Oruç tutmanın faydaları nelerdir? Oruç çeşitleri nelerdir?

Oruç çeşitleri nelerdir? Oruç tutmanın faydaları nelerdir? Orucun faydaları nelerdir? Oruç, insanı manevi olarak dinlendiren, maddi gücün ve varın fazlalığının aslında ne denli geçici olduğunu gözler önüne seren bir ibadettir. Oruç tutan insan yemek yememesine, su içmemesine rağmen kendini çok güçlü hisseder. Bu güç proteinin, karbonhidratın verdiği güçten çok daha yüce olan Allah'a kul olma gücüdür. Birey; varlığını borçlu olduğu Allah'a oruç tutarak teslim olur ve o büyük huzuru tadar.

Müslümanlar mübarek üç ayların son ayı olan Ramazan ayında farz oruçlarını tutarlar. Oruç çeşitleri farz orucu, vacip orucu ve nafile orucu olarak 3'e ayrılır.

Farz Orucu nedir?

Farz orucu; Ramazan ayında tutulan oruçtur. Farz oruçlarında mazerete dayalı tutulmayan oruçlar kaza edilmelidir. Bunun haricinde zıhar, yanlışlıkla ve kaza ile adam öldüröme, hacda ihramlı iken vaktinden önce tıraş olma ve yemin için tutulacak olan kefaret oruçları da farz orucu kapsaımda değerlendirilmektedir. Ramazan ayında tutulan oruç, yalnızca belirli bir vakitte tutulurken diğer oruçlar her zaman tutulabilir.

Vacip Oruç nedir?

Vacip oruç kapsamında adak oruçları değerlendirilir. Adak adamak; bir kişinin dinen yükümlü olmadığı bir ibadeti yapmayı kendisi için vazife haline getirmesi durumudur. Müslüman kişi, eğer oruç tutmayı adamışsa bu orucu tutmak zorundadır.

Başlanmış nafile bir orucun bozulması durumunda bunun kaza edilmesi Hanefiler'e göre vaciptir. Malikiler ise kazanın farz olduğunu söylemişlerdir. Şafii'ye ve Malik'ten başka bir rivayete göre ise, nafile orucun kazası gerekmez.

Nafile Oruç nedir?

Farz ve vacip olan oruçların dışında tutulan oruçlar nafile oruç olarak isimlendirilir. Bu oruçlar da insana sevap kazandırır. Nafile oruçların sünnet, müstehap, mendup veya tatavvu olarak adlandırıldıkları da olur.

Nafile oruç, oruç tutmanın yasak olmadığı tüm günlerde tutulabilir. Ancak bazı günlerde oruç tutmak daha faziletli görülerek bugünlerde oruç tutmak sünnet veya mendup kabul edilmiştir.

Oruç tutmanın mendup olduğu günlerden bazıları şunlardır:

1. Şevval Orucu: Ay takviminde Ramazan ayından sonraki ay, şevval ayıdır. Şevval ayında altı gün oruç tutmak müstehaptır. Hz. Peygamber, "Ramazanı oruçla geçirip buna şevvalden altı gün ilave eden kişinin bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olur" buyurmuştur. (Müslim, "Sıyam", 204),

2. Aşure Orucu: Muharrem ayının onuncu gününe "aşura" denilir. Hz. Peygamber'in bugünde devamlı olarak oruç tuttuğu rivayet edilmiştir. Fakat sadece o günde oruç tutulması doğru görülmemiş, bunun yanında bir önceki veya bir sonraki günün de oruçlu geçirilmesi tavsiye edilmiştir.

3. Her ay üç gün oruç: Her aydan üç gün oruç tutmak, bunu özellikle her kameri ayların 13, 14 ve 15. günlerinde yapmak müstehap kabul edilmiştir.

4. Pazartesi-Perşembe Orucu: Her hafta pazartesi ve perşembe günleri oruç tutmak da teşvik edilmiş bir nafiledir. Peygamberimiz'in pazartesi ve perşembe günleri oruç tuttuğu ve sebebi olarak da "İnsanların amelleri Allah Teala'ya pazartesi ve perşembe günleri arz olunur; ben amelimin arzı sırasında oruçlu olmayı tercih ediyorum" (Ebu Davud, "Savm", 60; İbn Mace, "Sıyam", 42) dediği rivayet edilmiştir.

5. Zilhicce Orucu: Zilhicce ayının ilk dokuz gününde oruç tutmak da tavsiye edilmiştir. Kameri takvime göre zilhicce ayının 10. günü kurban bayramının ilk günüdür. Peygamberimiz'in zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmayı sürdürdüğü rivayet edildiği için zilhiccenin ilk dokuz gününün, yani kurban bayramından önceki dokuz günün oruçlu geçirilmesi müsteha kabul edilir. Fakat sıkıntıya ve halsizliğe sebep olacağı gerekçesiyle, hacda olanların 9. günü (arefe günü) oruç tutması mekruh görülmüştür.

ORUÇ TUTMANIN FAYDALARI NELERDİR?

Orucun faydaları ve hikmetleri diğer bütün farzlarda olduğu gibi sayılmayacak kadar çoktur. Ancak biz insanların idrak edeceği faydalarını beş ana başlık altında toplayabiliriz.

Oruç ahlakı güzelleştirir: iünkü bize daima Allah"ı hatırlatır ve sorumluluk duygusunu geliştirir. Oruç gözleri harama bakmaktan, dili yalan ve çirkin sözlerden, kulakları haram şeyleri dinlemekten, mideyi haram yemekten, elleri kötü iş yapmaktan, ayakları kötü yerlere götürmekten korur.

Oruç insanın merhamet ve yardım duygularını geliştirir: Hayatında açlık nedir bilmeyen varlıklı bir kimse, yoksulların çektiği açlık ve sıkıntıyı yeterince anlayamaz. Fakat bu kişi oruç tutarsa açlığın ne olduğunu anlar ve yoksulların neler çektiğini daha iyi anlar ve onlara karşı merhamet duyguları uyanır. Bunun sonucu olarak da yoksullara yardım elini uzatır, sıkıntılarını gidermeye çalışır.

Oruç insana nimetlerin kıymetini öğretir: Oruç tutmakla bir süre nimetlerden uzak kalan insanın gözünde bu nimetlerin değeri daha iyi anlaşılır. Bu anlayış insana, onları daha iyi korumasını ve nimetleri kendisine veren Allah"a daha çok şükretmesini öğretir.

Oruç tutmak insanı sağlıklı yapar: Bu konuda Peygamber Efedimiz şöyle buyurmuştur; „ Oruç tutunuz, sıhhat bulunuz." Senenin onbir ayında yorulan sindirim organları oruç sayesinde dinlenir. Ramazandan sonra daha güçlü bir şekilde görevlerini yaparlar.

Oruç insana sabırlı olmayı öğretir: Oruç tutmakla, belirli bir zaman kendini yememeye, içmemeye alıştıran insan, hayatta karşılaşacağı sıkıntılara karşı sabreder, kendinde acı ve sıkıntılara dayanma gücü bulur.