Söz ve karar milli iradede

Türkiye anayasa değişikliği için bugün 7'nci kez sandık başına gidiyor. Türkiye için bugünkü referandum çok büyük önem taşıyor. Yeni Türkiye'nin rotasını çizecek Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemi için oy kullanacak milli irade, tarihi bir karara imza atacak. 18 maddelik yeni anayasa değişikliği için yapılan halk oylamasında yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanacak, cezaevlerinde 461 sandık kurulacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı) oy verebilecek. Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında seçmen bilgi kağıdı veya T.C. kimliğini ispata elverişli belgeyi ibraz etmesi gerekecek. Seçmenler, YSK'nın "www.ysk.gov.tr" internet sitesinden de hangi sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oy verme işlemi saat 16.00'da, diğer illerde saat 17.00'de bitecek. Oy kullanma öncesinde seçmenin, yanıtını bilmesinde faydalı bazı bilgiler şöyle:

Doğru oy nasıl kullanılır? Yanıltıcı 'mühür' uyarısına dikkat!

CEP TELEFONU İLE KABİNE GİRMEYİN
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasaktır ve cezası bulunmaktadır. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekmekte.
PUSULALAR BEYAZ VE KAHVERENGİ
Sandık kurulu size bir zarf ve bir tarafı beyaz bir tarafı kahverengi bir oy pusulası verecek. Oy pusulasını aldığınızda arkasında Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) mührünün bulunup bulunmadığını kontrol edin. Mührü olmayan pusulalarla kullanılan oy geçersiz olacak.

OY MÜHRÜNDE "TERCİH" YAZIYOR
İlk kez oy kullanacaklar sandık başına gittiklerinde kampanya sürecinde gördüklerinden farklı bir mühürle karşılaşacak. Oy mührü yaylı ve kendi içinde dönerek mürekkebi alan ve basıldığında "evet" veya "hayır" değil, "tercih" yazan bir mühür.
TERCİH MÜHRÜNÜ NEREYE BASMALI
Tercih mührünü "evet" için oy pusulasının beyaz renkli bölümünün herhangi bir yerine, "hayır" içinse kahverengi bölümünün herhangi bir yerine basmanız yeterli. Mührün yazıların üstüne gelip gelmemesi hiç önem taşımıyor.
MÜHRÜN KURUMASI BEKLENMELİ
Mühür kaşesindeki mürekkep 2-3 saniyede kuruyor. Bu nedenle katlandığında karşı tarafa yansıması zor. Yansısa bile görevliler ayırt edebiliyor. Ancak yine de mürekkebin kurumasını beklemekte ve pusulayı mühür dışa gelecek şekilde katlamakta fayda var.
OY HANGİ DURUMLARDA GEÇERSİZ?
Tercih" mührü "evet" veya "hayır" arasındaki bölgenin ortasına vurursanız, pusulaya imza ve karalama yaparsanız, oyu sizin verdiğinizi gösterecek şekilde kasten yırtarsanız, zarfın içine o oyu sizin kullandığınızı gösterir bir kağıt veya cisim koyarsanız iptal olur. Oyunuzu kullandıktan sonra listelere imzanızı atmanız gerekiyor. Sandıktan çıkan oy sayısı imzaların sayısından fazla olursa bu fazlalık kadar oy zarfı (açılmadan) rastgele seçilip yakılıyor. Yakılan oy sizin olabilir.
SEÇİM GÜNÜ YASAKLARINA DİKKAT!
Oy verme günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak. Güvenlik güçleri hariç kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, yorum yapılamayacak. 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK'nın vereceği haber ve tebliğler yayımlanabilecek.
ALTI OYLAMADA BEŞ KEZ 'EVET', BİR KEZ 'HAYIR' ÇIKTI
Türkiye'nin siyasi tarihinde, daha önce 6 halk oylaması yapıldı. 27 Mayıs darbesinden sonra 9 Temmuz 1961'deki halk oylaması ile 1961 Anayasası, yüzde 38.3 "hayır" oyuna karşılık, yüzde 61.7 "evet" oyuyla kabul edildi. 7 Kasım 1982'de de 12 Eylül darbesinden sonra hazırlanan 1982 Anayasası için sandık başına gidenlerin yüzde 91.37'si "evet" dedi. 12 Eylül 1980 darbesiyle getirilen siyasi yasakları kaldıran 6 Eylül 1987'deki oylamada da yüzde 50.16 "evet" denildi. 1982 Anayasası'nın yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda 1988'de yapılan oylama da ise yüzde 65 "hayır çıktı. 21 Ekim 2007'de Cumhurbaşkanının halk tarafından çekilmesine ilişkin oylamada yüzde 68.95 "evet" çıktı. 12 Eylül 2010'da 1982 Anayasası ile ilgili değişiklik referandumunda da 57.88 "evet" denildi.