Organ naklinin sezaryenden farkı yok

Geçtiğimiz yıl 559 organ nakline imza atan Medical Park Antalya Hastane Kompeksi Organ Nakli Bölüm Başkanı Prof. Alper Demirbaş, organ nakliyle ilgili sorularımızı yanıtladı...
Türkiye'nin, hatta dünyanın en fazla böbrek nakli yapan merkezisiniz. Bunun sırrı nedir, neden Antalya?
Organ nakli bir ekip işidir. Sadece organ nakli yapan cerrahlar değil, tüm çalışanların buna inanması ve bu konuda tecrübeli olması gerekir. Ekibimiz hem çok tecrübeli, hem de amatör ruhunu kaybetmedi. Ayrıca organ nakillerine başladığından bu yana hedefini, daha çok insan hayatı kurtarmak olarak belirlemiş bir ekip. Buranın, dünyanın en büyük organ nakli merkezi olmasının sırrı; daha fazla insanı kurtarmanın verdiği mutluluktur. Biz hangi şehirde çalışırsak çalışalım bu böyle olacak ama Antalya'nın şansı da bizim burada olmamız. Ekip olarak; 2009 yılında 512, 2010 yılında 544, 2011 yılında 562, 2012 yılında 540 ve 2013 yılında ise 559 organ nakli ameliyatı gerçekleştirdik.
Antalya'da iki organ nakli merkezi var. Üçüncü merkez de açılacak. Antalya için fazla bir rakam değil mi?
Türkiye'de organ nakli konusunda yetişmiş çok deneyimli ekipler bulunuyor. Bugün ülkemizde hizmet veren, Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsat almış 63 böbrek, 24 karaciğer ve 12 kalp nakli merkezi bulunuyor. Bu sayılar yeterli, hatta fazladır. Burada hedef; yeni nakil merkezi açmaktan çok, var olan merkezlerin daha aktif olarak nakil yapmasının sağlanması olmalı. Çünkü sadece nakil sayısını değil, aynı zamanda başarısını artırmak önemli olmalıdır.
Organını veren kişi için ameliyat, alan kişiden daha mı kolay?
Organ alıcı veya verici ameliyatının sezaryenden bir farkı yoktur. Böbrek vericisi olmak, bizi yarım insan yapmadığı gibi sevdiğimiz insanın yaşam kalitesini artırır ve hayatını uzatır.
İKİ EKİP ÇALIŞIYOR
Verici ile alıcıyı aynı anda mı ameliyata alıyorsunuz?
Ameliyathaneye alıcı ve vericiyi aynı anda alıyoruz. İki ekip, yan yana ameliyathanelerde hazırlıklarımızı yapıyor ve önce verici ameliyatına başlıyoruz. Bu ameliyat belli bir aşamaya geldiğinde yan tarafta alıcı ameliyatı başlıyor. Organ çıkarıldığı anda alıcı da, böbrek nakledilmeye hazır halde oluyor.
Organ naklinin sınırı nedir? Bir insana en fazla kaç defa organ nakli yapılabilir?
Organ naklinin bir sınırı yoktur. Aktif kanser ve AIDS hastaları dışında tüm organ yetmezliği hastaları (daha önce nakil olmuş veya olmamış) nakil adayıdır.
Çapraz nakle neden ihtiyaç duyuluyor?
Çapraz nakle ihtiyaç duyulmasının en önemli sebebi; organ havuzunu büyütmek ve daha çok kişiye nakil yapabilmektir. Organ nakli ve bağışı, Türkiye'de istenilen oranlara ulaşmamıştır. Bunun sonucu olarak, her yıl binlerce kişi hayatını kaybediyor. Dahası, kronik organ hastalıkları sadece hastayı değil, ailesini ve yakın çevresini de ilgilendirmekte, yaşam düzenlerini alt üst etmektedir.
AYNI ANDA HEM BY-PAS HEM NAKİL YAPILIYOR
Organ bağışında en önemli yenilik nedir? Bu operasyonları nasıl yapıyorsunuz?
Eskiden 'Organ nakli yapılamaz' denilen diyabet (şeker), sarılık ve PRA'sı yüksek olan hastalara ve yaşlılara organ nakli yapılamıyordu. Bugün ise bu hastaların hepsine organ nakli yapabiliyoruz. Geçen seneden beri şeker, hipertansiyon ve yaş ile ortaya çıkan kalp şikayeti olan hastalara; aynı anda hem böbrek nakli, hem de by-pass yapıyoruz. Önce kalp cerrahisi ekibimiz bypass ameliyatını yapıyor. Onlar hastanın kalp fonksiyonlarının uygun olduğunu söyleyince, biz de böbrek naklini gerçekleştiriyoruz. İstatistiklere göre; bypass yapılan hastaların işlem sonrası diyalizde ölüm oranları, yüzde 20 ile 30 arasında değişiyor. Biz, bugüne kadar 31 adet by-pass ve nakil ameliyatını aynı anda gerçekleştirdik. Bu hastalarımızdan sadece ikisini kaybettik.
EN DOĞRU MERKEZ GÜVENDİĞİN MERKEZDİR
Organ nakli yaptıracak kişiler, kendileri için en iyi merkezi nasıl bulabilirler?
Organ nakli için elimizde maalesef çok fazla mermi yok; özetle hedefi tek bir kurşunla vurmak gerekiyor. Elbette bu işi fazla yapan, tecrübeli merkezlerde başarı şansı çok daha yüksektir. Hasta için en doğru merkez, kendisini güvende hissettiği merkezdir. Çünkü zor bir yolda yürüyoruz. Hedefimiz grip hastalığını değil, organ yetmezliğini tedavi etmek. Başarılı bir organ naklinin en önemli öğesi hasta ve ekibin birbirlerine duydukları güvendir. Engelleri birlikte aşabiliriz.
YURT DIŞINDAN DA HASTALAR GELİYOR
Antalya'da nakil olan hastaların kaç ay burada yaşaması gerekiyor?
Merkezimize sadece yurdun dört köşesinden değil, yurt dışından da birçok hasta geliyor. Bu hastaların Antalya'da kalacakları süre birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir. Bu süreyi belirlemekte; hem hastanın nakil sonrası sağlık durumu, hem de döneceği şehrin sağlık imkanları önemli rol oynuyor.