Hastalıklara karşı sık el yıkama alışkanlığı kazandırın

Öğrenciler için uzun yaz tatili geride kaldı... Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hayri Gözlüklügiller, aileleri okul sıralarında bulaşan hastalıklara karşı uyararak korunma yollarını anlattı...
Hastalıklar okul döneminde neden çoğalıyor?
Çocuklar, kreşe ya da okula başlayana kadar daha çok anne ve babaların kontrolünde oldukları için, çoğu kez hastalıklar onları pek etkilemiyor ya da daha az sıklıkta görülüyor. Ancak okula başlayınca artan hastalıklar, hem onlar, hem de aileleri için ciddi birer sorun halini alabiliyor. Her ne kadar okul döneminde çocukların hastalanması ve hatta ateşlenmesi onların bağışıklık sisteminin gelişmesi için gerekli olsa da, sık sık rahatsızlanması bir tehlike işareti de olabilir. Üstelik rahatsızlandıklarında eğitimlerindeki aksaklıklar da çocuğu diğer arkadaşlarından geri bırakarak başka sorunlara da yol açabilir.
Hastalıkların bulaşma yolları neler?
Birçok hastalığın solunum yolu ve yakın temasla bulaştığı bilinmektedir. Çocuğunuz, okullarda ve kreşlerde, diğer pek çok çocukla yakın temas halinde olacaktır. Okulda bir çocuk bulaşıcı bir hastalık taşıyorsa, diğer çocuklara kolaylıkla bu hastalığı bulaştıracaktır.
EVDE DİNLENMELİ
Çocuklarını hastalıktan korumak için veliler neler yapmalı?
Çocuğunuz bulaşıcı bir hastalık taşıdığında, hastalığın diğer çocuklara bulaşmasını önlemek için çocuğunuzu öncelikle okula göndermeyin. Ayrıca diğer çocukların korunması ve tedbir almaları için öğretmene ve okul idaresine durumun bildirilmesi ve hastalık hakkında bilgi verilmesi de faydalı olacaktır. Eğer çocuğunuzu evde tutmanızın gerekip gerekmediğinden emin değilseniz; hekiminden ya da okul hemşiresinden hastalığın bulaşıcı olup olmadığı konusunda yardım alın. Çalışıyorsanız ve bakıcınız yoksa zorlanabilirsiniz ama unutmayın ki; çocuğunuzun evde bir gün geçirmesi, onun ve okul arkadaşlarının sağlığı için en iyisi olacaktır. Hastalıklardan korumak için özellikle beslenme saatinden ve tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkamasının önemi mutlaka çocuğunuza anlatın. Çocuklara sık el yıkama alışkanlığı kazandırın.
BİLİNÇSİZ İLAÇ KULLANMAYIN
Çocukları okullarda bekleyen hastalıklar nelerdir?
Soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlar: Soğuk algınlıkları, çocukluk çağında en yaygın görülen hastalıkların başında gelir. Maalesef aileler soğuk algınlığı ortaya çıktığında öksürük şurupları ve antibiyotikleri bilinçsiz olarak kullanabiliyor. Oysa yapılan birçok çalışmada; bu ilaçların etkili olmadığı ve hatta bazen gereksiz kullanımdan çocuklarımıza zarar bile verdiği görülmüştür. Soğuk algınlığı belirtilerinde (ateş, burun tıkanıklığı ya da akıntısı, halsizlik, baş ağrısı, karın ağrısı ve bulantı) doktora başvurmak gerekir. Bu gibi durumlarda boğaz kültürü alınarak enfeksiyon tespit edilmeli ve bulaşıcılık yönünden de çocuğun tedavisi yapılmalı.
Üst solunum yolları enfeksiyonları: Soğuk algınlığı olarak da bilinen üst solunum yolu enfeksiyonları; hem dünyada, hem de ülkemizde doktor vizitlerine ve okula gidememeye en sık neden olan hastalıklardan biridir. Bu hastalığa 100'den fazla virüs yol açar. Mikroorganizmalar, burun ve boğazda iltihaba yol açar. Üst solunum yolu enfeksiyonunun belirtileri, çocuk virüsü aldıktan bir-üç gün sonra başlar ve genellikle bir hafta sürer. Bu süre çocuktan çocuğa değişkenlik gösterir. Daha büyük çocuklarda burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğazda kaşıntı, boğaz ağrısı, halsizlik, hapşırık, geniz akıntısının yol açtığı hafif öksürük vardır. Üst solunum yolu enfeksiyonu komplikasyonlarında; kulak enfeksiyonları (orta kulak iltihabı), sinüs enfeksiyonları ve pnömoni (zatürree) oluşabilir.
DÜZENLİ GÖZ MUAYENESİ
Göz hastalıkları: Çocukluk çağında tedavi edilemeyen görme sorunları, ileride göz sağlığını bozabildiğinden; çocuk yaşlarda göz şikayetlerine dikkat edilmesi gerekir. Görme tembelliği, şaşılık ve renk körlüğü gibi önemli sorunların erken tanısı için düzenli göz muayenelerinin yapılması gerekir. Okul çağında en sık görülen göz hastalığı; görme kusurları, çocuklarda uzak veya yakını iyi görememe (miyop, hipermetrop veya astigmatizma) şeklinde olabiliyor.
Bit enfeksiyonları: Maalesef okullardaki bit salgınları her semtte hâlâ bir sorun olarak karşımıza çıkmaya devam ediyor. Bu konuda çocuklarımızı öncelikle bitten korumak için şunlara dikkat edilmeli:
Çocuk okul ve spor kulübü gibi yerlerde kafa kafaya temas etmekten kaçınmalı.
Başkasının tarağı, fırçası, şapkası, havlusu, atkısı vs kullanılmalı.
Temiz olup olmadığını bilmediğiniz yerlerde yatak, koltuk, halı gibi eşyaların üzerine uzanmaması hakkında da çocukları bilgilendirmelisiniz.

SİGARA DUMANINA MARUZ BIRAKMAYIN
Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılan bazı tedaviler, semptomları azaltabilir, fakat asıl önemli olan destekleyici tedavidir:
Çocukların sıvı alımını artırın.
Sigaraya maruz kalmasını önleyin. Sigaraya maruz kalan çocuklar; hem daha sık hastalanıyor, hem de semptomları daha ağır ve uzun süreli oluyor.
Serum fizyolojik ile burnun temizlenmesi ve aspire edilmesi önemli.
Aspirin kesinlikle kullanılmamalı.
Viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanılması, bakterilerde direnç gelişimine yol açar. Gerçekten bu ilaçlara ihtiyacımız olduğunda işe yaramazlar. Bu yüzden antibiyotik, sadece doktor önerisi ile kullanılmalıdır.
Vitamin C kullanımı, hastalığın sıklığını önlemez, semptomları azaltmaz. Hatta uzun süre yüksek doz kullanımın bazı yan etkileri olabilir; örneğin ishale yol açabilir.
HASTA KİŞİLERDEN ONLARI UZAK TUTUN
Çocuklara sık el yıkama alışkanlığı kazandırın.
Onları hasta olan kişilerden uzak tutun.
Çocukların elleriyle ağızlarına, gözlerine dokunmaları da enfeksiyon alımını artırabilir; onları bu konuda uyarın.
Özellikle birçok çocuğun bir arada bulunduğu ortamlarda oyun alanlarının ve oyuncakların temizlenmesi de önemli.