Çocuklarda rutin ve özel aşılar

HANGİ AŞI, NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Ülkemizde bebekler için aşı takvimi Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Aşılar bu programa göre yapılır. Bebekler için önerilen son aşı takvimi şu şekildedir;

DOĞUMDA,HEPATİT B AŞISININ BİRİNCİ DOZU YAPILIR

1. Ay sonunda, Hepatit B aşısının 2. Dozu uygulanır.

2. Ay sonunda: BCG (Verem), DaBT-İPA-Hib (Difteri, aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus influenza Tip B - Beşli karma aşı) ve KPA (Konjuge Pnömokok) aşıları yapılmaktadır.

4. Ay sonunda, beşli karma ve konjuge pnömokok aşılarının ikinci dozları yapılır.

6. Ay sonunda, Hepatit B aşısının son dozu, beşli karma aşı ve konjuge pnömokok aşılarının üçüncü dozları yapılır. OPA (Oral Polio – canlı çocuk felci) aşısının birinci dozu ağızdan uygulanır.

12. Ayın sonunda konjuge pnömokok aşısının pekiştirme dozu yapılır. KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) aşısının birinci dozu ve suçiçeği aşısı uygulanır.

18. Ayın sonunda beşli karma aşısının pekiştirme dozu, ağızdan çocuk felci aşısının ikinci dozu ve Hepatit A aşısının ilk dozu yapılır.

24. Ayın sonunda, Hepatit A aşısının ikinci ve son dozu uygulanır.

İlköğretim 1. sınıf, yani 4-6 yaşta KKK aşısının pekiştirme dozu ve Dörtlü karma aşı (DaBT-İPA) yapılmaktadır.

Ortaöğretim 8. Sınıfta da Td (Erişkin Tipi Difteri ve Tetanos Aşısı) yapılır.

ÖZEL AŞILAR NELERDİR?

Sağlık Bakanlığı'nın zorunlu aşı listesinde bulunmayan ama yaptırılması tavsiye edilen aşılar da vardır.

ROTAVİRÜS AŞISI

Rotavirüs bebeklerde şiddetli ishal yapan bir virüstür. Şiddetli ishal, kusma ve ateş bebekleri oldukça hırpalar. Bazı vakalarda ağızdan alamama, dehidratasyon (aşırı sıvı kaybı) ve serum ihtiyacı nedeni ile bebeğin hastaneye yatmasını gerektirir, nadiren şok ve ölüme de neden olabilir. İdeal aşılamanın başlama zamanı 2. ay ile 3. Ay olup, 6 aydan önce aşılama bitirilmelidir. Aşı ağız yolu ile uygulanır, enjeksiyon şeklinde değildir. Şu anda 2 yada 3 doz şeklinde uygulanan iki çeşit aşı mevcuttur.

KONJUGE MENİNGOKOK AŞISI

Meningokok enfeksiyonları oldukça tehlikeli olabilen, çok ağır, ölüme neden olabilen bir bakteriyemi ve menenjit tablosu oluşturabilir. Tedavi ile hayatta kalanların yaklaşık %20'sinde ise sağırlık, zeka geriliği, havale, uzuv kaybı gibi kalıcı hasarlar oluşmaktadır. Ülkemizde yıllık görülme sıklığı tam olarak bilinmemekle birlikte Avrupa'ya göre 10 kat daha fazla olduğu düşünülmektedir. Konjuge meningokok aşısı 2 yaş altı çocuklarda da güçlü immünojendir, sağlanan immunite uzun sürelidir ve immun hafıza oluşur. Aşı dünyada birçok ülkede (İngiltere,Yunanistan,ABD,Çin gibi) rutin uygulanmakta olup, ülkemizde özel aşı kapsamında yapılmaktadır.

RAHİM AĞZI KANSERİ AŞISI

(Human papilloma virüs-HPV aşısı): HPV'nin serviks kanseri ile ilişkisinin ortaya çıkarılmasını takiben bu virüs üzerindeki geniş araştırmalar sonucunda 2007 yılından itibaren HPV aşıları üretilerek sağlık marketlerdeki yerlerini almıştır. HPV aşılarının kullanılmasındaki ana amaç rahim ağzının kanserinin önlenmesidir. Piyasada quadrivalan yani 4 suş içeren ve diğeri bivalan olan yani iki suş içeren iki aşı formu mevcuttur. Üçer doz olarak yapılan her iki aşı da rahim ağzı kanserinden korumakta olup, 4 suş içeren aşı genital siğillere karşı da koruyuculuk sağlamaktadır. Aşıların özellikle 10-25 yaş arasında yapılması önerilmektedir. Sonuç olarak, bebek ve çocuklarımızda özellikle aşılarla sağlanabilen, hastalık oluşmadan tedbir almak yani koruyucu hekimlik, hastalık oluştuktan sonra tedavi etmekten çok daha önemlidir.

PROF.DR. NESİBE ANDIRAN