Otizm nedir? Otizmin belirtileri nelerdir? Nasıl anlaşılır?

Dil ve davranış gelişimlerinin geç olması, 30 aylıktan önce görülmeye başlanması, zihinsel olarak bir sorun olmayıp, sosyal gelişim üzerinde yaşanan bir sorun olması ve tekrarlayan hareketler otizm gelişim bozukluğunun temelidir. Genel olarak genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan otizm gelişim bozukluğunun en az etki ile atlatılması için en büyük rol ebeveynlere düşüyor. Peki ebeveynlerin ne yapması gerekiyor? Otizm nasıl anlaşılır? neden olur? Belirtileri nelerdir? İşte merak edilen soruların cevapları...

OTİZM NEDEN OLUR?

Nörolojik ve gelişimsel bir bozukluk olan otizmin belirtileri erken çocukluk dönemine, 0-3 yaş arasına dayanıyor. Bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülse de neden ve nasıl oluştuğu tam olarak bilinmiyor.

Son araştırmalara göre dünyada her 68 çocuktan birinde otizme rastlanıyor. Bu nedenle erken çocukluk döneminde çocukların yakından izlenmesi gerekiyor.

OTİZM BELİRTİLERİ NELERDİR?

Aşağıdaki belirtilerin ebeveynler tarafından gözlemlenmesi otizmin söz konusu olduğuna bir işarettir. Otizm nasıl anlaşılır diye merak edenler için; aşağıdaki belirtiler belirleyici birer işaret olabilir.

• Göz teması ya yoktur yada kısıtlıdır.
• Adı ile seslenince tepki vermezler
• Aşırı hareketli veya hareketsiz olabilirler.
• Çevreleri ile ilgilenmezler
• Sarılma ve öpme gibi fiziksel temastan hoşlanmazlar.
• Konuşmada gecikme vardır.
• İnsanlarla iletişim yerine cansız varlıklarla ilgilenirler.
• Topluluk içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini izole ederler.
• Konuşmayı öğrenseler bile hep aynı kelimeyi tekrar ederler.
• Konuşmayı iletişim aracı olarak kullanmazlar
• Uygun olmayan cümleler kurar kalıp gibi konuşurlar.
• Konuşma şekilleri ve ses tonları tekdüzedir.
• İlgisiz şekilde her şeye gülebilir ve kıkırdayabilirler.
• Bir cismin bir parçasına takıntı yapabilirler. ( örneğin sürekli arabanın tekerleği ile oynamak)
• Bazı objelere aşırı bağlanabilirler.
• Düzen takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
• Tekrarlayan bir hareketi örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, sürekli öne arkaya sallanma, kanat çırpma gibi yaparlar.
• Normal çocuklar gibi hayal kurarak oyun oynamazlar, arabaları dizer sürekli tekerini çevirirler.
• Sürekli aynı oyunları oynarlar.
• Bazıları çok inatçı ve hırçın olabilir.
• Sosyal ortama girdiklerinde aşırı korkup tepki verebilirler.
• Sıklıkla yemek yeme bozukluğu gösterirler.
• Kendilerine ve etrafındaki eşyalara zarar verebilirler.
• Tehlikeye karşı duyarsızdırlar.
• Acıya karşı duyarsızdırlar.
• Yapılan espriyi veya imayı anlamazlar.
• Normal öğrenme metotlarına duyarsızdırlar.

OTİZM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Otizmin günümüzde kesin olarak uygulanan bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak erken tanı çok önemlidir. Tanı koyma süreci en erken 18. aydan sonra olur. Eğer bir hareket ya da bir belirtiden bile şüpheleniliyorsa bir doktora danışarak bilgi alınması gerekir.

Otizmli çocuklar erken tedavi süreci ile birlikte öğrenmenin en açık olduğu zamanı kaçırmamış olurlar. Bu zaman dilimi çocuğun ilk beş yılıdır. Beyin ve sinir gelişimi bu dönemde çok hızlı olduğu için sürekli çocuğun bu konuda uyarılması gerekir.