Beslenme haritasına göre 4 büyük hata

Sağlık Bakanlığı'nın 'Kronik Hastalıklar ve Beslenme Araştırma' raporu ülkemizde sağlıklı beslenme yolunda değişimin olumlu yöne doğru gittiğini ancak yapılması gereken daha çok işimizin olduğunu gösteriyor.
Gerçek bilimsel veriler; sağlıklı yaşam ve obeziteden kalp hastalıklarına kadar kronik hastalıkların önlenmesinde önerilen beslenme kılavuzları ilkelerine daha ulaşamadığımızı göstermektedir.
Dünya Sağlık Örgütü, toplumlarda sadece yetersiz tüketilen sebze ve meyveye bağlı olarak; sindirim sistemi kanserlerine yakalanma riskini yüzde 19, iskemik kalp hastalıkları riskini yüzde 31, inme riskini ise yüzde 11 olarak belirlemiştir. Ayrıca dünyada yılda 2.7 milyon kişinin sadece yeterli miktarda sebze ve meyve yememesine bağlı ölümlerin olduğunu açıkladı.
Ülkemizde Sağlık Bakanlığı liderliğinde 'Obezite Kontrol Programı' ile başlayan ve 2012 yılında 'Sağlıklı Beslenme ve Aktif Yaşam' programı olarak güncellenen sağlık politikasında Türkiye'de taze sebze ve meyve yeme miktarının artırılması amaçlanmıştır.
Peki nasıl besleniyoruz? Yapmamız gerekenler neler? Bu sorulara yanıt arıyorsanız, bugün sağlıklı yaşam için hızla değiştirmeniz gereken önemli beslenme tüyolarını paylaşmak istiyorum:
Yetersiz Taze Sebze ve Meyve Yiyoruz: Eğer kalp, kanser, hipertansiyon ve obezite ile mücadele etmek istiyorsak; hem bireysel, hem de toplumsal olarak taze sebze ve meyveden toplam en az sekiz porsiyon tüketme zorunluluğumuz var. Türkiye'ye özgü beslenme kılavuzu, en az 5 porsiyon taze sebze ve meyve önerirken, dünyanın en önemli beslenme sistemi olan 'Hipertansiyonu Durdurma Diyet Görüşü' günde 7-11 porsiyon taze sebzemeyve yemenin önemini vurgulamaktadır.
Ülkemizde ise düzenli olarak her gün taze sebze ve meyve yeme durumuna baktığımızda; her 100 kişiden 4'ü hiç sebze- meyve ağzına koymazken, 10'u 1 porsiyon, 41'i 2 porsiyon, 18'i 3 porsiyon kadar yemektedir.
Her gün ana yemeklerin yanında büyük bir kase salata, kahvaltıda bolca domates, salatalık, taze maydanoz ve biber çeşitlerini eksik etmemeliyiz.
Günde üç adet taze meyveyi yediğinizden de emin olmalısınız.
Tam Tahıllı Ekmek Çeşitlerini Tercih Etmiyoruz: Tarım Bakanlığı'nın sağlıklı ekmek geliştirme politikaları ile ekmeğimizin tam buğday unu ile yapılması zorunlu hale getirilmesi yasalaştırılsa da, toplum olarak düzenli tam tahıllı ekmek tüketimine baktığımızda; her 100 kadından 15, her 100 erkeğin de 11'i gibi çok az bir oranının 'sağlıklı ekmeği' tercih ettiği görülüyor. Ege ve Akdeniz bölgelerinde tam tahıllı ekmek daha sık tüketilirken; İç Anadolu, Doğu ve Güney Doğu Anadolu ve Karadeniz'de her 100 kişiden 85'i halen beyaz ekmek yeme alışkanlığını devam ettirmektedir. Her öğünde bile farklı çeşit ekmek yemenin sağlığa katkıları oldukça büyük. Öğünde kadınların bir-iki, erkeklerin iki-üç incecik dilimler halinde kesilmiş ekmeği geçmemeleri kilo almalarını da engelleyecektir.
Katı Yağ Alışkanlığından Vazgeçmiyoruz: Sağlık Bakanlığı'nın bu önemli araştırmasında; yaş ilerledikçe doğru beslenme bilgisi ile doğru beslenme alışkanlığının kazanılması gerekirken, 75 yaş üzerindeki erkeklerin tereyağı ve margarin yeme alışkanlıklarının arttığını görüyoruz.
Genel toplumumuzun yüzde 7'si düzenli olarak tereyağı, yüzde 3'ü margarin, yüzde 27'si sadece zeytinyağı kullanırken; yüzde 63'ü mısırözü, ayçiçek, fındık ve soya yağını kullandığını bildirmektedir.
Ülkemizde de yaygınlaşmaya başlayan ve sağlıklı yağ olan fındık yağı ya da soğuk sızma zeytinyağını yemeklerinize az miktarda koyun.
Günde 18 gram Tuz Tüketiyoruz: Ülkemizde yapılan SALTürk yani 'Türkiye'de Tuz Tüketiminin Belirlenmesi' araştırması, günde 18 gram (yaklaşık 3.5 tepeleme tatlı kaşığı, 1.5 tepeleme yemek kaşığı kadar) tuz kullandığımızı belirledi. Sağlık otoriteleri olan Dünya Sağlık Örgütü gibi kuruluşlar sağlıklı yaşam için günde 5 gram tuzu geçmemenin oldukça önemli olduğunun altını çizmektedir.
Konserve yiyecekleri evde hazırlama ve marketlerden alma ülkemizde sıktır. Eğer tuzu azaltmak istiyorsak, konserve yiyecekleri de mümkün olduğunca almamak gerekiyor.