Çocuklarda Skolyoz

Skolyoz nedir?

Uzm. Fzt. Ayşe Alparman; "Skolyoz, omurganın normal dikey çizgisindeki yanal (yana doğru) eğriliğidir. Yan taraftan bakıldığında, omurga sırtın üst kısmında hafif bir yuvarlaklık göstermeli ve bel bölgesinde bir derece salınım (içe eğrilik) görülmelidir. Normal bir omurgaya sahip olan kişiye ön veya arka tarafan bakıldığında, omurga düz görünür. Skolyozlu bir kişi önde veya arkadan görüntülendiğinde, omurga kavisli bir şekilde görünür."

Skolyoz neden olur?

Skolyozun birçok neden ve çeşidi vardır:

Konjenital skolyoz: Doğuştan var olan bir kemik anormalliği sebebiyle ortaya çıkar.

Nöromüsküler skolyoz: Anormal kas veya sinirlerin bir sonucu olarak oluşur. Spina bifida veya serebral felci olanlarda veya felce neden olan ya da eşlik eden çeşitli koşullara sahip kişilerde büyüme evresinde kasların kemikler kadar gelişememesi nedeni ile sıklıkla görülmektedir.

Dejeneratif skolyoz: Bu, travmatik (bir yaralanma veya hastalıktan kaynaklanan) kemik çökmesi, daha önceden geçirilmiş sırt ameliyatı veya osteoporoz (kemiklerin zayıflaması) sonucunda oluşabilir.

İdiopatik skolyoz: Skolyozun en yaygın tipidir. İdiopatik skolyoz, tanımlanabilecek kesin bir nedene sahip değildir. Birçok teori vardır, ancak hiçbirisi henüz netleştirilememiştir. Bununla birlikte, idiopatik skolyozun kalıtsal olduğunu gösteren güçlü kanıtlar da vardır.

Skolyoz kimlerde görülür?

En sık 15-16 yaş gurubu çocuklarda görülür. 40 dereceden daha yüksek oranda omurilik eğrileri olanlarda cerrahi tedavi gerekebilir. Genel olarak, kızlarda erkeklerden daha yaygın olarak görülmektedir. İdyopatik skolyoz ise genellikle 10 ila 16 yaş grubunu etkileyen ergenlik dönemi skolyoz türüdür. İdiopatik skolyoz büyüme çağında ilerleyebilmesine rağmen yetişkinlik dönemine gelindiğinde durma eğilimi vardır.

Skolyoz nasıl teşhis edilir?

Çoğu skolyoz eğriliği çocuk pediatristi, aile hekimi tarafından veya ebeveynler tarafından tespit edilir. Çocuklarda skolyoz belirtisi olabilecek bazı ipuçları arasında simetrik omuz, kürek kemiği, beldeki şekil bozuklukları sayılabilir. Skolyozun kesin tanısı ve derecesi sıklıkla çekilen röntgen filminden sonra konulmaktadır.

Skolyoz takibi nasıl yapılır?

Sebebi teşhis edilememiş skolyozu olan çocukların çoğunluğu, fizik muayene ve düşük radyasyonlu bir röntgen grafisi çekilerek büyüme-gelişme çağı bitene kadar düzenli aralıklarla (genellikle 4 ila 6 ay) takip edilir.

Skolyoz tedavileri:

Katharina Schroth Skolyoz Rehabilitasyonu: Her bir birey ilk önce değerlendirilerek, bu değerlendirme sonucuna göre kendi omurgasına özel egzersizler belirlenmektedir. Egzersizler ile zayıf kasların güçlendirilmesi, kısalmış kasların normal boyuna getirilmesi hedeflenir. Tüm egzersizler rotasyonel solunum egzersizleri ile birleştirilir ki bu solunum egzersizleri omurganın orta hatta getirilmesinde büyük öneme sahiptir. Hedef kitle; özellikle kemik gelişimi tamamlanmamış ergenlik çağındaki ya da çocukluk çağında idiopatik skolyozu olan kişilerdir.

Egzersizler ve günlük yaşam aktiviteleri eğitimi, bu alanda eğitim ve sertifikasyonu olan uzman fizyoterapistler tarafından belirlenip, öğretilmektedir. Romatem Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezlerinde de uzman fizyoterapistler eşliğinde egzersiz uygulamaları yapılmaktadır.

Breysler. Özellikle kemiklerin olgunlaşması ve büyüme döneminde olan çocuklarda 25 ila 40 derece arasında bir omurilik eğriliği olması durumunda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Eğriliğin ilerlemesini durdurmak amacıyla kullanılır. Geçici bir düzeltme sağlar, breys desteği kaldırılınca çoğunlukla eğrilik eski haline döner ve ilerlemeye devam eder.

Cerrahi. 40 dereceden 50 dereceye kadar eğrilik olması durumunda skolyoz cerrahisi uygulanabilir. Ancak eğriliğin daha da kötüleşmediğinden emin olmak gerekir. Skolyoz cerrahisi omurgayı tam olarak düzleştirmez, sadece iyileşme sağlar. Prosedür sırasında eğriliği düzeltmek için metal implantlar kullanılır. İmplantların amacı ameliyat sırasında yerleştirilen kemik greftinin eğri alana sıkıca kaynaşması için omurganın sabit pozisyonda kalmasını sağlamaktadır. Skolyoz cerrahisi genellikle vertebrayı kalıcı olarak birleştirmeyi içerir ve spinal füzyon olarak adlandırılır.

Küçük çocuklarda, füzyonun omurga kaynaşan bölümünün ilerlemesini durmak için füzyon içermeyen başka bir teknik kullanılabilir. Bu durumda ameliyattan sonra daima breys kullanılması gerekebilir.

Uzm. Fzt. Ayşe Alparman