‘Bir tuhaf’ uçak yemekleri

Uçağa binersiniz ve ikram edilen yiyeceklerin, içeceklerin hiçbiri bildiğiniz tatta ve kokuda değildir. İlk aklınıza gelen havayolu şirketinin lezzetsiz ikramlarda bulunduğu olur. Oysa ki durum çok farklı. Diyetisyen Emre Uzun şöyle açıklıyor: "Uçak yolculuklarında ortama basınç hâkimdir ve bu basınç da tatlı ve tuzlu algımızın düşmesine yol açar. Uçak yolculuklarında yenen yemeğin, içilen meyve suyunun hatta suyun bile tadı size 'bir tuhaf' geliyorsa sebebi budur." Lezzetteki farklılaşmanın tek sebebi basınç da değil; nem eksikliği ve arka plandaki tekdüze gürültü de damak tadımızı olumsuz etkiliyor. "Uçağa binip içine girdiğiniz atmosfer, ilk olarak koku alma duyunuzu etkiler. Daha sonra uçak havalanır. Yükselirken bu kez hava basıncı ve buna bağlı olarak uçağın içindeki nem seviyesi düşer. 30 bin fitteki nem oranı, çölden bile düşüktür." Uzun; lezzet, tat, damak tadı vb. şekilde ifade ettiğimiz her ne varsa yüzde 80'inin koku alma duyumuz sayesinde somut hale geldiğini, ancak koku alabilmek için de burnumuzdaki mukusun buharlaşması gerektiğini dikkat çekiyor: "Uçak içindeki atmosferde koku reseptörlerimiz düzgün çalışmaz. Bu da hemen her gıda maddesini iki kat daha tatsız algılamamıza sebep olur!" Diyetisyen, bazı havayollarının 'spence' yöntemini uygulayarak yolculara gürültü önleyici kulaklıklar dağıttığını, yemek servisi sırasında da gıdanın tadına uyacak ses kayıtları dinlettiklerini belirtiyor. Bazı havayolları ise çatal bıçağı değiştirmenin lezzet algısı üzerinde bir etkisi olup olmayacağını araştırıyor çünkü hafif ve plastik çatal ve bıçak kullanıldığında, yiyeceklerin tadının daha da kötüleştiği kanıtlanmış.
Baharatların tadı yoğun şekilde hissediliyor
Alman Lufthansa tarafından 2010 yılında yaptırılan bir araştırmaya göre uçaklardaki nem eksikliği ve düşük basınç kombinasyonu, dilimizdeki tat tomurcuklarının tatlı ve tuzlu gıdalara duyarlılığını yaklaşık yüzde 30 oranında azaltıyor. Buna karşılık ekşi, acı ve baharatlı tatlara karşı duyarlılığımız hemen hemen hiç etkilenmiyor.
Havayolu şirketleri yemeklerinin lezzeti için, yer yüzeyindeki bir restorana kıyasla daha fazla tuz ve baharat kullanabilir ancak bu da farklı sağlık sorunlarına yol açabilir. Nitekim American Airlines, uçuş sırasında yemeklerin tadında bir kayıp olmaması için daha fazla baharatı tercih eden havayollarından. Amerikan United'ın seçimi ise canlı aromalar ve baharatlardan yana...
Yürütülen bir çalışmanın sonuçlarına göre, gürültülü arka planda yemek yiyenler, yiyecekleri daha tuzsuz ve daha şekersiz buluyor. Aynı şekilde gürültülü ortamda yemek yiyenlere, gıdalar şaşırtıcı biçimde daha gevrek (kıtır kıtır) geliyor.
Uçuş sırasında kakule gibi çeşniler, limon otu ve köri gibi baharatlar ise tuz veya şekerden daha yoğun hissediliyor