Tüp bebek tedavisi neden başarısız olur?

"Tüp bebek, tek bir sperm hücresinin yumurta içine enjekte edilmesi yoluyla çocuk sahibi olunmasını sağlayan mikroenjeksiyon-ICSI yöntemidir. İster taze sperm isterse dondurulmuş sperm kullanılsın ya da sperm sayısı veya hareketliliği düşük olsun, hatta testislerden alınmış olsun, tüp bebek sonuçları hemen hemen birbirine benzer. Kadında yumurta yapımının bozulduğu hatta kalitesinin düştüğü olgularda da tüp bebek tedavisinden faydalanılmaktadır."

Tüp bebek tedavisinin aşamaları

"Tüp bebek işleminde spermin yumurta içine enjekte edilmesini takiben beklenen ilk gelişme yumurtanın ikiye bölünmesi ve böylece zigot dediğimiz ilk embriyo hücresinin oluşması, yani döllenmedir. Bu 1 ya da 2 gün alır. Ardından bölünen hücre sayısının artması ve 4, 8, 16, 32 şeklinde çoğalması beklenir. Bu 5 gün kadar sürebilir. Beşinci günde blastosist denilen evreye gelinir ve artık daha fazla laboratuvar ortamında beklemez. Eğer başarılı bir bölünme gerçekleşmiş ise elde edilen embriyolar uterus içine nakledilir, buna embriyo transferi denir. Sonraki 2 hafta içerisinde bu embriyonun uterus içerisinde tutunması gerekir. Buna da implantasyon denilir. Embriyoların nakledilmesini takiben yaklaşık 2. haftada yapılan gebelik testinde beta HCG hormonunun kanda yükselmesi gerekir. Bunu idrar testiyle de anlayabiliriz. Pozitif ise gebelik oluşmuş demektir. Başarılı bir gebelik için ultrasonda gebelik kesesinin görülmesi ve arkasından da Doppler ile kalp seslerinin işitilmesi gerekir. Bunlar da gerçekleştikten sonra ilk 3 ay, düşük olmadan geçmelidir. Üç ay sağlıklı biçimde tamamlandıysa, işin büyük kısmı hallolmuş demektir. Artık kontrol testleri ile bebeğin gelişimi takip edilir ve nihayet doğuma kadar ilerlenir. Eğer tüm bu aşamalar başarı ile geçilemediyse sebepleri araştırılmaya başlanır."

Sperm Fonksiyon Bozukluğu

"Eğer tüp bebek tutmamışsa, sperme ait sorunlar araştırılmalıdır. Bunlar spermde fonksiyon bozukluğu, sperm üretiminde yetersizlik ve hiç sperm üretiminin olmadığı "mutlak azoospermi"dir. Sperm disfonksiyonu, eğer spermler yumurta içerisine verildikten sonra yumurtaların hiç birisinde döllenme olmamışsa, yani bölünmemişlerse ya da daha sonra düşükle sonuçlanmışsa düşünülecek, spermlerin kendisinde ait problemlerdir. Öncelikle spermde nasıl bir bozukluğun bulunduğu araştırılmalıdır. Daha sonra da bu bozukluğu düzeltecek tedavi verilir. Spermin tedavisi en az 3 ay alır. Bu şekilde doğal yolla gebelik gelişmez ise, tüp bebek sırasında kalsiyum iyonofor, piezzoelektrik ya da stronsiyum gibi yumurtayı uyaracak tedaviler yapılır. Bazı özel durumlarda meni yerine testislerden alınacak spermlerin kullanılması başarıyı artırır."

Sperm Üretim Bozukluğu ve Azoospermi

Prof. Dr. Kaan Aydos "Sperm ne kadar az sayıda üretilirse üretilsin, tüp bebek ile döllenme sağlamak olasıdır. Yeter ki spermlerin sağlığı yerinde olsun ya da düzeltilsin. Çocuğumuz olmuyor diye tedavi başvurusunda bulunan çiftlerin %3'ünde, canlı ya da ölü hiç sperm çıkmayan azoopsermi durumu söz konusudur. Ancak ne kadar bozulmuş olursa olsun sperm üretimi varsa, mikroTESE ile testislerde çok az sayıda da olsa sperm hücresi bulunabilir. İlk muayenelerinde hiç sperm çıkmayan erkeklerde titiz bir sperm analizi yapıldığında sperm bulunabilir. Titiz araştırmayla da sperm çıkmamışsa, iki olasılık düşünülmeli: Sperm kanallarında tıkanıklık ya da doğrudan testislerin çalışmaması. Tıkanıklık olan erkekler mikrocerrahi teknikle başarıyla ameliyat edilebilmekte ve tamamına yakınında menide sperm çıkabilmektedir. Primer testiküler yetmezlik durumunda ise mikroTESE neticesi erkeklerin yarıya yakınında canlı sperm bulunabilir ve %25-40'ında da gebelik sağlanabilir. Varikoselin düzeltilmesi ya da hormon eksikliklerinin yerine konulması da normal sperm çıkışını sağlayabilir. Kısacası tüp bebek tedavisinin başarıyla sonuçlanması için spermin kalitesini artırmaya yönelik çeşitli tedaviler uygulanabilir. Çocuk sahibi olma umudunuzu kaybetmeden alanında uzman doktorlar ile tedaviye devam etmelisiniz."

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaan Aydos