Obezite, böbrek kanserine sebep olabilir!

Hayati organlarımız olan böbreklerimizde de kanser oluşumu görülebiliyor. Üstelik belirti vermiyor ve geç teşhise sebep olabiliyor. Bu da diğer organlara yayılmasına yol açıyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Armağan, böbrek kanseri ile ilgili sorularımızı yanıtladı…
Böbrek kanseri nasıl meydana gelir?
Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin mutasyonu sonucu anormal kontrol dışı çoğalmasına bağlı olarak gelişir. Sonra kan yoluyla başka organ ve sistemlere giderek orada da kontrolsüz çoğalır ve metastaz yaptığı yerleri istila ederek görev yapamaz hale getirir.
BELİRTİ VERMEZ, SİNSİ İLERLER
Böbrek kanserinin belirtileri nelerdir?
Böbrek kanseri başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir. Gerçekten sinsi bir hastalıktır. Böbrek kanserlerinin yaklaşık yüzde 70 'i hiçbir belirti olmaksızın, başka bir nedenle yapılan ultrasonografide rastlantısal olarak tespit edilir. Hatta hastalar başlangıçta şikayet ve belirtileri olmadığı için hastalığı kabullenmek istemezler. Ancak ilave tahliller yapıldıktan sonra ciddiyetini anlayabilirler. Sinsi bir hastalık olduğu için özellikle 40 yaş üstündekilerde yıllık sağlık kontrollerinden geçilmesinin erken tanı için çok önemli olduğunu düşünüyorum. Belirti verdiğinde kanser böbreğin idrar süzülen kısmına ulaşmış ya da akciğer, kemik gibi organlara yayılmış olabilir. En sık görülen belirti, idrarda kanamanın mikroskobik ya da gözle görülmesidir. Kanser çok büyümüşse bası belirtilerine bağlı olarak şiddetli yan ağrısı, kanamaya bağlı kansızlık, ateş gibi durumlar olabilir. Kanserli böbrek olan tarafta şişlik görülebilir. Akciğer tutulumunda öksürük, balgamdan kan gelmesi gibi durumlar olabilir. Ayrıca kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik, böbrek yetmezliği, kemik tutulumuna bağlı kemik ağrıları meydana gelebilir. En önemli uyarıcı belirti idrarda kanamadır ve idrarda kanama görülürse mutlaka ileri tetkik için bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.
40 YAŞ ÜSTÜ RİSK ALTINDA
Hastalık kimlerde ve hangi yaş aralığında görülür? Kimler risk grubundadır?
Böbrek kanserleri tüm kanserlerin yaklaşık yüzde 2-3'ünü oluşturur. Batı ülkelerinde daha sıktır. Son 20 yılda görülme sıklığı yüzde 2 artış göstermiştir ve bu artış diyet ve çevresel faktörlere bağlanmaktadır. Hastalık en sık 40 yaş ve üstünde görülmekle birlikte 15 yaş üstü herhangi bir yaşta nadir de olsa görülebilir. Ancak 60-70 yaş aralığında sıçrama yapar. Erkeklerde kadınlara göre 1.5-2 kat fazla görülür. Sigara, hipertansiyon ve obezite en önemli üç risk faktörüdür. İlave olarak kurşun sanayinde çalışanlarda, trikloretilen, metal, lastik baskı endüstrileri gibi mesleksel maruziyetlerde, asbest ve kadmiyum maruziyetlerinde, radyasyon maruziyetlerinde böbrek kanseri gelişme riski daha yüksektir.
Böbrek kanserlerinin teşhisi nasıl konur?
Böbrek kanserlerinde ilk tanı yaklaşık yüzde 70 rastlantısal olarak konulur. Bu şekilde konulan teşhislerin çoğunluğu erken dönemdedir ve tedavisi daha kolay ve kesindir. Geri kalanların teşhisi ise idrarda kanama, aşırı kilo kaybı, karında kitle olması, kansızlık gibi durumlarda yapılan tahliller sonucu konulur ve bu durumda hastalık daha ilerlemiş vaziyettedir ve tedavisi daha zordur. İlk teşhis aracı ultrasonografi ve sonrasında bunu doğrulamak için MRI ya da bilgisayarlı tomografi yapılır. Başka organlara yayılım olup olmadığını araştırmak için PETBT, kemik sintigrafisi yapılabilmektedir.

OBEZİTE RİSKİ SPORLA AZALIR
Egzersiz ve sporun böbrek kanseri oluşumunu önlemeye faydası var mıdır?
Böbrek kanseri için obezlik daha yüksek ve önemli bir risk faktörüdür. Ancak elbette obez olmayanlarda da görülebilir. Spor ve egzersizin, obezite gelişimini engelleyeceği mantığından hareketle böbrek kanseri gelişiminde en önemli üç faktörden birisini ortadan kaldırmış olacaksınız. Bir de üstüne sigara içilmez ya da bırakılır ise, önemli risk faktörleri ortadan kalktığı için daha az kanser riski taşınmış olur.
MEYVE-SEBZE TÜKETİMİNİ ARTIRIN
Böbrek kanserinden korunmak için beslenme önerileriniz nelerdir?
Yağ oranı yüksek, protein içeriği düşük yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Sebze ve meyve tüketiminin daha fazla olması önemlidir. Eğer obez iseniz yaşam tarzınızı ve yiyecek alışkanlıklarınızı değiştirmek bile böbrek kanserine yakalanma riskinizi azaltır. Et, süt ürünlerini, baklagilleri yağlı ürünlere tercih edebiliriz. Biraz da meyve-sebze tüketimini artırır, egzersizi de eklersek obeziteye bağlı kanser riski en aza indirebiliriz.
SİGARA DAN UZAK DURMALISINIZ
Böbrek kanserini tetikleyen beslenme alışkanlıkları nelerdir?
Böbrek kanserinin kesin oluşum nedenleri diğer kanserlerde olduğu gibi bilinmemekle birlikte, Avrupa üroloji kılavuzuna göre böbrek kanserleri gelişimi için obezite hipertansiyon ve sigara en önemli risk faktörleridir. Bu nedenle dengeli beslenme, aşırı yağlı yiyeceklerden kaçınma ve egzersiz; obeziteyi yani şişmanlığı önleme; sonuç olarak böbrek kanserine yakalanmama adına önemlidir ve önerilmektedir. Genetik olarak ailesinde özellikle erken yaşta böbrek kanseri olanlar da risk altındadır.