Çocuklar ve hamileler bol bol süt içmeli

Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) göre süt; inek, koyun, keçi ve mandanın meme bezlerinden salgılanan, kendine özgü tadı, kokusu ve kıvamı olan, beyaz veya krem renkli sıvı olarak tanımlanmaktadır. Süt, hayvanın memesinde bulunduğu dönemde sterildir. Fakat süte sağım sırasında ve sonrasındaki aşamalarda, mikroorganizmalar bulaşabilir. Mikroorganizma bulaşmış sütler; gece düşmeyen ateş, bağırsakta kanama, iştahsızlık, şişkinlik, sık terleme, çabuk yorulma gibi şikayetlere neden olabilir. Bu nedenle sütün içerisinde hastalık oluşturacak mikroorganizmanın hiçbir koşulda bulunmaması gerekmektedir. Mikroorganizmaların üremesini önlemek ve sütün kalitesini engelleyen enzim faaliyetlerini durdurmak için ısıl işlem uygulanır.
20-30 DAKİKA ISITILIR
Süte; pastörizasyon, UHT ve sterilizasyon işlemleri gibi farklı metotlar uygulanabilir. Hepsinin ortak özelliği; süte farklı derecelerde ve farklı sürelerde ısı verilerek kalitesini korumaktır. Pastörizasyon işlemi sırasında süt; 72-75 derece ısıda, 15-20 saniye ısıtılıp ardından hemen soğutulur. Böylece yararlı veya hastalık yapan mikroorganizmaların yaklaşık yüzde 95'i öldürülür. UHT, yani uzun ömürlü süt dediğimiz yöntem ile 135-140 derecede 1-2 saniye kadar yoğun ısı uygulanır. Bu işlem tüm mikroorganizmaları öldürür. Sterilizasyon ise; ambalaj içerisinde sütün 115-120 derece ısıda 20-30 dakika kadar ısıtılması ile uygulanan bir yöntemdir. Ve sağlıklı süt elde etmede önemli bir aşamadır.
'YARARLI YAĞLAR BARINDIRIR '
Isıl işlem sağlık için zararlı mıdır?' sorusunun cevabını hepinizin merak ettiğini biliyorum. Sütte temel karbonhidrat kaynağı laktozdur. İnek sütü ortalama yüz 4.7 laktoz, az miktarda glikoz, galaktoz ve oligosakkaritler içerir. Süte uygulanan pastörizasyon veya sterilizasyon işlemleri; sütte bulunan laktoz karbonhidratını etkilemez. Süte görünüm, tat, lezzet ve dayanıklılığını sağlayan; içinde doğal halde bulunan yağlardır. Süt, 400'den fazla yağ asidi, kolesterol çeşitleri ve sterol denilen bileşikler içerir. Süt, yüzde 5 oranında doymuş yağ içermesine rağmen, sağlık açısından yararlıdır. Çünkü kronik hastalıklar için koruyucu etkisi olan konjuge linoleik asit, sifingomiyelin, bütirik ve miristik asit gibi özel bileşenleri de barındırır. Bu yağlar genel kimyasal yapıları itibarı ile süte uygulanan ısıl işlemlerden etkilenmezler. Ayrıca süte uygulanan ısıl işlemlerin hiçbiri; yağların besin değerinin azalmasına neden olmaz.
BESİN DEĞERİ KAYBOLMAZ
Süt kaliteli protein içeriği açısından değerlidir. Ayrıca dengeli amino asit yapısına sahip olduğu için çok önemli bir besindir. Sütün içinde çoğunlukla kazein, daha az oranda whey proteinlerini de barındırır. Sütte bulunan proteinler; sıcaklık, hidrostatik basınç gibi fiziksel olaylar sonucunda ikincil ve üçüncül bağ yapıları proteinin denatürasyona (yapısal bozulma) uğrarlar. Ancak ortalama ısılarda yani, 65 ile 140 derece arasında uygulanan ısıl işlemlerin proteinlerin kanserojen etki yaratan birincil bağlarının bozulması mümkün değildir. Isıl işlem; sütte bulunan ve alerjen özelliği olan beta-laktoglobülin gibi proteinlerin yapısında ikincil ve üçüncül bağlardaki denatürasyon yaratması olumsuz bir etkiye neden olmaz. Araştırmalar; bu durumun tam tersine alerjen etkiyi azalttığını kanıtlamıştır. Süt iyi bir A vitamini kaynağıdır. Kalsiyum, fosfor, magnezyum, potasyum, selenyum, çinko gibi mineraller sütte bol miktarda bulunur. Isıl işlem; sütte bu vitamin ve minerallerin de kaybına neden olmaz. Ancak B grubu vitaminleri için aynı şey söz konusu değildir.
SAĞLIK İYİLEŞTİRİCİ FORMÜL
Bu haftaki sihirli içeceğimiz; hem zayıflatan, hem de kasları koruyan süt tarifi. Yağsız süt özellikle böbreklerden kalsiyumun hızla emilip yağ hücrelerinde yağ sentezini sağlayan enzimin çalışmasını önler. Böylece yağlanmayı önler. Ayrıca aminoasit açısından zengin süt, spor sonrasında içildiğinde de kas yıkımını önlemektedir.
MALZEMELER
200 ml. yağsız süt
10 adet taze çilek
1/2 adet muz
1 çay kaşığı tarçın
YAPILIŞI
Mutfak robotunda süt, çilek, muz ve tarçın karıştırılarak içime

HAFTANIN BİLİMSEL NOTU
Süt insanın yaşam boyu; yapısında bulunan immünoglobülinler, enzimler, büyüme hormonları, büyüme faktörleri ve bakteri üremesini önleyici öğeleri içerir. Bu nedenle 0-1 yaş döneminin ilk 6 ayına kadar anne sütü çok değerlidir.
Gebelik ve Süt: Gebelik süresince annenin süt ve süt ürünlerini tüketmesi; bebekleri gelişebilecek inek sütü alerjilerinden korur. Ayrıca erken doğuma neden olur.
Çocuklar ve süt: Çocukluk döneminde kemik kütlesinin doruğa ulaşması için kalsiyum alınmalıdır. Gençlik döneminde en yüksek kemik kütlesini süt ile karşılamak, ileriki yaşlarda osteoporozun önlenmesini sağlar. Ekstra süt takviyesi çocuklarda boy uzatır ve kemik kazanımını artırır.
Kadınlar ve süt: Osteoporoz, kemiklerin mineral yoğunluğundaki azalma ile kırılgan ve gözenekli yapı oluşturan kemiklerdeki boşluğun genişlemesi olarak tanımlanan metabolik bir kemik hastalığıdır. Menopoz dönemindeki kadınlarda ilk beş yıl boyunca kemik bütünlüğünde hızlı bir düşüş görülür.

KALBİNİZDEN RAHATSIZSANIZ OMEGA 3 İÇEREN SÜT İÇİN
Sütlerinizi çeşitlendirerek satın almaya özen göstermelisiniz. Kalp sağlığınız ile ilgili sorunlarınız varsa light, ekstra light veya Omega 3 içeren süt tüketin. Kemik yoğunluğunda azalma varsa kalsiyum açısından zengin sütleri tercih edin. Sağlıklı yaşam ve kilo yönetiminde başarılı olmak için az yağlı sütlerden için. Ara sıra tam yağlı sütleri içebilir ve organik olan sütlerden de her hafta birini deneyebilirsiniz. Bağırsaklarında laktaz enzimi eksikliği olanlar, yani bağırsağı hasta olanlar laktozsuz ya da keçi sütü içebilir.