Büyük Hadron Çarpıştırıcısı enerji rekoru kırdı

İki yıldan daha uzun süren aranın ardından artık geliştirilmiş olan LHC'de muhendisler protonları 5 Nisan'da ilk kez çarpıştırmaya başladılar. 9 Nisan'da ise Büyük Hadron Çarpıştırcı'sının enerjisini arttırıp, grafitten yapılan bloklara çarpıştırmadan önce 30 dakikadan daha uzun bir süre boyunca protonların 6.5 TeV'de kalmalarını sağladılar.
LHC'nin baş mühendisi Giulia Papotti "Bu önemli bir kilometre taşı oldu fakat esas hedefimiz olan 13 TeV enerji seviyesindeki parçacık çarpışmaları için bir basamaktan ibaret." dedi ve "Eğer parçacık fiziğinde yeni bir şeyler bulmak istiyorsanız, daha önce kimsenin aramadığı yerleri aramanız gerekiyor. Bu da daha yüksek enerjiye çıkmak anlamına geliyor." diye ekledi.
Şimdi ise mühendisler LHC'yi saatler boyunca zıt yönlü iki parçacık demetinin güvenli ve stabil bir şekilde hızlandırması için hazırlıyorlar. Senaryoyu "Çarpışmalar için huzmeleri 6 ile 10 saat boyunca, artık verimli çarpışmalar elde edemeyeceğimiz zamana kadar, süreki bir şekilde gönderiyoruz. Sonrasında ise önceki işlemden arta kalanları temizleyip süreci tekrar başa alıyoruz."diye açıklamakta Papotti.
Önümüzdeki bir kaç hafta boyunca mühendisler bütün donanımın ve yazılımın uyum içinde çalışaması için uğraşacaklar ve makine ile huzmelerin parametrelerini ayarlayacaklar. Papotti, dünyanın en büyük makinesini yeniden hayata döndürüyoruz ve bu süprizlere gebe olabilir yorumunu yapıyor. "Belki, örneğin parçacık huzmelerini stabil tutmada problemler yaşayabiliriz ve çalışma esnasında mıknatısların süper iletkenliklerini aniden kaybetmeleri sorunlarıyla karşılaşabiliriz. Bu deneysel bir iş; bir yarısı neler yapmamız gerektiğini bilmemizle, diğer yarısı ile beklenmeyen problemleri çözmekle ilgili. Deneycilerin verilerini güvenli bir şekilde elde edip sevinmelerini sağlamamız bizim görevimiz."
Enerji rekoru kırıldıktan sonra ufukta ilk proton-proton çarpışmaları gözüküyor. Fizikçiler yeni enerji seviyelerinde bir şeyler keşfetmeye daha yakın olacaklar. Fermi Lab'da uygulamalı fizikçi olarak görev almış ve şu an Büyük Hadron Çarpıştırıcısındaki CMS deneyi koordinatörü olan Greg Rakness "Bu daha yüksek enerji seviyelerindeki çarpışmalar daha önce laboratuvar ortamında hiç görülememiş parçacıklar ortaya çıkarabilir. CMS'de çalışan fizikçiler bu konuda oldukça heyecanlılar çünkü yeni bir fiziksel olay keşfetmek her fizikçinin hayali. Bizim de burada yapmaya çalıştığımız şey yeni fiziksel şeyler keşfetmek." demekte.