Alerji, çocuğu okulda başarısızlığa götürebilir

Baharla birlikte alerji mevsimi de açıldı. Üstelik sadece yetişkinler değil, çocuklar da bahar alerjisinden muzdarip oluyor. 3 yaş üstü çocuklarda göz yaşarmaları, burun akması, burun tıkanması, hapşırma ve öksürme gibi belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Liv Hospital Çocuk Astım ve Alerji Uzmanı Prof. Dr. Nuran Salman, alerji mevsiminde alınması gereken önlemleri ve tedavi yöntemlerini anlattı...
Bahar alerjisi nedir?
Bahar alerjisi bahar aylarında ortaya çıkan, genellikle burun bulgularının ön planda olduğu alerjik bir hastalıktır. İlkbahar ayları alerjiler için özel bir mevsimdir. Bu dönemde alerjiler en çok çocukların burun ve akciğerlerini etkileyen polenlerin ortaya salınması ile başlar. Özellikle Nisan-Haziran ayları arası polenlerin en yoğun olduğu dönemdir.
SAMAN NEZLESİ ORTAYA ÇIKAR
Bahar alerjisinin belirtileri nelerdir?
Bahar alerjileri en sık burunu etkileyerek saman nezlesi dediğimiz mevsimsel alerjik nezlenin ortaya çıkmasına neden olur. Alerjik nezle; polen içindeki alerjenin nefes alma sırasında buruna alınıp burun iç yüzeyine yapışması sonucunda bu alerjene hassasiyeti olan çocuklarda ortaya çıkar. Saman nezlesinde en çok görülen şikayetler; göz yaşarmaları, burun akması, burnun tıkanması, hapşırma ve hatta öksürmedir. Burun tıkanıklığı nedeni ile gözaltında morluklar oluşur. Gözde sulanma ve kaşıntı sıklıkla eşlik eder. Bazı hastalarda öksürük ve hırıltı da olabilir. Ailelerin 3 yaş üstü çocuklarda gözlerde kaşıntı, kızarma ve burun akıntısı ile hapşırma gibi bulgulara dikkat etmesi gerekir. Bazı çocuklarda aşırı yorgunluk ve okul başarısızlığı da gözlenir.
Bahar alerjisi neden kaynaklanır?
Polen denilen maddelerin bitkilerden salınması ile bahar alerjisi oluşur. Polen bitkiden salındıktan sonra havada yaygın olarak bulunan mikroskobik taneciklerdir. Rüzgar ile kilometrelerce öteye gidebilirler. Bölgeden bölgeye ve mevsimlere göre farklılıklar gösterir.
GENETİK YATKINLIK ÖNEMLİ
Hangi bitkiler bu alerjiye yol açar?
Polenler ağaç, çayır ve otlar tarafından salınırlar. İklim koşullarına göre ülkeden ülkeye değişebilirler. Ağaç polenleri Mart sonu-Nisan ayında, çayır polenleri nisan- Mayıs aylarında, ot polenleri ise Temmuz- Ağustos ayında salınırlar.
Bahar alerjisine yakalanmamak için önceden nasıl önlemler almak gerekir?
Bahar alerjisine yakalanma genetik yatkınlığa bağlıdır. Şimdilik olmasını engelleyici bir yöntem yoktur. Beslenme ile de bağlantısı yoktur.
AŞI VE İLAÇ TEDAVİSİ YAPILMALI
Bahar alerjisinin tedavisi nasıl yapılır?
Tedavi için öncelikte doğru tanı konulması gerekir. Çocuğun hangi polene alerjisi olduğu biliniyorsa o polen yayılımın fazla olduğu dönem ve saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Polenlerin uçtuğu mevsimlerde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır. Polen salınımı en çok sabahları olmaktadır; bu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Ev ve araba klimalarında kullanılan filtrelerin alerjenleri tutan özel filtreler olması gereklidir. Polen mevsiminde giysiler açık havada kurutulmamalıdır.
Alerjinin tekrarlamaması için nasıl önlemler alınmalıdır?
Şikayetleri azaltan ilaç tedavisi yoğun olarak kullanılır. Alerjiyi tedavi etmek için alerji aşıları yapılır. Alerji aşılarının en başarılı olduğu hastalık bahar alerjileridir. Tekrarlanmasını önlemek için alerji aşı tedavisi ve mevsiminde ilaç tedavisi kullanılmalıdır.
EN YAYGIN ALERJEN EV TOZU AKARLARIDIR
Bahar alerjisi başka hastalıkları tetikler mi?
Bahar alerjisi, eğer uygun şekilde tedavi edilmezse, astımı tetikleyebilir.
Alerji testleri neden önemlidir?
Çocuklarda çocuk alerji uzmanı, alerji testini yapar ve yorumlar. Bahar alerjisinde alerji testi çok önemlidir çünkü hem alerji aşısı gerekliliği, hem de hangi polenlerden korunulması gerektiği bilgisini verir. Çocuklarda alerji testi delme testi şeklinde yapılır. Ön kola veya sırta uygulanır. Çeşitli şekildeki aparatlar deriye bastırılarak alerjik madde içeren damlanın deri içine temas etmesini sağlar. Test 15-20 dakika sonra okunur. Deride ortaya çıkan kızartı ve kabartı hassas cetvel ile ölçülür. Test maddesi olarak ev tozu akarları, polenler, küf mantarları, ev hayvanları tüy ve döküntüleri ve besin alerjenleri kullanılır.
Alerji testleri kaç yaşında yapılır?
Gıda deri testi 2 yaş altına uygulanabilirken diğer alerjenleri içeren testin 2 yaş üstünde yapılması daha uygun olur.
Alerji genetik bir hastalık mıdır?
Alerjinin genetik temeli vardır. Herkes çok çeşitli alerjik madde ile karşılaşır ancak hassasiyeti olmayanda hiçbir yakınma olmaz. Hassasiyeti olanda ise alerjik nezle, astım ve kurdeşen gibi bulgular ortaya çıkar. Bu hassasiyeti ise genetik özellikler sağlar.

TIKANMAYA YOL AÇAR
En yaygın alerji çeşitleri nelerdir?
En yaygın alerji; ev tozu akarlarına alerjidir. Onu polenler ve gıdalar izler. Son yıllarda ülkemizde de ev içi hayvan beslenmesinin artması ile bunlara karşı alerji de görülmeye başlanmıştır.
Çiçek açan bitkiler mi, yoksa çiçeksiz bitkiler mi daha çok polen yayar?
Ağaç, çayır ve otların polenleri alerjeniktir. Bu polenler genelde çiçeklenme döneminde ortaya çıkmaya başlarlar. Bildiğimiz çiçeklerin çoğu alerjenik değildir.
Parfümün ve diğer kokuların alerjik çocuklara etkileri nedir?
Parfüm ve diğer kokular (kötü veya güzel) alerjik çocuğu etkiler. Özellikle astımda öksürük, hatta tıkanmaya, alerjik nezle de hapşırmaya neden olur.
KOKUSUZ DETERJAN KULLANIN
Evde, bahar mevsiminde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır. Evdeki klimaların alerjenleri tutabilen özel filtreleri olması gereklidir.
Bahar alerjisi olan çocuk kokuya da hassas olabilir. Ev temizliği ve deterjanlarda kokusuz ürün kullanılmalıdır.
Çocuğun hangi polene alerjisi olduğu biliniyorsa o polen yayılımın fazla olduğu dönem ve saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Polen salınımı en çok sabahları olmaktadır; bu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır.
Polenlerin uçtuğu mevsimlerde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır.
Ev ve araba klimalarında kullanılan filtrelerin, alerjenleri tutan özel filtreler olması gereklidir.
Polen mevsiminde giysiler açık havada kurutulmamalıdır.
BESİN ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Besinler çoğunlukla birden fazla maddenin karışımı şeklinde olduklarından besindeki hangi maddenin alerjiye yol açtığını anlamak kolay değildir. Besin öğeleri arasında alerjiye yol açan maddeler genellikle protein yapısındadır. İnsanlarda sıklıkla alerjiye neden olan besinler şunlardır: İnek sütü, yumurta, balık ve kabuklu deniz ürünleri, kabuklu ve yağlı kuruyemişler (fındık fıstık gibi), tahıllar, etler, meyveler, sebzeler ve kuru baklagiller, baharatlar ve çeşni vericiler, çikolata, bal ve bazı içeceklerdir. Bu besinlerden bazıları diğerlerine göre daha sık alerjiye neden olurlar. Örneğin süt ve yumurta meyve sebzelere göre daha sık alerjik reaksiyona neden olur. Yine bu besinlerden bazıları diğerlerine göre daha ciddi reaksiyonlara neden olurlar (yer fıstığı ve ağaç fıstıkları gibi).