‘İçimde bir sıkıntı var’ diyorsan dikkat!

19 Nisan Dünya İBS Günü ve 1-30 Nisan ise İBS Farkındalık Ayı. Bu kapsamda toplumda sık görülen ve yaşam kalitesini de olumsuz etkileyen 'İrritabl Bağırsak Sendromu' (İBS) hastalığına karşı uzmanlar, farkındalık çalışmaları yürütüyor. Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Dilek Oğuz, İrritabl (Hassas) Bağırsak Sendromu'nun (İBS) en önemli belirtisinin karın ağrısı olduğunu belirterek, "Hastalığın sıklığı ülkemizde ve dünya genelinde yüzde 10-20 civarındadır. Kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha yüksek oranlarda ve 50 yaş altında daha sık görülmektedir" dedi.
YAŞAM KALİTESİNİ BOZUYOR
Prof. Dr. Oğuz, İBS hastalarında, karın ağrısının en önemli belirti olduğunu söyleyerek, şu bilgileri verdi: "İBS hastalarının bazılarında ishal, bazılarında kabızlık ön planda olabilir. Bazen de hem ishal hem de kabızlık görülebilir. Gaz ve karın şişkinliği de olabilir. Tekrarlayıcı müzmin bir hastalık olan İBS'de hastaların endişesini artıran konu ise 'Başka kötü bir hastalığa dönüşür mü?' sorusudur.

İBS'nin sağ kalıma olumsuz bir etkisi yoktur. Başka bir hastalığa ya da kansere dönüşüm olmaz, ancak yaşam kalitesini bozar." "Kişinin psikolojik durumu ile yakın ilişkisi vardır" diyen Prof. Dr. Oğuz, deprem ve diğer afetlerin hastalığı tetikleyebileceğini söyledi. Prof. Dr. Oğuz, "Stresin yarattığı olaylar, ikinci beyin olarak kabul edilen bağırsakları hemen olumsuz etkilemektedir. İBS hastalığı olan kişilerin, deprem ve diğer afetler sonrasındaki dönemde şikayetlerinde artışlar yaşanabilir. Deprem korkusu, kişilerde geçmeyen karın ağrılarına neden olabilir. Karında gaz ve şişkinlik görülebilir. Olumsuz koşullar mide-bağırsak sistemini olumsuz etkiler" dedi.


BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILABİLİYOR
İBS'nin belirtilerinin ülseratif kolit, crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, çölyak hastalığı ve karbonhidrat emilim bozuklukları ile karıştırılabileceğini söyleyen Oğuz, "İBS tanısında önemli olan, hastanın öyküsü ve muayene bulgularıdır. Bu testlerin normal olması olası diğer hastalıkların dışlanmasını sağlar" dedi.

TEDAVİ İÇİN GASTROENTEROLOJİ UZMANINA BAŞVURULMALI
Türk Gastroenteroloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Ayhan Hilmi Çekin de İBS hastalarının tedavi için ileri uzmanlık alanı olarak gastroenteroloji hekimlerine başvurmaları gerektiğini belirterek şunları söyledi: "Gaitada gizli kan aranması özellikle 45 yaş üstünde yakınması olsun olmasın herkesin yaptırması gereken bir tarama testidir. İBS tanısı için alarm bulguları yoksa kolonoskopi gerekli değildir. İBS tedavisinde diyet, düzenli egzersiz, ilaç tedavisi, bio-feedback tedavisi, psikolojik destek kullanılmaktadır."
LAHANA VE KARNABAHAR TÜKETİLMEMELİ
PROF. Dr. Çekin, şişkinliği olan kişilerde baklagiller, lahana, brokoli, karnabahar gibi gaz yapan gıdaların tüketilmemesi gerektiğini de belirterek şu bilgileri verdi:
Meyveler, bazı sebzeler ve laktoz içeren süt ürünleri gibi diyetten çıkarılacak gıdalar diyetisyen yardımı ile belirlenmelidir.
Bitkisel (papatya çayı, rezene tohumları gibi) tedavilerin yararı kanıtlanmamıştır.
Günde 20-60 dk. ve haftada 3-5 gün yapılan fizik aktivitenin yakınmaları azalttığı gösterilmiştir.
KOLONOSKOPİ NE ZAMAN YAPILMALI?
PROF. Dr. Çekin, kolonoskopi için yaş sınırının 45 olduğunun altını çizerek, İBS'de ileri tetkik ve kolonoskopinin ne zaman yapılması gerektiğini konusunda da şunları söyledi:
Daha önce hiçbir yakınması olmayan bir kişide 45 yaşından sonra yakınmaların başlaması
İstemsiz kilo kaybı
Geceleri derin uykudan uyandıran yakınmalar
Ailede kolon kanseri, iltihabi bağırsak hastalığı, çölyak hastalığı bulunması
Anemi
Dışkıda kanama