Batı Şeria'nın teknoloji şirketleri sınırları aşıyor

120 çalışanı olan ASAL Technologies, Filistin'in küçük ama hızla gelişen teknoloji sektörünün en büyük şirketleri arasında. Uzmanlara göre, sektör büyük işler yapmanın eşiğinde.

Şirketin 42 yaşındaki idari müdürü Murad Tahbub, "İnanılmaz hızda büyüyebilecek durumdayız" diyor.

Kan kaybeden Batı Şeria ekonomisinin kalkınmak için bel bağlayabileceği diğer sektörlerle kıyaslanınca, bilişim ve iletişim teknolojileri sektörünün bir avantajı var: İsrail'in güvenlik gerekçesiyle bölgede oluşturduğu duvarlar, kontrol noktaları ve geçiş belgesi şartı gibi hareket engellerinden daha az etkilenmesi. Tahbub, "Bu sınır tanımayan bir sektör. Sadece elektrik ve telefon hattına ihtiyacınız var" diyor.

Burada Cisco Systems tarafından yapılan başlangıç niteliğindeki 10 milyon dolarlık stratejik yatırımın ardından geçen dört yılda, sektörün Filistin ekonomisinde eskiden yüzde 1'den az olan payı şimdi yüzde 5'i geçiyor.

Bütün bu gayrete rağmen Ramallah'taki teknoloji uzmanları, Filistin ekonomisi ile toplumunun büyük kısmının uğraştığı bazı sorunlarla mücadele etmek zorunda. Bunların en dikkat çekenleri, uzun zaman önce kurulması öngörülen Filistin devletinin hâlâ kurulmamış olması ve bölgenin dünyadaki imajı. Bazıları burayı insanların işe deveyle gittiği, istikrarsız bir çatışma bölgesi olarak görüyor.

Filistin'deki bilgi teknolojisi sektörü İsrail'i örnek alıyor. Exalt Technologies şirketi 45 yaşındaki CEO'su Tarık Maaye, "Hedefimiz çok miktarda temel beceriye bel bağlamaktan ziyade yenilik, yaratıcılık ve rakiplerden hızlı davranmak" diyor.

Tıpkı İsrail gibi Filistinliler de, siyasetten uzak kalabilen dirençli bir teknoloji sektörü istiyor. Maaye, "İşgal önümüzde bir engel oluşturuyor. Ama İsrailliler ve Filistinliler en kötü zamanlarda bile birbiriyle iş yapmıştır" diyor.

Exalt'ın İsrail'de faaliyet gösteren çokuluslu şirketlerin dışarıya yaptırdığı işlere ek olarak, bazı yerel şirketlerin verdiği işleri de yaptığını belirten Maaye, "Şu anda sadece tüketici değil üretici konumdayız ve İsrail'e satış yapıyoruz" diyor.

Filistin Bilişim Şirketleri Birliği'nin 125 üyesi var. Bunların yaklaşık dörtte üçü Batı Şeria'da, kalanı da Gazze'de faaliyet gösteriyor. Sektörün hâlâ emekleme döneminde olduğunu söyleyen girişimcilerden biri, dış tedarik yoluyla yapılan işlerden elde edilen toplam gelirin yılda sadece 6 milyon doları bulduğunu tahmin ediyor. Ama girişimcilere göre sektör coğrafi yakınlık, kültürel benzerlik, Filistinli mühendislerin yetenekleri ve şirketlerine olan sadakati nedeniyle İsrail'deki şirketler için cazip bir seçenek oluşturabilir.

Yazılım geliştiren Jaffa.Net şirketinin CEO'su Yahya El Salkan'a göre, bölgesel pazar büyük ümit vadediyor. Salkan Filistin'deki teknoloji sektörünün, İsrail'in Silikon Vadisi ile Arap ülkelerinde teknoloji hizmetlerine yönelik olarak ortaya ç ıkan muazzam talebin "arasında" ve eşsiz bir konumda olduğunu söylüyor.

Salkan California'da Silikon Vadisi'nde çalıştıktan sonra Jaffa.Net'i kurmak için 15 yıl kadar önce ülkesine dönmüş. Mobil bankacılık uygulamaları üzerinde çalışan şirket, yakında Katar'da ofis açacak.

Aradaki kısa mesafeye rağmen, İsrail'deki müşteriler ve yatırımcılarla yüz yüze görüşmek her zaman kolay olmuyor. İsrailli ortağıyla beraber bir pazarlama eğitimi programı yürüten LionHeart şirketinin yöneticisi Sam Hüseyni, Ölü Deniz'deki Biankini Plajı'nda görüşmeler yaptığını söylüyor. Bu plajın özelliği, İsrail'in güvenlik şeridinin iki tarafındaki insanlarca erişilebilir olmasıydı.

Cisco'nun İsrail'deki kurumsal ilişkiler kıdemli yöneticisi Zika Abzuk, kendisi ile bir grup İsrailli çalışanın kapalı bir askeri kontrol noktasının bir tarafında, görüşmeyi umduğu 16 Filistinli girişimcinin de diğer tarafında kalakaldığını söylüyor. Sonunda tarafsız bölgede buluşmuşlar: Kontrol noktası yakınındaki bir benzinliğin Bedevi tarzı misafir çadırı.

Kaynak: Sabel KERSHNER - NYT Sabah