Kolajenin yaşlanmadaki yeri ve onarımı

Aynada gördüğünüz yaşlanma izleri, mikroskobik seviyede meydana gelen olayların bir yansımasıdır. Bu kavramı anlamak önemlidir çünkü cildinizi yenilemek ve onarmak için yapacağınız her şey; bu tabakalarda bulunan hücrelerde meydana gelir ve fark edilebilir bir hale gelmeleri en az beş hafta sürer. 20 ile 25 yaş arasında başlayan tipik değişikliklerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Üretilen deri hücrelerinin her biri daha büyüktür, şekilleri düzensizdir ve daha yavaş gelişir.
Yüzeyde daha az ölü deri tabakası bulunur.
Kolajen ve elastini sararak birbirine yapışmalarını ve nemli kalmalarını sağlayan su tutucu moleküllerin sayısında azalma olur.

MELANİN ÜRETİMİ ARTAR
Cildin üst tabakasında bulunan ölü deri hücreleri ile gelişmekte olan hücreleri birbirine bağlayan su tutucu molekül sayısında azalma olur.
Her 10 yılda bir, pigment üreten hücreler yüzde 20 oranında seyrelir. Aynı zamanda küçük bölgelerde melanin üretimi artar, bu da yaşlılık lekelerine sebep olur.
Cildi korumaya yarayan bağışıklık hücreleri, erişkinlik ve yaşlılık arasında yarıya iner, hatta güneşe maruz kalan ciltlerde bu sayıda daha da fazla azalma olur.
Kolajen ve elastin üretiminden sorumlu fibroblast adı verilen hücreler pasifleşmeye başlar.
Cilde sağlamlık veren kolajen lifleri kalınlaşır, kırılganlaşır ve sayılarında yılda yüzde 1 oranında azalma gözlenir.

LİFLER SIKILIĞINI KAYBEDER
Cilde esneklik veren elastin lifleri sıkılığını kaybeder ve kolayca kopar. Ayrıca sayılarında da azalma meydana gelir.
Kolajen ve elastin liflerini bir arada tutan zemin maddesi incelir.
Besin taşıyan ve hücresel atıkların vücuttan atılmasını sağlayan damarlar küçülür. Geriye kalanlar, genişlese de duvarları kalınlaşır, bükülme ve kopmaya yatkın hale gelir.

CİLT YAŞLANMASININ BELİRTİSİ
Cilt yaşlanmasının en büyük göstergelerinden birinin kolajen üretiminin azalması olduğunu görüyoruz. Bu nedenle cilt bakımında kolajen onarımına dikkat etmelisiniz.
Kolajen üretimini dışarıdan artıran birçok madde vardır. Mesela C vitamini sağlıklı bağ doku üretimi açısından önemlidir, kolajen üreten fibroblastları destekler. Ayrıca C vitamini serbest radikalleri savunmasız bırakarak kolajen yıkımını da azaltır.
Alfa hidroksi asitler de kolajen üretimini destekler.
Güzellikte çığır açan buluşların başında A vitamini türevlerinin kolajen üretimi için kullanılması gelmektedir. Doğal bir A vitamini formu olan retinol, dört kırışıklık savaşçısını bir araya toplar. Soyma maddesi olarak kullanılır çünkü hücre dönüşümünü artırır. Lifleri, kolajen çiğneyen enzimlerin etkisine ket vurarak zarar görmekten korur. Serbest radikallerle savaşan bir antioksidandır ve bunların yanı sıra, tretinoinden çok daha az yan etki ile cildi yeniler.
SİGARA CİLDİ BEŞ KAT DAHA FAZLA KIRIŞTIRIR
Sigara içen kişilerin cildinde yaşlanmaya benzer bir hasar görülür. Çalışmalar göstermektedir ki; düzenli sigara içen kişilerin kırışık bir cilde sahip olma olasılıkları sigara içmeyenlerin beş katı daha fazladır.

CİLT LEKELENİR
Dumana doyurulmuş tuzlu su dolu bir test tüpüne konulan deri hücreleri, normalden çok daha fazla enzim salgılamış ve fibroblastlar da yeni kolajen üretiminde yüzde 40 daha yavaş reaksiyon göstermiştir. 'Sigara cildi' olarak adlandırdığımız cilt; solgun, kalın ve yanaklarda gözle görülür kırışıklıklar ve lekelerle dolu grimsi bir görünüme sahiptir. Bunun sebeplerinden biri, nikotinin damarların büzüşmesine sebep olması ve kanın cilde daha az oksijen taşımasıdır. Sigara içmek ayrıca elastin üretimini yüzde 100 artırır, ancak yeni oluşan elastinler normalden daha kalındır. Sigara içmek, sigara içen kişinin dudaklarını sürekli büzmesinden, surat kaslarını kasmasından ve rahatsız edici dumanı engellemek için gözlerini kısmasından dolayı cildin kasılmasına neden olur.