Eski Milli Saraylar Müdürü Arkeolog İlhan Akşit, Atatürk'ün fotoğrafçısı Ethem Tem'in çektiği bir bavul dolusu cam fotoğrafın Banker Kastelli'nin verdiği parayla kırılmaktan kurtarıldığını söyledi. 4 yıl önce bu nadir fotoğrafların da yer aldığı "Mustafa Kemal Atatürk" albümünü hazırlayan Akşit, Atatürk'ün kayıp cam fotoğraflarını kurtarılışının öyküsünün 1979'a uzandığını söyledi.
VALİ AYAZ SÖYLEDİ
O tarihte Milli Saraylar Müdürü olarak görev yaparken bir gün protokol icabı dönemin İstanbul Valisi Nevzat Ayaz'la bir heyet karşılamaya havaalanına gittiklerini belirten Akşit, olayı şöyle anlattı: "Vali Bey'in yüzü asıktı. 'Sayın Valim canınız sıkkın, hayırdır' dedim. O da 'Ya kaymakam başımın etini yiyor' dedi. Atatürk'ün fotoğrafçısı vardı Ethem Tem. O fotoğrafçı ölmüş. Karısı gelip Silivri Selimpaşa'ya yerleşmiş. Kadının hafızasında da sorunlar varmış. Tem'in çektiği Atatürk'ün cam fotoğraflarını da sokaktaki çocuklar kırıyormuş. O zamanlar film yoktu tabii. Vali Ayaz bu durumu Ankara'ya yazdığını, Ankara'dan 'Vilayetinizce çare bulunsun. Bizim yapacağımız bir şey yok' yanıtı aldığını söyledi. Ben de Vali'ye 'Merak etmeyin ben hallederim. Atatürk'ün camları kırılır mı. Üzülmeyin' dedim.
KONUYU NECO'YA AÇTIM
Bir iki gün sonra şarkıcı Neco geldi yanıma. Bana 'Kastelli'nin müzik direktörüyüm. Haldun Dormen de tiyatro direktörü. Sen de kültür direktörü olur musun?' dedi. Ben de 'Olurum' dedim ve o anda aklıma geldi. Vali Bey'le bir kaç gün önce yaşadığımız şeyi anlattım. Atatürk'ün fotoğraflarının kırıldığını söyledim. 'O fotoğrafları satın almak için para ayırabilir misin?' dedim. Yılmaz Karakoyunlu da o dönem Kastelli'nin koordinatörü. Neco, Karakoyunlu'ya telefon etti o da para çıkaracağını söyledi. Parayı alıp, Ethem Tem'in karısının yanına gittim. Fotoğraflar harikaydı. Bazıları da kırılmıştı. Bir bavul dolusu cam fotoğraf vardı.
FİLMLERİ KURTARAMADIM
Ethem Tem'in karısı bana, 'Evlat seni sevdim. Hürriyet gazetesi şu kadar verdi sen 50 milyon daha fazla ver sana vereyim bunları' dedi. 'Tamam' dedim. Topladım bavulu çıkıyordum. 'Bir bavul daha gözüme çarptı. 'Bunda ne var' dedim. Açtı yanımda orada da yine hiç bilinmeyen Atatürk'ün filmleri vardı. Para olmadığı için 'Bunları sonra alayım' dedim ve çıktım oradan. Üç gün sonra kadınla beraber ev de yandı. O filmler öylece yandı gitti. O cam fotoğrafları bir arkadaşa verdim o düzenledi. O da basıp basıp sattı. Hâlâ orijinalleri bende. Bir sandık dolusu cam fotoğraf var. Atatürk'ün Kocatepe'deki ünlü fotoğrafının da kartona basılı orijinali de bu fotoğraflar arasındaydı. Bu fotoğraflarla Kastelli'nin bir kültür kitabı yayımlandı."
ETHEM TEM KİMDİR?
Cumhuriyet tarihi fotoğrafçısı olan Ethem Tem, ayrıca Mustafa Kemal Atatürk'ün özel fotoğrafçısıydı. Büyük Taarruz'da Kocatepe'de bulunan ve M. Kemal Paşa'nın ünlü resmini çeken de Ethem Tem'dir. Ata'nın pek çok unutulmaz fotoğrafında imzası olan Ethem Tem, 5 ve 10 TL'deki Atatürk fotoğrafını da 1927'de çekmişti
