Facebook'un mobil çıkmazı

1 Şubat'ta halka arz başvurusu yaparken inanılmaz kâr rakamları açıklayan şirket, son derece ilginç bir itirafta bulundu. 845 milyon Facebook üyesinin yaklaşık yarısı taşınabilir cihazlarıyla siteye giriyor. Ancak şirket bu üyelerden henüz para kazanamıyor.

Gelecekte karşılaşabileceği riskleri listeleyen şirket, "Facebook'un mobil cihaz programları belirgin bir gelir kaynağı değil ve gelecekte bu bölümden nasıl gelir elde edebileceğimiz de kesinlik kazanmadı" dedi.

Dünya hızla taşınabilir bilişim konusunda ilerlerken Silikon Vadisi'nin en büyük yıldızı bu konuda sıkıntı çekiyor. Facebook'un artık Çin, Türkiye, Venezüella ve Brezilya gibi insanların internete cep telefonlarıyla girdiği pazarlarda büyüdüğü göz önüne alınırsa, bu büyük bir dezavantaj.

Facebook, internetten taşınabilir cihazlara geçişte sıkıntı yaşayan tek teknoloji şirketi değil. Taşınabilir elektronik sektöründe, küçük ekranın nasıl kullanıldığı, işlemlerin ne kadar hızlı olduğu çok önemli. Tüketicilerin yavaş inen sitelere tahammülü yok. Bu sıkıntı, haber sitelerinden radyo hizmeti veren Pandora gibi şirketleri etkiliyor. Canalys adlı araştırma şirketine göre 2011'de satılan akıllı telefon sayısı, bilgisayar sayısını geçti.

Ancak yaşanan sıkıntılar üyeleri arasında son derece popüler olan Facebook için çok daha ciddi bir boyutta. Kendisini melez bir toplumsal bilgi platformu ve geleceğin şirketi olarak lanse eden şirket, bu sorunun üstesinden gelemezse, kim gelebilir?

Facebook, akıllı telefonlardan istediği gibi yararlanamıyor

Altimeter Group adlı teknoloji danışma şirketinden Suran Etlinger, "Bu, şirketin zayıf noktası. Dünyada sosyal medya tüketimi taşınabilir cihazlara kayıyor ve Facebook'un bu konuda herhangi bir stratejisi yok. En azından şimdiye kadar bu konuda bir ilerleme kaydedemediler" diyor.

Facebook halka arzından önce bu konuda herhangi bir yorumda bulunmak istemedi. Ancak şirket halka yaptığı açıklamada endişelerini açıkça dile getiriyor. Facebook arz başvurusunda yaptığı açıklamada, "Taşınabilir cihaz kullanan üye sayısındaki artış yakın gelecekte diğer kullanıcıların sayısını geçecek" dedi. Açıklamada şirket yetkililerinin, taşınabilir cihazlarda herhangi bir gelir ve kâr stratejisi geliştirmemesi durumunda gelecekteki gelir ve kâr rakamlarının olumsuz etkileneceği belirtildi.

Sorunun merkezinde büyük bir reklam pastası var. Araştırma kuruluşu eMarketer'a göre bu yıl ABD'deki taşınabilir cihazlardaki reklam sektörü 2.6 milyar dolar olacak. Bu yine de toplam çevrimiçi reklam pastasının (39.5 milyar dolar) küçük bir kısmı.

Facebook'un en önemli rakiplerinden Google, 750 milyon dolarlık gelirle geçen yıl internet reklam pastasından en büyük dilimi kaptı. eMarketer'a göre Apple 90 milyon dolarla ikinci sıradaydı.

En önemli sorun, taşınabilir cihaz kullanıcılarının reklamlara diğerlerinden daha az dikkat etmeleri ve genelde sadece bir mesaj veya adres bakmak gibi görevlere odaklanmaları. eMarketer'dan Noah Elkin, "15 yıldır bilgisayarlarımızda reklam görüyoruz. Alıştık artık. Ancak küçük ekranlarda reklamlar dikkat dağıtıyor" diyor.

Mobil reklamcılık henüz genç bir sektör. Facebook bu konuda özellikle yavaş davranıyor olabilir. Uzmanlar şirketin reklama odaklanmadan önce taşınabilir cihaz kullanan üyelerini ve gerekli yazılım sayısını artırmayı düşündüğünü söylüyor. Ancak uzmanlar Facebook'un büyük bir reklam potansiyelinin farkında olmayabileceğini de söylüyor.

Üyelerin bulunduğu yerlerle veya şirketlerle alakalı reklamların tüketicilere ulaştırmak, şirkete büyük kâr getirebilir.

Facebook için t aşınabilir cihaz sektörü çok önemli. Ancak şirketin iPad yazılımını yayınlamak için geçen Ekim'e kadar beklemesi birçok uzmanı şaşırtmıştı. Facebook'un iPhone yazılımı da birçok hatası ve sorunlar yüzünden eleştiriliyor.

Bazıları şirketin mobil yazılımları özellikle ikinci plana ittiğini, şimdilerde daha kapsamlı bir strateji üzerine odaklandığını düşünüyor. Apple kullanıcıları, özel bir yazılım yerine mobil internet hizmeti sayesinde Facebook'a ulaşırsa şirket Apple'a hiçbir aktarma ücreti ödemiyor.

Facebook'un iPhone uygulamasını geliştirdikten sonra şirketten geçen yıl ayrılan Joe Hewitt, Facebook üyelerinin mobil internet kullanmasının her telefon için ayrı bir yazılım ihtiyacını ortadan kaldırdığını belirtiyor.

"Kullanıcıların mobil internet hizmeti kullanması Facebook'un her zaman lehine. İnternet üzerinden yazılımları geliştirip istediğiniz kodları tekrar tekrar kullanabilirsiniz" diyor.

Facebook taşınabilir cihazlar için reklam konusunda bazı araştırmalar yapmayı düşündüğünü belirtti. Bunlar arasında yayınlanan sponsor edilen güncellemeler de var. Bu şekilde reklam verenler, arkadaşlarınızın bazı mesajlarını öne çıkarabilir.

Hewitt, Facebook'un bir şekilde taşınabilir cihaz uygulamalarına reklam koyulmasını sağlayacak bir strateji geliştireceğini söylüyor. "Tüketicileri fazla rahatsız etmeyen bir yöntem bulmak zorundalar" diyor.

Jenna Wortham - The New York Times Sabah