2 bin yıllık yol bulundu

Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin Gülpınar beldesindeki Apollon Smintheus Tapınağı'nda yürütülen kazı çalışmalarında ''2 bin yıllık yol'' ortaya çıkarıldı.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özgünel yaptığı açıklamada, 1980'de başlatılan kazılarında kamulaştırma sorunlarının çözümlenmesiyle yeni mimari örnekler ile buluntuların gün ışığına çıkmaya devam ettiğini söyledi.

Son üç haftada kutsal alanla ilgili çok yeni bilgi ve belgelere ulaşıldığını belirten Prof. Dr. Özgünel, kutsal alan ve çevre kentlerin birbirleriyle ve Smintheion ile ilişkilerinin daha da açıklık kazandığını bildirdi.
Kamulaştırma işlemlerinin hızlanmasıyla mimari, dinsel yaşam ve sosyal aktiviteler konusunda yeni bilgilere ulaştıklarını ifade eden Özgünel, ''Son dönem kazılarında ve yüzey araştırmalarında tespit ettiğimiz bazı arkeolojik veriler ve son hafta ortaya çıkarılan kutsal yol, birçok bilgiyi beraberinde getiriyor'' dedi.

Özgünel, antik çağdan bugüne kutsal mekanların insan yaşamının her alanında etkili olduğunu, ortaya çıkan kutsal yolla yeniden güçlü bir şekilde vurgulandığını ifade ederek, kazı çalışmalarına destek veren İÇDAŞ AŞ'ye teşekkür etti.

Kazı ekibinden Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Davut Kaplan ise kazı çalışmalarındaki sonucun kendilerini şaşırtmadığını söyledi.
Yrd. Doç. Dr. Kaplan, maddi açıdan rahat olunca uzun bir süre çalışma yapma fırsatı bulduklarını, ''aç, kapa kazı mevsimi'' yerine daha uzun soluklu, 3-4 ay çalışabildiklerini belirterek, ''Şu anda 2 bin yıllık kutsal yol üzerinde çalışıyoruz. Kısıtlı olanaklarla çalışıyor olsaydık ancak yolun 5-10 metresini açabilirdik. Oysa kazı bitmeden kutsal yolun 45 metrelik kısmı açığa çıktı'' dedi.

Apollon Smintheus kutsal alanına gelen yolun 35 kilometre uzaklıktaki Alexandria Troas kentinden çıkıp Tuzla Ovası'ndaki Roma Köprüsü'nü aştıktan sonra kutsal alana ulaştığını ifade eden Kaplan, ''Bu yolun tamamını açmak istiyoruz. Tuzla Çayı'nın yatak değiştirmesiyle köprü ayaklarının alüvyona gömülü olması, daha uzun soluklu kazıları ve araştırmaları gerekli kılmaktadır'' diye konuştu.
Kaplan, kutsal yolun Smintheion-Alexandria Troas yönünü belirlediklerini ifade ederek, şu bilgileri verdi:
''Büyük bir idari merkez olan Alexandria Troas ile dini merkez olan Smintheion kutsal alanı arasında yaklaşık 35 kilometre uzunluğunda bir kutsal yol bulunmaktadır. Bu kutsal yol Alexandria Troas'ta Apollon rahibelerinin yaşadığı alandan başlıyor. Prof. Dr. Özgünel tarafından daha önce kazılan Roma Köprüsü'nde antik dönemde kullanıldığını gösteren taşıt izine rastlanmaması ve mimari ayrıntılar, yapının bir prezisyon (köprü) ve Apollon kehanetleri için Alexandria Troas kentinden gelenler tarafından belirli zamanlarda kullanılmış olabileceğini göstermektedir. İki merkez ve arasındaki ulaşımı sağlayan kutsal yol, büyük bir olasılıkla Apollon onuruna yapılan şenlikler için tören yolu olarak kullanılmış. Smintheion'da dini bir tören yapılacağı zaman halk Alexandria Troas'tan çıkıyor, kurbanlık hayvanlar ve hediyelerle tanrı Apollon'a geliyordu. Bu yol, antik dönemde hem fonksiyonel hem de dinsel açıdan büyük öneme sahipti.''

KAZI ALANINDAKİ DİĞER ÇALIŞMALAR

Yrd. Doç. Dr. Davut Kaplan, kazı alanındaki diğer çalışmalarla ilgili bilgi verdi.
Kutsal alandaki Roma hamamının erken evresinin İmparator Augustus çağına tarihlendirildiğini ve yıkanma geleneğindeki sürekliliği göstermesi açısından dikkate değer olduğunu belirten Kaplan, özellikle Roma döneminde yıkanma ve arınmanın dinsel törenler öncesi önemli olduğunu ifade etti.
Kaplan, ''Bir Romalı ister tanrı huzuruna çıksın isterse kurban kessin önce temizlenir ve temiz giyinerek kendisini arındırmış olurdu. Bu nedenle Apollon Smintheus'a kurban kesmeye ya da tapınmaya gelen her vatandaş, inanan kimse hamamda yıkandıktan sonra tapınağa ya da sunağa giderdi. Hamamdaki farklı evrelerin yıkanma geleneği tapınmadaki sürekliliği göstermektedir. Bu durum kentlerden farklı olarak bir kutsal alanda farklı evrelere ait hamam mimarisini bizlere göstermiştir. Bu önemli bir noktadır'' diye konuştu.

Depo ve müze çalışmalarıyla çevre düzenlemesinin sürdürüldüğünü kaydeden Kaplan, daha önceki yıllarda gün yüzüne çıkarılan, Tanrı adına yapılan spor oyunları ve aktivitelere katılıp ödül alan sporcuların heykellerinin konulduğu yazıtlı kaidelerin de oluşturacakları müzede sergileneceğini söyledi.