Tüp bebek tedavisinde cerrahi metodlar

Cerrahi Yöntemler
Bazı cerrahi girişimler gebelik şansını artırmaktadır. Endometriozis hastalığının tedavisi, rahim iç tabakasını düzensizleştiren myomların, poliplerin çıkartılması, yapışıklıkların açılması, tıkalı ve içerisinde sıvı birekerek genişlemiş fallop tüplerinin çıkartılması, polikistik over rahatsızlığı olan ve yumurtlaması baskılanmış hanımlarda yumurtalıklara verilen kontrollü ısı tedavisi yada sperm görülmeyen erkeklerde spermin testisden (TESE, TESA) yada epididimis (MESA, PESE) den cerrahi olarak elde edilmesi bu başlık altında sayılabilir.
Testiküler Sperm Ekstraksiyonu (TESE)
Perkütan Epididimal Sperm Aspirasyonu (PESA)
Mikro-Epididimal Sperm Aspirasyonu (MESA)
Yumurtalıklarda 'testis' de oluşan sperm 'vas deferens' ve 'epididmis' adı verilen kanallar aracılığı ile penise ulaşmaktadır. Spermin yumurtalıklardan çıkarak penise ulaşmasının ve ejekülasyon ile boşalma nın mümkün olmadığı durumlarda sperm yumurtalıklardan TESE yada TESA ve epididimden PESA adı verilen cerrahi yöntemlerle alınabilmektedir.

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce cerrahi metotlar kullanılmalı mıdır?

PESA işleminde çok ince bir iğne ile lokal anestezi altında deriden geçilerek epididim adı verilen sperm kanalına girilmekte ve sperm bu kanaldan aspirasyon ile toplanmaktadır. Bunun için deride kesi yapmaya gerek yoktur. Eğer bu yöntemle sperm elde edilememiş ise gene ince iğneler kullanılarak sperm direk yumurtalıklardan toplanabilmektedir (TESA). Bu yöntemde lokal anestezi altında yapılabilmekte ve deride bir kesiye gerek duyulmamaktadır. Bu yöntemle de sperm elde edilememiş ise sperm yumurtalılardan alınacak küçük biopsi parçalarında (TESE) aranabilmektedir. Bu operasyon genel anestezi gerektirmekte ve yumurtalıları çevreleyen deride kesi ye ihtiyaç duymaktadır. Eğer TESE mikroskop altında daha seçici yöntemlerle alınıyorsa bu ameliyata mikro TESE adı verilmektedir. Mikro TESE ile sperm bulunma şansı daha da artarken yumurtalıların ameliyattan iyileşme hızıda daha yüksektir.
Yumurtalıklardan biopsi ile alınmış sperm dondurularak sonraki tedavilerde kullanılabilirken, aspirasyon tekniği ile yumurtalıklardan yada epididim adı verilen sperm kanallarından toplanan sperm ler dondurularak saklanmaya uygun değildir. Bu nedenle hanım içinde aynı gün IVF tedavisi ve yumurta toplama ameliyatı gerekmektedir. Döllenme ICSI yöntemi ile yapılmaktadır.
TESE, TESA ve PESA ameliyatları sonrası bir kaç gün ağrı ve şişkinlik olabilir. Bu genelde paracetamol gibi basit ağrı kesicilerle kontrol edilebilecek düzeydedir.
Mikro-Epididimal Sperm Aspirasyonu (MESA) doğuştan 'vas deferens'i (yumurtalıklardan penise sperm taşıyan kanal) oluşmamış erkeklerde sperm temini için kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Bu yöntem daha önceden sterilizasyon ameliyatı geçirmiş olan erkelerde de kullanılmaktadır.
Bu ameliyat genel anestezi altında bir kaç saat sürmekte ve hasta aynı gün taburcu edilmektedir. Yumurtalıkları saran deriye yapılan ufak bir kesi ile sperm kanallarına ulaşılmakta ve bu kanallardan mikroskop altında çok ufak miktarlarda sıvı örnekleri alınmaktadır. Bu sıvı örneklerinin sperm içerip içermediği analiz edilmektedir. Kaç tane sperm kanalının kesi ile inceleneceği elde edilen sperm sayısına ve spermlerin hareket yeteneklerine bağlıdır.
Bu yöntemle elde edilen spermler genelde hızlı hareket edecek olgunluğa erişemediğinden döllenme aynı gün IVF-ICSI ile sağlanmaktadır. Bu nedenle hanım içinde aynı gün IVF tedavisi ve yumurta toplama ameliyatı gerekmektedir.
MESE ameliyatı sonrası bir kaç gün ağrı ve şişkinlik olabilir. Bu genelde paracetamol gibi basit ağrı kesicilerle kontrol edilebilecek düzeydedir.