorun olup olmadığını, varsa ne aşamada olduğunu ortaya çıkarır ve oluşacak görme kaybına erken müdahale ile önlem alma şansı sağlar.

ÇÖZÜM

Tedavi kriterleri taşıyan retina dejenerasyonu teşhisi konan bir kişiye, argon lazer fotokoagülasyon tedavisi uygulanır. Ayaktan uygulanan bu tedavi sonrası kişi aynı gün hayatına devam edebilmektedir. Lezyon tipine ve kişiye göre, lazerin koruyucu etkisi tamamlanana kadar hekimin önereceği süre boyunca aktivite kısıtlaması ve ağır kaldırma yasağı gerekebilir.

FARKINDALIK VE BİLİNÇLENME

Düzenli ağır fiziksel aktivite yapan sporcuları göz sağlığı konusunda bilgilendirmek ve kamuoyunda farkındalık yaratmak göz sağlığının öneminin anlaşılmasında ilk adımdır. Bireysel ya da takım oyuncusu, çocuk ya da yetişkin, lisanslı ya da lisanssız bütün sporcular için periyodik retina taraması, kardiyoloji muayenesi kadar önemlidir. Böylece maddi ve manevi daha sıkıntılı retina tedavilerine ihtiyaç duyulmadan gerekli tedbirler alınabilir.