Olimpiyatlarda artık genetik yarışıyor

Pandemi nedeniyle bir yıl ertelenen 2020 Tokyo Olimpiyatları'nda, sporcular hem grup hem de bireysel performanslarını tüm dünyaya göstermeye devam ediyor. Bu performansın arkasında ise artık genetik analizler bulunuyor. Sporcu genetiği üzerine çalışan Ulucan, "Futbol milli takımımızda birçok oyuncumuzla çalıştık, hatta şu an Olimpiyatlarda bizlerle çalışmış 9 sporcumuz bulunmakta, bunlardan 3'ü ise kesin madalya ile dönecek" dedi.

Prof. Dr. Korkut Ulucan

TÜM OLASILIKLAR HESAPLANIYOR
Genetik analizlerin atletik performansın belirlenmesinde ve geliştirilmesinde artık her branş için kullanılabildiğine işaret eden Ulucan şu bilgileri aktardı: Sporcu fizyolojik olarak dayanıklılık gerektiren antrenman modellerinden mi, yoksa patlayışı güç ile ilgili anaerobik antrenman modellerinden mi daha iyi gelişim gösteriyor, mevcut dayanıklılık özellikleri geliştirilebilir mi, yoksa geliştirmesi için yanlış antrenman programları uygulayıp sistemik rahatsızlıkların oluşmasına davetiye mi çıkarır gibi soruların cevaplarını genetik analiz yöntemleriyle bulabiliyoruz. Benzer bir şekilde 'Darbeye bağlı olmayan ve yanlış antrenman metotları ile yumuşak doku sakatlıklarına yatkınlıkları var mı' gibi yaklaşımları da genetik testlerin sonuçlarına göre anlayabiliyoruz. Sporcuların uygun beslenmesi, gerekli takviyeleri, müsabaka veya antrenman sırasında konsantrasyon kaybına uğrar mı türünden performansı etkileyebilecek parametrelerin de analizleri yapılabiliyor. Elde edilecek sonuçlara göre yol haritaları hazırlıyoruz ve sezon başı hazırlıkların programlandırılması için yine genetik verileri kullanıyoruz.

BAŞI ABD VE İNGİLTERE ÇEKİYOR
Artık dünyada ABD ve İngiltere başta olmak üzere bu tip genetik analizlerin sporcu performansını geliştirmek için yoğun olarak kullanıldığını ifade eden Ulucan, "Hollanda, İspanya, Polonya, Belçika, Mısır ve Hindistan gibi ülkeler de farklı branşlarda bu tip analizleri gerçekleştiriyorlar. Ülkemizde de bizler birçok branşta bu analizleri gerçekleştirdik. Futbol milli takımımızda birçok oyuncumuzla çalıştık, hatta şu an olimpiyatlarda bizlerle çalışmış 9 sporcumuz bulunmakta, bunlardan 3'ü ise kesin madalya ile dönecek" dedi.Ulucan'ın aktardıklarına göre, sporda gen analizi sektörünün dünya çapında ekonomik büyüklüğünün kestirilmesi şu an için zor çünkü bu tip analizleri gerçekleştiren merkez laboratuvarlar bulunmuyor. Ancak dünyada tahmini 100 milyon dolarlık bir büyüklüğe sahip olduğu söyleniyor. Spor endüstrisi ile kıyaslandığında da 2 milyar dolarlık bir potansiyelinin olduğu tahmin edilmekte.

TÜRKİYE'NİN İLK SPOR GENETİĞİ LABORATUVARI
Genetik analizler sonucunda şu an ki performanslarına ulaşmış birçok sporcu bulunduğunu vurgulayan Ulucan şu bilgileri paylaştı: Mesela Mısır Futbol Takımı 29 yıl sonra Dünya Futbol Şampiyonası'na katıldı, tabi tek faktör genetik testler değil, ama genetik verilere göre düzenlenmiş beslenme programları, antrenman programları ve mental uygulamaların etkisi büyük. Olimpiyatlarda, özellikle bireysel sporlarda bu oranın daha büyük olduğu da bir gerçek. Bizler de bu verilerin analizlerini gerçekleştirerek sporcularımıza destek oluyoruz. Bizlerin en büyük farkı, sadece genetik testleri yapmıyoruz, isteyen sporcu kardeşlerimize antrenman, beslenme ve psikolojik destek de sağlıyoruz. Bu amaçla Türkiye'nin ilk spor genetiği alanında uzmanlaşmış Genetik araştırma şirketini Marmara Üniversitesi Teknokent bünyesinde kurduk, GenoMAD adı ile. Önemli olan bu verilerin doğru olarak değerlendirilmesi. Bizler de elimizden geldiğince sporcu arkadaşlarımızın yanında olmaya gayret ediyoruz.

AMAÇ DOPİNGSİZ, SÜRDÜRÜLEBİLİR BAŞARI
Dünyada her alanda genetik testlere olan ilginin arttığına da değinen Ulucan, "Bunun en büyük nedeni genetik verilerin hiç olmadığı kadar hayatımızın içinde olması. Spor genetiği anlamında da her geçen gün bizlere başvuran sporcu sayısı artıyor. 2014 yılında başlattığımız Ulusal Spor Genom Projesi ile farklı alanlarda 100'e yakın sporcu ile çalışarak büyük bir veri havuzu elde ettik. Şimdi bunları kullanma vakti. Önümüzdeki 5 yılda en az 300 sporcunun daha, özellikle sakatlıklardan korunmak için bizimle çalışacağını tahmin ediyoruz. Bu konuda bir yazılım üzerinde de çalışıyoruz, amaç dopingsiz sürdürülebilir başarı" dedi.