Ramazan ayı sigarayı bırakmak için iyi bir fırsat

Dünya genelinde tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle yılda yaklaşık 6 milyon kişi ölüyor. Ülkemizdeki tüm ölümlerin yüzde 23'ü tütüne bağlı hastalıklar sebebiyle oluyor. Tütün kullanımı bu şekilde devam ettiği takdirde, 2030 yılına gelindiğinde tütün kullanımı nedeniyle yılda ölen kişi sayısının yılda 8 milyonu geçmesi bekleniyor. Türkiye'de ise eğer önlem alınmazsa, sigaraya bağlı olan yılda 100 bin ölümün, 2030 yılına gelindiğinde yılda 240 bin olması bekleniyor. Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç, Ramazan ayının sigarayı bırakmak için bir fırsat olduğunu belirterek, sigara bağımlılığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
DESTEK ALIYORLAR
Sigarayı içenlerin yüzde kaçı bırakmak istiyor?
Sigara içenlerin yüzde70'i sigarayı bırakmak istiyor. Yüzde 30'u da ikiüç yıl içinde bırakma çabası içine giriyor.
Yüzde kaçı sigarayı bırakmak için destek talep ediyor?
Yüzde 13-15 civarında destek alımı söz konusu.
Kendi kendine sigarayı bırakmak isteyenlerin yüzde kaçı başarılı oluyor?
Genellikle kullanıcılar sigarayı kendileri bırakmaya çalışıyor. Uzun süreli bırakma olarak düşünecek olursak yani bir yıl hiç sigara içmeden kalma oranı yüzde 3-5 arasında.
YÖNTEM BİLİMSEL OLMALI
Sigara bırakmada çeşitli bitkiler, akapunktur, biorezonans, moraterapi gibi yöntemler; bilimsel olmayan yöntemler midir? Bu konuda önerileriniz nelerdir?
Bunları bilimselliği kanıtlanmamış yöntemler olarak kabul ediyoruz ve sigarayı bırakmaya çalışanlara önermiyoruz. Sigara içimini şeker hastalığı, yüksek tansiyon, verem gibi bir hastalık olarak kabul ediyoruz ve bu hastalığın bilimsel bir tedavisi söz konusu. Bu bilimsel tedavi dışında uygulanan tedavilerin etkinliği şüpheli. Bırakmak anlamında yapılacak tedavinin etkili ve bilimselliği kanıtlanmış yöntemlerle yapılması başarı şansını artırıyor. Bilimselliği kanıtlanmış yöntemlerle uzun süreli bırakma oranları yüzde 50 civarındadır. Bilimselliği kanıtlanmamış yöntemleri deneyip başarısız olanlar iki sene sonra tekrar bırakmayı deniyorlar. Yani bu durum bırakma açısından zaman kaybına yol açıyor. Elimizdeki bilimselliği kanıtlanmış yöntemlerin kullanılmasını öneriyoruz.
Ramazan, sigarayı bırakmak için fırsat, nasıl bırakabiliriz?
Ramazan ile birlikte günün büyük bir bölümünde sigaradan uzak kalan sigara tiryakileri için Ramazan ayı bu bağımlılıktan ömür boyu kurtulmak için önemli bir fırsat. Sigara bağımlılarının beyinlerinde bunu geçici bir süreç olarak kodlamamaları gerekiyor. Tütün kullanımını, kurtulmaları gereken çok riskli bir davranış olarak algılamaları lazım. Bu sadece Ramazan'da kurtulunacak bir davranış değil, yaşam boyu kurtulmaları gereken riskli bir davranış. Böyle düşünürlerse, 'Sadece Ramazan ayında değil bütün ömür boyu sigarayı bırakacağım' derlerse ve yola bu şekilde çıkarlarsa Ramazan sigarayı bırakmak için gerçekten bir vesile olabilir. Bırakmanın önünde engel gördükleri ne varsa, sigara bırakma yardımı konusunda eğitim almış sağlık çalışanları tarafından çözülebilmektedir.
Masum sigara diye bir şey var mıdır? Günde birkaç tane içmekle bir paket içmek arasında bir fark var mı?
Tütünün her dozu ve her şekli zararlıdır. Bu zararları ortadan kaldıran herhangi bir yöntem, tedavi ya da koruyucu bir ilaç henüz keşfedilmemiştir. Kanserden koruyucu gıdaların tüketilmesi, sigaranın kanser yapıcı etkisini ortadan kaldırmaz. İçmeyenlere göre bir tane içmek de, bir paket içmek de sağlık risklerini artırır. Ama içme süresi ve miktarı arttıkça bu hastalıkların oluşma süreci kısalır ve sıklığı artar.
Bırakma sürecinde hastaya destek olacak yöntemler nelerdir?
Görsel uyaranların ortadan kaldırılması gerekiyor. Kişi sigara içmeye müsait ortamı görünce sigara içmek aklına gelir. Kül tablası, çakmak, sigara paketi gibi hatırlatıcı objeleri ya da ev içinde sigara içme alanları varsa ortadan kaldırmak gerekir. Çay, kahve içmek; yemek sonrası erken dönem bunu kışkırtır. Bunun için de diş fırçalamak ve su içmek etkili bir yöntemdir.