Çapraz bağ kopması nasıl anlaşılır? Ön çapraz bağ ameliyatı sonrası iyileşme ne kadar sürer?

Çapraz bağ veya ön çapraz bağ yaralanmaları, genellikle sporla uğraşan kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. Son olarak, A Milli Futbol Takım ve Juventus'ta forma giyen Merih Demiral'ın da yaşadığı bu sakatlık, sporcuların kariyerini tehlikeye atabilecek bir türdedir. Ani dönüş ve durma hareketlerine bağlı olarak oluşan stres, ön çapraz bağ sakatlıklarına yol açar. Bunun yanında, dizin aniden dönmesi, darbe alınması gibi çeşitli nedenler de bu yaralanmaların görülme sıklığını arttırabilir. Haberimizden, ön çapraz bağ kopması nedenleri, belirtileri, ameliyatı, tedavisi ve iyileşme süreci hakkında merak edilenlere hızlı ve kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz.

ÖN ÇAPRAZ BAĞLAR NEDİR?

Çapraz bağlar birbirlerine X harfi şeklinde kenetlenmiş bağ çiftleridir. Vücudun diz gibi kısımlarında bulunan eklemlerdir. Bu bağlar, eklemler uzun süreli harekete maruz kalınca dengeleme işini görürler.

ÖN ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI NEDENLERİ

Çapraz bağ yaralanmaları genellikle spor aktivitelerinde yaşanır. Aşağıdaki nedenlere bağlı olarak diz üzerinde oluşan stres, bu yaralanmayı tetikler. Genel anlamıyla ön çapraz bağ kopması nedenleri şu şekildedir;

• Dize doğrudan alınan darbe
• Aniden durmak
• Ani yavaşlama ve yön değiştirme
• Sıçramadan sonra dengesiz düşme
• Uygun olmayan ayakkabı veya ekipman kullanımı
• Yapılan spor aktivitesinin zemininin uygun olmaması. (Örneğin, kaymamak için kullanılan profesyonel futbolcu kramponlarının zemine saplanması ve bu sırada yapılan ani dönme hareketleri)

ÖN ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Yürürken rahatsızlık
• Dizde ani gelişen şişme
• Şiddetli ağrı
• Aktivite sırasında dizin içinden ses gelmesi ve uyuşma hissi
• Hareket alanı kaybı

HANGİ SPOR TÜRLERİNDE ÖN ÇAPRAZ KOPMASI RİSKİ DAHA FAZLADIR?

Ön çapraz bağ yaralanmaları futbolda sıklıkla yaşanmakla beraber,

• Basketbol
• Voleybol
• Tenis
• Kayak
• Dans
• Jimnastik gibi spor türlerinde de görülür.

ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARINDA HANGİ DOKTORA GİDİLİR?

Ön çapraz bağ kopması ve yaralanmaları her yaşta görülebilmekle beraber, çoğunlukla sporun içerisinde bulunan kişilerin yaşadığı bir rahatsızlıktır. Yukarıda yazılan belirtilere sahipseniz veya şüpheniz varsa, Ortopedi ve Travmatoloji uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

ÇAPRAZ BAĞ YARALANMASI TEDAVİSİ AMELİYATSIZ OLUR MU?

Bu durum, yaralanmanın seviyesine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Aktif olarak spora devam etmeyi düşünen ve yaşı genç olan bireylerde yırtığın tedavisi için cerrahi müdahale mutlak sonuç veren bir yöntemdir. Bunun dışında, kişi eğer günlük hayatında sıkıntıyla karşılaşmıyorsa veya spordan uzak durmayı düşünüyorsa ameliyatsız tedavi yöntemlerini deneyebilir. Bunun için izlenmesi gereken yol ise şu şekildedir;

1. Dinlenme: Dizi dinlendirmek ağrı ve şişliğe iyi gelmektedir.
2. Buz tedavisi: Gün içerisinde 2-3 kez 15-20 dakikayı geçmeyecek şekilde dize uygulanacak buz tedavisi de olumlu sonuçlara neden olacaktır.
3. Bandaj: Diz üzerindeki şişlik ve ağrılar için sarılacak bandaj da ameliyatsız tedavi yöntemlerindendir.
4. Fizik tedavi: Yapılacak olan özel egzersizlerle dize fonksiyon kazandırılırken dizi destekleyen kaslar güçlendirilir.

ÖN ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI AMELİYATI NASIL YAPILIR?

Ön çapraz bağ yaralanmaları veya kopması durumuna paralel olarak gerçekleştirilecek cerrahi müdahale kapalı yöntemle yapılır. Yaklaşık 1 santimetre boyutunda bir kesiden küçük bir kamera diz bölgesine yerleştirilir. Bir veya daha fazla küçük kesi kullanarak cerrah, yırtılan ön çapraz bağı farklı tendon veya bağ kullanarak yeniden oluşturur.

Bu operasyonun amacı, oluşabilecek diz dönmelerinin önüne geçmek, dizde yaşanan boşluk ve güvensizlik hissini ortadan kaldırmak, hastanın aktif spor hayatında güvenli kullanabileceği bir diz elde etmektir.

ÖN ÇAPRAZ BAĞ AMELİYATI SONRASI İYİLEŞME NE KADAR SÜRER?

Ön çapraz bağ ameliyatı sonrası iyileşme süreci oldukça uzundur. Güvenli ve sağlıklı olarak tekrardan spora dönebilme 9 ay veya daha uzun bir süreyi bulabilir. Ameliyatın ertesinde 4-5 hafta koltuk değneğinden yardım alınır. Bu süre, hastanın yaralanmasına göre farklılık gösterebilir.
Ön çapraz bağ yaralanması yaşayan bir sporcunun üst düzey aktiviteye tekrar dönüş yapmadan performans testlerinden yararlanılması önemlidir. Hazır olmadan tekrar üst düzey aktivite geçilmesi daha ciddi sorunlara zemin hazırlayabilmektedir.