"Kovid sonrası bağırsak hastalıklarına dikkat"

Koronavirüsle mücadele devam ederken kovid sonrası ortaya çıkan hastalıkların sayısı artıyor. Kovid enfeksiyonunu atlattıktan sonra yatkınlığı olan kişilerde kalp hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları gibi inflamatuar, otoimmün hastalıklar ve kanser hastalıkları artıyor. Her geçen gün daha genç yaşta hastaların kovid sonrası bu şikâyetlerle hastaneye geldiğini dile getiren Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Özlem Özer Çakır, kovidin bağışıklık üzerindeki etkilerini SABAH'a anlattı:

KOVİD SONRASI BU ŞİKÂYETLERİ OLANLAR DİKKAT

"Kovid enfeksiyonu bağışıklık sistemini sarsan ciddi bir viral enfeksiyon. Bu hastalığı hafif ya da şiddetli atlattıktan sonra bağışıklık sisteminde ciddi hasarlar bırakıyor ve bu yüzden kişilerde yatkınlığı olan hastalıkların ortaya çıkmasına neden oluyor. Mesela bir kişinin kalp hastalığına, sindirim sistemi hastalıklarına veya kansere yatkınlığı varsa kovid sonrası bu hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Bu kişilerde karın ağrısı, gaz, şişkinlik, bulantı, öğürme ya da kusma; bunun dışında kabızlık ishal, dışkılama problemleri gibi bir problem varsa sindirim sistemi hastalıklarının aşikâr hale geldiğinin bir göstergesi olabilir. Kovid enfeksiyonu inflamasyonu tetiklediği ve bağışıklık sistemine hasar verdiği için inflamatuar bağırsak hastalıkları, otoimmün hastalıklar ve kanser hastalığını ortaya çıkarma potansiyeli yükseliyor. Bu şikâyetler varsa mutlaka araştırılması gerekiyor çünkü bu tür hastalıklarda erken tanı ve tedavi önemli."

1 YIL BİLE GEÇSE ARAŞTIRILMALI

Kovid enfeksiyonu sonrası üzerinden 1 yıl bile geçse bu tür şikâyetleri olan kişilerin mutlaka araştırılması gerektiğini vurgulayan Çakır, bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: "Kovidden korunmak için öncelikle aşı olacağız, sonra tedbirlere uyacağız. Ama bunların dışında üçüncü olarak beslenme önemli bir yer ediniyor. Dengeli beslenmeyle bağışıklığı çok iyi artırmak değil normal düzeyde çalışmasını sağlamak gerekiyor. Bağışıklığın fazla olmasını da istemiyoruz çünkü fazla bağışıklık da otoimmün ve inflamatuar hastalıkların ortaya çıkmasına neden oluyor. İyi bir beslenmenin amacı bağışıklığı normal seviyede çalıştırmak ve bu tür hastalıklara yakalanmamızı engellemek olmalı. Bunun için en önemli şey dengeli beslenme ve lif. Dengeli beslenmeden kastımız sadece protein ve karbonhidrat değil, protein, karbonhidrat ve yağın üçünü de içeren bir beslenme."

HAYVANSAL GIDALAR ÇOK TÜKETİLMEMELİ

Lif desteği için mevsim sebze ve meyvelerinin yenmesi gerektiğini ifade eden Çakır, şöyle devam etti: "Bu her zaman önemli çünkü lifler bizim bağırsağımızdaki bize faydalı bakterilerin yani probiyotiklerin önemli bir besin kaynağı, biz bu liflere prebiyotik de diyoruz. Bizim bağırsak floramız güçlü olursa bağışıklık sistemimiz de düzenleniyor. Bu yüzden beslenmenin bu yönde önemi var. İşlenmiş gıdalardan, rafine şekerlerden, nitrit içeren konserve ve turşu gibi ağzı kapalı gıdalardan, paketli gıdalardan uzak durmalıyız. Hayvansal gıdaları da çok fazla tüketmemeliyiz. Bu durumda özellikle kanserden korunmak için makrobiyotik diyete dikkat etmek gerekiyor. Bu da hayvansal ürünleri mümkün olduğu kadar az tüketmek anlamına geliyor."

EGZERSİZ VE DENGELİ BESLENME ÇOK ÖNEMLİ

Bu hastalıklara yakalanmamak için nasıl beslenmek gerektiğini şöyle açıkladı: "Baklagilleri tüketelim, tam tahıllı beslenelim, karabuğday, esmer pirinç, mısır gibi gıdaları tüketelim. Mevsim sebze ve meyvelerini tüketelim, özellikle elma ve muzu öneririm. Ayrıca meyveyi fazla tüketmeyi önermiyoruz çünkü fazla tüketildiği zaman karaciğer yağlanması ve şeker hastalığı gibi hastalıklar ortaya çıkabilir. Bir günde bir avcunuz ne kadar alıyorsa o kadar ve bir çeşit meyve tüketmek gerekiyor. İçerisinde ağır metaller olduğu için büyük balıkları tüketmemek gerekiyor, balıklardan özellikle mezgit ve hamsi gibi küçük balıkları tüketmekte fayda var. Ayrıca egzersiz de çok önemli bir faktör. Birçok hastalıkta obezite en büyük risk faktörü. Günlük yarım saatlik bir egzersiz HDL kolesterol dediğimiz iyi kolesterolü artırır, kalp damar sistemimizi korur, kan dolaşımımızı normal düzenini sağlar, vücudumuzdaki hormonların dengesini sağlayarak bizi kanserlerden korur."

Fotoğraflar: HATİCE ÇİNAR/SABAH