COVID-19 salgını çocuk ortopedi ameliyatlarını etkiledi

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. İlker Sarıkaya, bu dönemde Türkiye'deki çocuk ortopedi uzmanları üzerinde yaptıkları çalışmaları anlattı…

30 Ocak 2020'de Dünya Sağlık Örgütü (WHO), COVID-19'u 'Uluslararası Öneme Sahip Bir Halk Sağlığı Acil Durumu' olarak ilan etti ve 11 Mart 2020'de resmi olarak küresel bir pandemi olarak adlandırdı. COVID-19 küresel olarak 'pandemi' ilan edildiğinde, Türkiye'de 231 binden fazla kişi virüs ile enfekte olmuştu bile… Türkiye'deki hastanelerin çoğu Sağlık Bakanlığı tarafından pandemi hastanesi olarak tanımlanmış; pandemi hastanelerin yalnızca COVID-19 ve acil durumları kabul etmesine izin verildiğinden, hastanelerdeki günlük çalışma protokolleri kökten değişmişti. Sağlık hizmetlerinde meydana gelen bu değişiklikler bir yandan rutin hasta bakımında kullanılan yöntemlerin geciktirilmesinin veya değiştirilmesinin sonucunda oluşacak tehlikeleri önlemeye çalışırken, bir yandan da hastalar, aileler ve sağlık hizmeti personellerinin enfeksiyon riskini azaltmayı amaçlamıştır.

AFETE HAZIRLIK PROGRAMI YAPTIK

Elektif ameliyatların ve polikliniklerin sayısının azaltılması gerektiği için pediatrik ortopedi bölümü de COVID-19 salgından ciddi şekilde etkilendi. Pediatrik ortopedik hastalıklarının kendine özgü zorlukları vardır. Çünkü birçok durumun tedavisi acil olarak kabul edilmemesine rağmen zamana (yaşa) duyarlıdır ve tedavinin aksaması ya da ertelenmesi sonuçları olumsuz etkileyebilir. Pandeminin erken dönemlerinde tüm dünyada ve ülkemizde henüz tedavi algoritmaları belirlenmemişken COVID-19 pandemisinin Türkiye'deki pediatrik ortopedi uygulamasını nasıl etkilediğini değerlendirmek için bir anket hazırladık. Amacımız pediatrik ortopedi cerrahları tarafından uygulanan farklı önlemleri tanımlamak ve günlük pratiklerinin ne kadar etkilendiğini ortaya koymaktı. Sonuç olarak işleyişteki aksaklıkların incelenmesi, gelecekteki pandemi ya da doğal afet gibi durumlarda sağlık hizmeti sisteminde oluşacak kesintiler sırasında afete hazırlık ve bakımın sürdürülmesine açısından yardımcı olabilir.

50 FARKLI MERKEZ KATILDI

Türk Pediatrik Ortopedi Derneği'nin (TPOD) altı cerrah üyesi tarafından hazırlanan 24 soruluk bir anket 04-26 Nisan 2020 tarihleri arasında TPOD üyelerine gönderilerek gönüllü katılımları rica edilmiştir. 97 aktif üyenin 54 tanesi (50 farklı merkez) katılmayı kabul ederek ankete dönüş yapmıştır.

ONLINE GÖRÜŞMELER ETKİLİ OLUYOR

Bu anket ile COVID-19 salgını sırasında cerrahi tedavilerin büyük oranda durdurulduğu, ayakta tedavi faaliyetlerinde ise önemli bir azalma ve geniş bir varyasyon olduğu ortaya koyuldu. Doktorlar tarafından kendilerini ve hastalarını korumak amacıyla aldıkları önlemlerde bile bir görüş birliği olmadığı görüldü. Ek olarak, online platformların (Telemedicine servisleri-Zoom, Whatsapp, Skype, Facetime, Teams…) klinik ortamlarda hastalar, bakıcılar ve personel için herhangi bir risk oluşturmadan pediatrik ortopedik hastaları izlemek için yararlı bir araç olduğu görüldü. En önemli sonuç ise pandemi gibi olağanüstü dönemlerde fikir birliği olmadığından; acil ve ertelenen tedaviler ile hekim ve hastaları korumaya yönelik önlemler için bir fikir birliğine ihtiyaç olduğudur.