Sinüzit ameliyatlarında cerrahi navigasyon

KBB Uzmanı Doç Dr Teoman Dal , Burun çevresindeki kemiklerin içindeki hava boşlukları olan sinüslerin iltihapları günümüzde en sık karşılaşılan hastalıklar arasında olduğunu belirtiyor. Uygun içerik ve sürelerle kullanılan ilaç tedavileri ile iyileşmeyen ve kronikleşen sinüs iltihaplarının tedavisinde güncel yaklaşım, dışarıdan herhangi bir kesi yapılmadan burun delikleri içinden uygulanan endoskopik sinüs ameliyatlarıdır. Sinüslerin iltihap dışı hastalıklarının tedavisinde de ilk tercih edilen yöntem olan endoskopik sinüs cerrahisi de günümüzde en sık yapılan ameliyatlar arasındadır.
Çevresinde gözler, beyin, görme sinirleri, şah damarları gibi hayati organlar bulunan bir bölgede gerçekleştirilen endoskopik sinüs ameliyatlarının giderek yaygınlaşmasını takiben bu kritik organların hasar hörmesine bağlı ciddi komplikasyonlar da izlenmeye başlamıştır. Yaşanan bu problemlerin önemli kısmının ameliyat sırasında sinüs anatomisinin çeşitli nedenlerle tam olarak değerlendirilememesine bağlı olduğunun anlaşılmasını takiben ilk olarak beyin cerrahisi alanında başlayan bilgisayar destekli cerrahi (cerrahi navigasyon) uygulamaları endoskopik sinüs ameliyatlarında kullanılacak şekilde geliştirilmiştir.
Cerrahi navigasyon ile endoskopik sinüs ameliyatlarında kullanılan cerrahi aletlerin sinüs anatomisi içindeki yerlerini özel bir cihaz ve yazılım yardımı ile gerçek zamanlı olarak, 3 planda ve çok az yanılma payı ile takip edebilmek mümkün olmaktadır. Bu teknoloji ile ameliyat sırasında sinüslerin çevresindeki kritik yapı ve organların yerleri kolayca tespit edilmekte ve mevcut hastalık bu yapılara zarar vermeden tam olarak temizlenebilmektedir.

CERRAHİ NAVİGASYONUN BAŞLICA AVANTAJLARI NEDİR?

Endoskopik sinüs ameliyatlarında navigasyon sistemlerinin kullanılmasının en önemli avantajları; iki boyutlu endoskopik görüntüde üç boyutlu yol haritası sağlaması, ulaşılması güç anatomik bölgelere güvenli yaklaşım sağlaması, daha az normal doku hasarı ile hassas cerrahi yapılabilmesi, ameliyat süresinin kısalması, istenmeyen bir durum (komplikasyon) oluşma ihtimalinin ileri derecede azalması, ameliyat başarı oranının artması ve hastalığın tekrarlaması) ihtimalinin azalması olarak sayılabilir.

BAŞARILI BİR AMELİYAT İÇİN NAVİGASYON SİSTEMİNİN OLMASI YETERLİ MİDİR?

Cerrahi navigasyon sistemleri endoskopik sinüs ameliyatlarında üç boyutlu yol haritası görevi yaparak ameliyatı yapan cerraha yardımcı olan ve ameliyatı sonuçları üzerinde olumlu etkileri olan ileri teknolojik cihazlar olmalarına karşın ameliyatın başarılı olabilmesi için asıl gerekli olan iyi anatomi bilgisi, iyi cerrahi teknik, doğru değerlendirme ve cerrahi tecrübedir. Bu nedenle ameliyat sırasında navigasyon sisteminin kullanılacak olması tek başına ameliyatın başarılı olacağı anlamına gelmemektedir.

CERRAHİ NAVİGASYONUN BAŞLICA KULLANIM GEREKLİLİKLERİ NELERDİR?

Günümüzde artık en standart endoskopik cerrahi vakalarında bile kullanılmakta olan cerrahi navigasyon sistemleri özellikle bazı durumlarda önemli faydalar sağlamaktadır.
Cerrahi navigasyon kullanımının, ameliyatın başarı oranını artırması ve komplikasyon riskini belirgin olarak azaltmasından dolayı kritik faydalar sağladığı başlıca durumlar; Anatomisi normalden farklı olan doğumsal anomalili hastaların ameliyatları, daha önce geçirilmiş ameliyat ya da travmaya bağlı olarak sinüs anatomisi değişmiş hastaların ameliyatları, kritik komşulukları olan alın sinüsü, arka etmoid ve sfenoid sinüslerin ameliyatları, göz yaşı kesesine yönelik ameliyatlar, hipofiz ameliyatları, mantar sinüzitlerinde yapılan ameliyatlar, yaygın polipli hastaların ameliyatları, kafa tabanı ameliyatları, göz çukurunu ilgilendiren ameliyatlar ve çeşitli nedenlerle oluşan beyin omurilik sıvısı kaçaklarının onarılması için yapılan ameliyatlardır.