Yerkürenin çekirdek ısısı plaka hareketlerini tetikliyor

Bilim adamları, tektonik hareketlerin oluşumunda yerkürenin çekirdek ısısının, tabaka soğuması kadar belirleyici etkiye sahip olduğunu tespit etti.

ABD'nin Chicago Üniversitesinden yer bilimciler, Pasifik Okyanusu içinde Doğu Pasifik Yükseltisi olarak adlandırılan okyanus ortası yamaçlarda yaptıkları incelemede, tektonik tabakaların soğuma sonucu oluşan pasif dalma ve çıkma hareketleri yanında, çekirdek ısısının mantoya transferinden kaynaklanan ilave bir tahrikle hareket ettiğini belirledi.

Yerkürenin hakim tektonik plaka sınırı olan Doğu Pasifik Yükseltisinin 50 ila 80 milyon yıldır doğu batı yönünde hareket etmediğini ancak yatay yönde asimetrik olarak yayılmayı sürdürdüğünü belirten araştırmacılar, bu plaka dinamiğinin yalnızca soğumaya dayalı batma çıkma teorileriyle açıklanamayacağını, mantodaki ısı akışlarının dikkate alınması gerektiğini kaydetti.

Manto tabakasının alt kısımlarında çekirdek kaynaklı yoğun sıcaklığın madde yoğunluğunu azalttığı ve ısınmayla birlikte yükselen mantonun kabukta halihazırda üst üste binmiş halde bulunan pasif plakaların hareketini tetiklediği ifade edildi.

Araştırmacılar tektonik hareketlerin yaklaşık yüzde 50'sinin Dünya'nın çekirdek ısısından kaynaklandığını ileri sürerken, çekirdek ile manto arasında transfer edilen enerjinin 20 teravata ulaştığı tahmininde bulundu.

Araştırmanın sonuçları "Science Advances" dergisinde yayımlandı.

Kaynak: AA