112’nin en büyük sıkıntısı günde 35 bin asılsız çağrı!

112'nin aranması için insanların gerçekten acil durumda olması gerekiyor. Hal-hatır sormak için arayanlar bile oluyor" diyen İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, 112'nin en büyük sorununun İstanbul gibi bir metropolde ambulansa yol vermemenin yanı sıra hâlâ daha asılsız çağrılar olduğunu söylüyor. 112 Avrupa Komuta Kontrol Merkezi'nde bir araya geldiğimiz Memişoğlu, 112 acil sağlık hizmetleri hakkındaki sorularımızı yanıtladı...
İstanbul gibi bir metropolde ambulanslar olay yerine kaç dakikada varıyor?
Ambulansların olay yerine varış süresi ortalama 10 dakika. Bazen daha az zamanda da varıyorlar, bazen de bu süreyi aşabiliyoruz. Hedefimiz 10 dakikanın daha da düşürülmesidir.
İstanbul trafiğinde bu mümkün mü?
Ben mümkün olduğunu düşünüyorum. Yeter ki toplumumuz bize biraz daha yol açsın.
Yol vermemenin sebebini siz bir hekim olarak neye bağlıyorsunuz?
Genelde insanlarımız ambulansa yol vermeye çalışıyorlar. Ama bazıları da herhalde fark etmiyor diye düşünüyorum. Sonuçta biz hayat taşıyoruz. Hekim olarak bir insanın, başka bir insanın hayatına bile bile kast edeceğine inanmak istemiyorum. Bu bir insanlık ayıbıdır. Empati çok önemli bir şey. Şimdi siz o ambulansın içinde bir hastanız olduğunu düşünürseniz, ona yol vermeme şansınız olmaz. Ben insanlarımızın birçoğunun bunu hissettiklerine, diğerlerinin de kamuoyu oluşturularak düzeleceğine inanıyorum.

HAREKET HALİNDEYKEN DENETLEME
Bir dönem bazı kişilerin canlı yayına, havalimanına yetişmek için ambulans kullandıkları ile ilgili haberler çıkmıştı. O dönem insanlar yol verip vermeme konusunda tereddüt yaşıyorlardı. Böyle bir şey mümkün olabilir mi?
112'de öyle bir şeyin olma şansı yok, kamuda olamaz. Ama bizim yetkilendirdiğimiz özel ambulanslar var. Bu ambulansları hareket halindeyken de denetlemeye başladık. Bu saatten sonra insanlar şunu bilsinler ki, böyle şeylerin olma şansı yok. Bu tür yaklaşımı olan ambulans veya sağlıkçılar varsa bunlarla ilgili gerekli cezaları uygulamaya da kararlıyız. Bu insanların yakalandıkları zaman medya önünde mahcup edilmesi gerektiğini de düşünüyorum. Bana göre; bir insanın hayatını kurtaracak olan ambulansı dalga geçer gibi kullanıp da kendisini 'sahtekar' olarak tanımlatmak bile yeter de artar bile… Bana birisi böyle bir kelime söylese ceza olarak yeterlidir.
Ambulanslara yol vermeyen araçları emniyete bildiriyor musunuz?
Evet, bildiriyoruz. Arkadaşlarımız fotoğrafları çekip gönderiyorlar. Cezaların artırılmasını biz de canı gönülden istiyoruz.
Her şey ceza ile mi olmalı, burada insan hayatı söz konusu?
Burada sizin bu röportajı yapmanız bizim için çok önemli. Kamuoyunu bilgilendirme, eğitme gibi bir sorumluluğunuz var. Sağlık okur-yazarlığı; topluma bunları sizin gibi insanların, sağlıkla ilgili doğru bilgileri vermesi ile olacak.
112'nin en büyük sıkıntısı nedir?
112 aramalarının yüzde 95'i asılsız çağrı... Yani günde 38 bin çağrı geliyorsa, 2-2.5 bin ambulans göreve gidiyor. Bir de şu var; acile giden hastaların çoğu acil hastası mı? Yüzde 70'i değil. Bir kısmı da aslında ambulans çağırmaya gerek olmayan, hastaneye kendisi ulaşabilecek hastalar… Onlara da şunu söylemek lazım: 112 onlara gittiği zaman, gerçekten çok ihtiyacı olan hastaya gidecek olan 112 gecikecektir.

ÇOCUKLARIMIZ DUYARLI OLACAK
Ağaç yaşken eğilir, çocuklarla ilgili projeleriniz var mı?
Milli Eğitim Bakanlığı ile aramızda bir protokol yaptık. Ambulanslar ile okullara giderek çocuklara 112 nasıl bir sistemle çalışıyor, 112 ne zaman ve nasıl aranmalı; bunları anlatıyoruz. Çocuklar ambulansı da görüyor, ambulansın içine de giriyor. 52 bin 256 ilkokul çocuğunu İstanbul'da eğittik ve devam ediyoruz. Ben 51 yaşındayım, bizim zamanımızda evde babalar patrondu, sonra anneler oldu, şimdi ise çocuklar. Ben şuna inanıyorum; biz iyiye giden bir toplumuz ve çocuklarımız bizden daha iyi, duyarlı olacak.
NE ZAMAN ARANIR ?
Göğüs ağrısı
Nefes alma güçlüğü
Bilinç kaybı
Ciddi kan kaybı
Ciddi yanıklar
Nefes borusu tıkanıklığı
Nöbet geçirme (Havale, sara krizi)
Suda boğulma
Yaralı trafik kazası
Yüksekten düşme
Ateşli silah yaralanması
Koma ve benzeri durumlar
Zehirlenmeler
112 İLE GİDEN HİÇBİR HASTADAN HİÇ KİMSE EK ÜCRET ALAMAZ
Bizim ülkemizde, her hastanede bütün acil servisler ücretsiz. Ama gerçek acil hastasından bahsediyorum. Bir kişinin altı aydır baş ağrısı varsa, altı aydır bekleyip 'Ben bu akşam bir acile gideyim' diyorsa; bunu gerçek acil, kırmızı kod kapsamında kabul etmiyoruz.
Hastalar, kırmızı kod ile 112 acil ambulansı ile özel hastanelere gittiklerinde hiçbir fark ücreti alınmaz. Bu Başbakanlığımızın ve Cumhurbaşkanımızın talimatıdır. Bu kural olarak koyulmuş. Çünkü bu ülke, gerçek kırmızı kodla, 112 acil ambulansla acile giden hastasının parasını ödeyebilecek bir güçte ve sağlık sistemine sahip bir ülke. Buna ilave para almaya kalkanlar için bize her türlü şikayette bulunsunlar.

MOBİL AMBULANS
İstanbul'da ilk kez uygulanan uygulama ile 20 tane mobil ambulansımız var. İçerisindeki acil müdahale ekipleri, trafiğin yoğun olduğu yol kenarlarında, (İBB trafik haritasına göre) merkezdeki arkadaşların yönlendirmesiyle sabah 08.00-10.00, akşam 17.00-20.00 arasında bekliyorlar. Bu şekilde ambulansın trafik dolayısıyla olay yerine gecikmesi engelleniyor, anında müdahale gerçekleştiriliyor. Şimdiye kadar bu şekilde 200'e yakın müdahale yapıldı.
RAKAMLAR...
İstanbul'da 227 acil noktası var.
İstanbul'daki ambulans sayısı 322, yıl sonuna kadar bu sayı 400'e çıkarılacak.
20 mobil ambulans, 40 hasta nakil ambulansı görev başında.
112, günde 38 bin çağrı alıyor, bu çağrıların yüzde 95'i yani 35 bini asılsız.
Günde 2-2.5 bin ambulans çıkışı oluyor.
Madde bağımlılığı için ambulans sevki günde 300-400 vakayı buluyor.
Madde bağımlılığı ile ilgili 112'ye yapılan aylık başvuru sayısı 6 bin.
HASTALAR AMBULANS İLE EVE DE TAŞINACAK
Hasta nakil ambulans birimi oluşturuyoruz. Büyük bir ameliyat oldunuz ve yürüyemiyorsanız, hekim, 'Ben hastamı taksi ile evine gönderemem' dediğinde biz bu hastayı mavi renkteki 'Hasta nakil ambulansı' ile taşıyacağız.
Talep eden hekim ile nakil birimindeki hekim iletişim halinde olacak ve buna karar verilecek. Şu anda 40 ambulans bunun için ayrılmış durumda.