Zatülcenp hastalığı nedir ve zatülcenp nasıl tedavi edilir?

ZATÜLCENP NEDİR?
Göğüs zarının iltihaplanmasından ilerigelen bir hastalıktır. Satlıcan da denir. Vaktinde anlaşılıp tedavi edilmezse tehlikeli sonuçlara varabilir.
Her iki akciğerin üzeri, göğüs kafesinin iç kısmı akciğer zarı, ya da göğüs zarı (plevra) adı verilen bir zarla örtülüdür. Bu zar esnek, saydamdır, kâğıt inceliğindedir. Soluk alıp verme sırasında akciğerler genişleyip daralırken göğüs zarının kayganlığı solunumun rahatlığını sağlar. Akciğerlerle göğüs kafesi arasında kalan boşluğa göğüs boşluğu adı verilir. Bu boşluk sağ ve sol akciğerler kısmında kapalı bir torba gibidir; içinde hava yoktur. Zatülcenp (plörezi) işte bu zarın iltihaplanmasıdır

ZATÜLCENP NEDEN OLUR?
Çeşitli mikropların ya kan, ya da lenf yolu ile göğüs zarına varması, ya da komşu organlardaki iltihapların doğrudan doğruya bu zara bulaşması zatülcenpe yol açar. Böylece, iltihaba uğrayan zar normal özelliğini kaybeder, iltihap ürünlerinin birikmesi zarı kalınlaştırır, esneklik kaybolur, ağrı derin acı verecek şekilde şiddetlenir.

Zatülcenp, biri sulu, biri kuru olmak üzere iki şekil gösterir. Sulu zatülcenpte akciğerle göğüs boşluğu arasında özel bir sıvı toplanır.
Zatülcenpin sebebi %90 verem mikrobudur. Ayrıca romatizma, frengi, kanser, kalp yetmezliği, zatürree, akciğer apsesi, siroz urları, nefrit, nefroz gibi böbrek hastalıkları da göğüs boşluğunda su toplanmasına yol açabilir. Saydığımız hastalıklar dışında çeşitli kazalarda da göğüs zarı iltihaplanabilir. Meselâ delici, batıcı, kesici aletlerle, mermilerle olan yaralanmalarda, kaburga kemikleri kırılıp bu boşlukta kan toplanabileceği gibi mikropların araya karışmasiyle ağır iltihaplanmalar da olabilir.

ZATÜLCENP NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sebep çoğunlukla verem mikrobu olduğuna göre zatülcenpte, tedavi genel olarak, verem tedavisinin aynıdır. Hastalık başka bir sebebe dayanıyorsa tedavi ona göre uygulanır. Zatülcenpte istirahate, iyi beslenmeye bilhassa dikkat etmelidir. Hastalık geçtikten sonra da daima tedbiri elden bırakmamalı, hasta kontrol altında bulundurulmalıdır.

Verem mikrobundan ileri gelen zatülcenplerde, verem basiline etkili özel ilâçlardan streptomisin, P.A.S., izonikotinik asidi ve benzerleri kullanılır. Yan ağrısına, ateşe, soluk darlığına karşı çeşitli ilâçlar verilir. Hastalık geçinceye kadar yatak istirahati şarttır. Nekahet de uzun sürmelidir. Bir verem intanı geçirildiği asla unutulmamalı, 3-5 yıl zaman zaman hastanın kontrolü yapılmalıdır. Hastaya yiyecek olarak, bol vitaminli, yüksek kalorili, proteince zengin, kolay sindirilir besinler verilir.