Miyom tedavisi MR sonucuna göre planlanmalı

Adet kanamalarınız düzensiz ve aşırı miktarda mı? Sırt, bel ve bacakta şiddetli ağrılarınız mı var? İdrar tutamama ve kabızlık gibi şikayetler mi yaşıyorsunuz? Kansızlık ve demir eksikliği teşhisi mi konuldu? Halsiz ve yorgun musunuz? Bu sorulardan bir ya da birden çoğuna evet yanıtını veriyorsanız, miyom sorunu ile karşı karşıya olabilirsiniz. Memorial Antalya Hastanesi Onkoloji Merkezi'nden Girişimsel Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saim Yılmaz, miyomların girişimsel yolla tedavileri hakkında bilgi verdi:

YAŞAM KALİTESİ DÜŞEBİLİR
Miyom nasıl belirti verir?
Miyomlar bazen hiç belirti vermeyebilir. Genellikle farklı nedenlerle yapılan ultrasonda tesadüfen görülür. Bazen de ciddi belirtiler ile kendini gösterir. Adet kanamalarının sıklığının ve kanama miktarının artması, demir eksikliği ve kansızlık, sık idrara çıkma, gaz ve ağrılar bunlardan en sık ortaya çıkanlarıdır. Miyomlar büyümüyor ve herhangi bir şikayete yol açmıyorsa tedavi gerekmeyebilir. Ancak ultrason ve MR gibi tetkiklerde büyüme tespit edilmesi ve yaşam kalitesini düşüren sorunlara yol açması durumunda tedavi edilmelidir.
Miyom gebeliğe engel olur mu?
Miyomların, gebeliğin sağlıklı bir biçimde gerçekleşmesine engel teşkil edebildiği bilinmektedir. Ancak bu durum, mutlaka gebeliği etkileyecek anlamına gelmez. Bazen sayısız miyomu olan kadınlar bile gebelik sürecini herhangi bir sorun olmadan normal bir şekilde yaşayabilir.

HAMİLELİK ÖNCESİ TEDAVİ EDİLMELİ
Miyomlar, gebelik döneminde büyür mü?
Miyomlar, hamilelikte genellikle belirgin olarak büyürler. Rahim içerisine doğru büyüyen miyomlar çocuğa baskı yaparak düşüğe yol açabilir. Ancak rahmin dışına doğru bir büyüme söz konusuysa, genellikle bebek için bir problem yaratmaz. Hamilelik sırasında risk oluşturabildikleri için, mümkünse miyomların hamilelikten önce tedavi edilmesi tercih edilir.
Bu durumda miyom tedavisi gebelik öncesinde yaptırılmalı mı?
Miyom varlığı söz konusuysa, bunun tedavi planı hastanın beklentileri ve miyomun yapısına göre yapılmalıdır. Çünkü rahim için uygulanan bütün tedavilerde gebelik ihtimalinin azalması gibi bir durum söz konusu olabilir. Bunun için en ideali, problem yaratmayan miyomları düzenli takip ederek, büyüme göstermezlerse herhangi bir müdahalede bulunmamaktır. Ancak miyomların kendisinin gebelik için bir risk oluşturması halinde tedavi hasta için yarar sağlar. Eğer miyom sayısı azsa, miyomların yerleşim yeri çok zor bir bölgede değilse, dışa doğru büyüyorsa ve rahim içinde gömülü değilse 'miyomektomi' yapılması daha uygundur. Ancak miyomlar sayıca fazla ise veya rahim içinde zor bir alana yerleşmiş durumdaysa, ameliyat dışı bir girişimsel radyoloji işlemi olan 'embolizasyon' yapılması hasta için daha yararlı olacaktır. Çünkü bu tür hastalarda, tamamı alınamayan küçük miyomlar zaman içinde büyüyerek yeniden problem yaratabilirler.
Miyomların varlığı nasıl belirlenir?
Miyom tanısı genellikle ultrason tetkiki ile konur. Ancak miyomların sayısı, yerleşim yeri, büyüklükleri ve kapladıkları alanın daha iyi görülebilmesi için hastaya mutlaka MR yapılmalıdır. MR ile miyomlarla karıştırılabilen diğer bazı hastalıkların var olup olmadığı da ortaya çıkarılabilir. Ancak miyom tedavisi öncesi MR, hastaya en uygun tedavi yönteminin belirlenmesi ve tedavinin planlanması bakımından önemlidir. Bu nedenle, miyom hastalarında tedavi öncesi mutlaka kontrastlı yani damardan ilaç verilerek MR tetkiki uygulanmalıdır.

ULTRASON YETERLİ DEĞİLDİR
MR, uygun tedavi için yeterli bir tetkik mi?
Miyom varlığının teşhisi için ilk uygulanan tetkik olan ultrasonda, miyomların bir kısmı görülse de, sayıları ve yerleşim yerlerinin detayları tam olarak tespit edilemeyebilir. Eğer sadece ultrason bulgularıyla miyom ameliyatı yapılırsa, cerrah sadece ultrasonda gördüğü miyomları almaya çalışır. Ultrasonda görülmeyen miyomlar ise rahimde kalır ve büyüyerek miyomların tekrarlamalarına neden olur. Miyomektomi ameliyatı olan kadınlarda miyom problemi genellikle tekrarlar ve hastalara defalarca ameliyat uygulanır. Oysa, eğer teşhis konulurken MR görüntülemesinden yararlanılırsa; sayı, boyut ve yerleşim yeri bakımından miyomlar çok daha sağlıklı bir şekilde tespit edilir. Hastanın cerrahi için mi, yoksa cerrahi dışı yöntemler için mi, uygun olduğu bu sayede daha doğru belirlenmiş olur.
CERRAHİ MENOPOZ DENİLEN TABLO GELİŞİR
Miyomlar klasik cerrahi yöntemlerle nasıl tedavi edilir?
Miyomlarda iki tip cerrahi operasyon uygulanmaktadır. İlki; miyomların rahim içinden ya da karından teker teker alındığı miyomektomi; diğeri de, rahimin tamamen alınması ilkesine dayanan histerektomidir. Miyomektomi, özellikle sayıca az ve rahimin dış yüzüne doğru büyüyen miyomlar için başarılı bir yöntemdir. Histerektomide, rahimle birlikte genellikle yumurtalıklar da alınacağı için miyomlar kalıcı olarak tedavi edilse de, hasta cerrahi menopoz adı verilen tablo ile karşı karşıya kalır.
MİYOMLAR, İYİ HUYLU TÜMÖRDÜR
Miyomlar kansere dönüşür mü?
Miyomlar, iyi huylu tümörler olarak adlandırılır. Miyomların kansere dönüşme ya da kanserleşme gibi özellikleri yoktur. Kadınlık hormonu olan östrojene bağlı olarak gelişir ve östrojenin etkisi ile büyüme gösterir. Bir kadında tek bir miyom olabildiği gibi, birden çok miyom da bulunabilir. Bu da, miyomların kanserleşme riski üzerinde herhangi bir etkiye yol açmaz.
RAHİM KANSERİYLE KARIŞTIRILABİLİR
Menopoz dönemindeki kadınlara da miyom tedavisi uygulanıyor mu?
Miyomlar, vücuttaki östrojen düzeyine bağlı olarak büyüme eğilimi gösterir, bu nedenle genellikle menapozda büyümezler. Ancak menopoz sonrası hormon replasman tedavileri uygulanan kadınlarda miyomlar büyümeye devam edebilir. Bu nedenle, bazı kadınlarda menopoz sürecinde de miyom tedavisi yapmak gerekebilir. Ancak menopoz döneminde görülen vajinal kanamalar rahim kanserine de bağlı olabilir ve bu nedenle, hastanın bu açıdan da değerlendirilmesi önemlidir.