Cami ve kilise, UNESCO kalıcı listesi peşinde

Türkiye'den UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne giren 13 alandan biri olan Mardin'in Nusaybin ilçesindeki Zeynel Abidin Camisi ve Mor Yakup Kilisesi'nin, kalıcı listeye girmesi hedefleniyor.
Nusaybin'deki Zeynel Abidin Camisi ve Mor Yakup Kilisesi'nin 15 Nisan'da yapılan değerlendirme sonucunda Dünya Miras Geçici Listesi'ne alınması ilçede sevinçle karşılandı.
Yüzyıllardır yan yana iki farklı inanışın mabetleri olan Zeynel Abidin Camisi ve Mor Yakup Kilisesi'nin, dünya mirasları kalıcı listesine girmesi bekleniyor.
Nusaybin Kaymakamı Abdulhalim Can, Türkiye'den 13 alanın Dünya Miras Geçici Listesi'ne alındığını anımsatarak, bu durumun memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Zeynel Abidin Camisi ve Mor Yakup Kilisesi'nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne girmeyi hak ettiğine inandığını anlatan Can, şöyle konuştu:
"Cami külliyesinde, orada meftun olarak bilinen Zeynel Abidin ve onun kız kardeşi Sitti Zeynep'in türbeleri bulunuyor. Bizim için çok önemli bir dini merkez. Cami içerisinde Hz. Muhammed'in ehli beytinden olduğu bilinen Hz. Hüseyin'in 13. kuşaktan torunu Molla Zeynel Abidin'in türbesi ve onun kız kardeşi Sitti Zeynep'in türbeleri mevcuttur. Üzerilerinde yazılan Arapça kitabeye göre caminin milattan sonra 1160 yılında inşa edildiği bilinmektedir."
Diğer tarafta ise Hristiyanlık inancında önemli bir yere sahip olan Mor Yakup Kilisesi'nin milattan sonra 313 yılında inşa edilmiş çok önemli bir mekan olduğunu vurgulayan Can, kilisenin vaftizhane ve katedral bölümleriyle önemli bir inanç kompleksi olduğunu belirtti.

"Kilise parasıyla cami yapıldığı inanışı yaygın"

Zeynel Abidin Cami ve Mor Yakup Kilisesi'nin birbirleriyle olan ilişkilerinin sadece fiziki olmadığına değinen Can, şöyle devam etti:
"Süryani kaynaklarına göre, Zeynel Abidin Camisi'nin yapımı için gerekli olan para, tanrı yolunda harcandığı gerekçesiyle kilise parasından karşılanmış. Bölgede de bu inanış yaygın. Osmanlı kaynaklarında ise Mor Yakup Kilisesi ile Zeynel Abidin Camisi ortak vakıf malı olarak değerlendiriliyor."
Zeynel Abidin Camisi'nin minaresinin 1956 yılında Süryani bir usta tarafından inşa edildiğini ve caminin yapısına bakıldığı zaman Hristiyanlık inancının dekoratif mimari öğelerinin görülebileceğini bildiren Can, "Zeynel Abidin Camisi ile Mor Yakup Kilisesi kültürlerarası sanatsal, politik ve kültürel birikim noktasında geçmişin izlerini günümüze taşıyan birer yapı olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Her ikisinin de aralarında bir duvar ya da bir tel örgü olmadan bu haliyle ortak bir Kültür ve İnanç Projesi adı altında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne girdiğini dile getiren Can, bundan sonra her iki mabedin Dünya Kalıcı Miras Listesi'nde yer almasını arzuladıklarını bildirdi.
Nusaybin Kültür ve Çevre Platformu Sözcüsü Şerefhan Ciziri de ilçedeki iki mabedin hoşgörü içinde birbirlerini kabul ederek yüzyıllarca yaşamasının bir kültürün tezahürü olduğunu söyledi.
Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, UNESCO Dünya Miras Merkezince 15 Nisan'da yapılan değerlendirme sonucunda Dünya Miras Geçici Listesi'ne, "Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir), Anavarza Antik Kenti (Adana), Kaunos Antik Kenti (Muğla), Kızkalesi (Mersin), Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya), Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri), Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale), Eflatunpınar Kaya Anıtı (Konya), İznik (Bursa), Mahmutbey Camii (Kastamonu), Ahi Evran Türbesi (Kırşehir), Titus-Vespasianus Tüneli (Hatay), Zeynel Abidin Cami ve Mor Yakup Kilisesi (Mardin)" alındığını açıklamıştı.