Safran; sinir sistemi uyarıcısı, iştah açıcı ve adet söktürücü etkileri yanında koku ve renk verici olarak da kullanılmaktadır. Bu çok yönlü bitki olan safran için safran nerede yetişir, sorusunun cevabı oldukça önem taşımaktadır. Bu noktada safran hangi bölgede yetişir, bakacak olduğumuzda bitkinin yetişme koşullarına uygun iklim özellikleri taşıyan Karadeniz Bölgesi'dir. Bu bölgede safran en çok nerede yetişir, sorusu içinse evleriyle ünlü Safranbolu ilçesi yanıtını veririz.
Safran, karasal ve ılıman iklimde yetişen bir bitki çeşididir. Dünyanın en pahalı baharat bitkisi olarak bilinen safran, Anadolu'ya Orta Asya'dan göç eden Türkler tarafından getirildiği bilinmektedir. Safran Hititliler döneminden beri Anadolu'da bilinen ve ilaç olarak kullanılan bir bitkidir. Safran uzun yıllar boyunca gıda, tekstil ve ilaç sanayinde yoğun olarak kullanılmıştır.
Safran, süsengiller familyasından, sonbaharda çiçek açan, 20–30 cm boyunda, çiğdem cinsinden soğanlı bir kültür bitkisidir. Safran kırmızımtırak turuncu renkli, kolaylıkla kırılabilen uçları biraz daha geniş iplikçikler halindedir. Tam olanlar uçta üç parçalıdır. Acımsı lezzetli, kuvvetli ve özel kokuludur. Yarım kilogram safran 80.000 çiçekten çıkarılabilir. Kendi ağırlığının 100.000 katı suyu sarı renge boyayabilir.
Safran ekimi Ağustos ayı içinde en geç Eylül ayı başlarında yapılmalıdır. Soğanların sökümü temmuz ayı başlarında yaprakları tamamen kuruduktan sonra yapılmalıdır. İlk hasattan sonra rutubetsiz ve serin bir yerde muhafaza edilerek Ağustos ayı ortalarından itibaren yeni bir tarlaya dikimleri yapılmalıdır. Dikimden sonra fazla su verilmez, ancak çiçeklenme öncesi sulanması durumunda ürün artmaktadır. Yanmış sığır gübresi ile beslenen safran tarlasından en az üç dört yıl söküm yapılmadan ürün alınabilmektedir. Bu süre bitkilerin sıklık durumuna göre birkaç yıl daha uzatılabilmektedir
Safran bitkisi daha çok İspanya, Fransa, İtalya ve İran'da yetiştirilir. Türkiye'de ise safran çoğunlukla Karabük ilinin ilçesi olan Safranbolu'da üretilmektedir. Yetiştirildiği bölgelere ve iklim türlerine göre kalitesi farklılaşmaktadır. Safranın yetiştiği iklim asmaya benzerlik gösterir ve rüzgâra karşı korunmuş güney yamaçlarda daha iyi yetişir. Çünkü safran ikindi gölgesi görmezse iyi olduğu tarif edilmektedir. Safran, taban suyu yüksek toprakları sevmez iken kumlu, gevşek, taşsız ve iyi drenajlı toprakları oldukça sever.
Safran yetiştiriciliği yapılacak arazinin bir yıl önceden nadasa bırakılması gerekir. Ertesi yıl ekim zamanına kadar pulluk, kazayağı ve tırmıkla dikime hazır hale getirilir. Etrafında yabancı otlar çıkması safran bitkisine zarar verebilir veya toplanmasını zorlaştırabilir. Bu nedenle toprağın yabancı otlardan ve tohumlarından iyice arındırılması oldukça önemlidir. Yabancı otlardan kurtulmak için herbisit kullanılmaz. Bunun yerine fiziki şekilde yok edilmesi gerekmektedir. Çapalama sırasında soğanların zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Soğan çapı arttıkça bitki başına çiçek verimi dolayısıyla safran verimi de artmaktadır.
Safran bitkisi baharat olarak tüketilirken birçok faydası görülür. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
