Eklem protezi ameliyatları kime, ne zaman yapılıyor?

"Hareketlerimizi borçlu olduğumuz, bizleri bir ömür taşıyan eklemlerimiz oldukça özel dokuların bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Bunların arasında belki de en önemlisi, kıkırdaklarımızdır!" diyen Ortopedi ve Travmatoloji Doç. Dr. İlker Eren, eklem protezi ameliyatları ile ilgili bilgiler verdi…

Eklemin hem mükemmel uyumlu, hem de son derece kaygan ama vücut ağırlığımızın kat kat üzerini taşıyacak kadar dayanıklı olmasını sağlayan kıkırdaklarımız, maalesef kimi zaman yıpranıyor, hasar görüyor. Halk arasında 'kireçlenme' veya 'eklem sıvısı azalması' olarak bilinen bu durum 'osteoartrit' olarak isimlendirilir. Osteoartritin geçirilmiş yaralanmalar, genetik faktörler, romatizmal hastalıklar, doğumsal bazı sorunlar sonucu veya altta yatan bir sebep olmadan ortaya çıkabildiğini biliyoruz.

YIPRANAN KIKIRDAK GERİ GELMİYOR

Bugün için bilim, yaşa bağlı olarak yıpranan kıkırdak dokusunu nasıl geri getireceğini, hatta sorunun ilerlemesini nasıl durduracağını bulamamıştır. İlaçlar, egzersizler, enjeksiyonlar ve diğer tüm tedavi araçları temel olarak ağrıyı azaltmayı, eklemin hareketliliğini ve dolayısıyla yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir. Ama maalesef bu tedaviler bazen yetersiz kalmakta ve sorun yaşam kalitesini kalıcı olarak olumsuz etkilemektedir. İşte protez ameliyatları bu noktada devreye girmektedir. Eklem protezi, uygun hastalarda oldukça başarılı sonuçlar sağlamaktadır.

PROTEZ ÇÖZÜM OLUYOR

Bu ameliyatta hasar gören ve yük taşıyamayan kıkırdaklar uzaklaştırılmaktadır. Bu bölgelere, kıkırdağın görevini görecek şekilde, uygun şekilde üretilen, dayanıklı ama biyolojik dokulara uyumlu metal alaşımlarından yapılan protez yerleştirilmektedir. Metal kısımların arasında sürtünmeyi azaltan ve uzun ömürlü olmasını sağlayan, seramik veya polietilen özellikte ara yüzeyler bulunmaktadır. Bugün için ekleme göre değişmekle birlikte, kullanılan teknolojilerin ilerlemesi sonucu, protezlerin ömürleri 25 yılda yüzde 80'lerin üzerine çıkmıştır. Protezin bir teorik ömrünün olması, genç hastalarda dikkatle uygulanmasını gerekli hale getirmektedir. Bu noktada doğru denge, yaşam kalitesinin ne kadar bozulduğu ve problemin cerrahi dışı yöntemlerle ne kadar düzeltilebileceğidir. İleri düzeyde eklem tahribatı olan, deformasyonun geliştiği ve kıkırdak kaybının önemli düzeyde olduğu hastalarda, ileri yaşlar beklenmeden eklem protezi yapılabilir.

YAŞAM KALİTESİ ARTAR

Eklem protezi ameliyatları sanıldığı kadar zor ve korkutucu değildir. Ekleme göre değişmekle beraber, yüzde 90'ın üzerinde başarılı sonuçlar alındığı bildirilmektedir. Ancak diğer ameliyatlarda da olduğu gibi bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Protez yapılan ekleme ve ameliyat sebebine göre bu komplikasyonlar değişiklik göstermektedir ve durumunuza özel riskler doktorunuzdan öğrenilmelidir. Eklem sorununun tamamen ortadan kaldırıldığı bu tedavi yöntemi yüz güldürücü olarak kabul edilir. Genellikle ameliyatın hemen sonrasında eklem fonksiyonel hale gelir ve yaşam kalitesi hızla hedeflenen düzeye ulaşır.