'87 yıl önce aldığınız kiliseyi geri istiyoruz'

Fener Rum Patrikhanesi Sözcüsü Peder Dositheos, kurumlarının 1924'de el konulan Galata'daki üç kilisenin kendilerine iade edilmesini istediklerini dile getirerek dava açacakların söyledi. Dositheos, kurumlarının hukuk komitesinin bir dosya hazırlığında olduğunu dile getirerek "Tarihçelerini, kiliselerin önce kimin elinde bulunduğunu, şu anda nerede olduklarını detaylarıyla hazırlayacağız. Bunu hukuk müşavirliğimiz yapacak. Dosya hazırlanır hazırlanmaz da ilgili mercilere ileteceğiz" dedi. Davayı Türkiye'de açacaklarını kaydeden Patrikhane sözcüsü, "Avrupa'ya başvuracak mısınız?" yönündeki bir sorumuzu ise, "Bildiğiniz gibi öncelikle Türkiye'deki iç hukuk yollarını denememiz gerekiyor. İlerisi için bir yorumda bulunamayız" yanıtını verdi. 18'inci yüzyıldan beri kendilerine ait olduğunu idda ettiği kiliselerin iadesinin Patrikhane için manevi anlamları olduğunu söyleyen Dositheos "Kilisenin manevi değeri cemaatimiz için çok büyüktür. Günümüzde kullanılmadıklarını öğrendik" dedi. Peder Dositheos, davanın Patrikhane tarihinde Türkiye'de bir malın iadesi için açılan ilk dava olduğunun da altını çizdi. İadesi istenen kiliselerin, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan ve Atatürk'ün emriyle 1924'te Patrikhane'den alıp Papa Eftim ailesine bırakılan Türk Ortodoks Meryem Ana Kilisesi, Türk Ortodoks Aya Nikola Kilisesi ile Türk Ortodoks A y a Yani Kilisesi oldukları öğrenildi. Galata'da bulunan Meryem Ana Kilisesi, halen hiç kimse tarafından tanınmayan Türk Rum Ortodoks Kilisesi'nin merkezi olarak kullanılıyor.
'EFTİM'İ AFAROZ ETMİŞTİK'
Kiliselerin iadesi için başlatılacak hukuk mücadelesi Fener Rum Patriği Bartholomeos, tarafından da doğrulandı. Aya Yani ile Aya Nikola kiliselerine 1965'te el konulduğunu dile getiren Patrik Bartholemeos, "20 yıl boyunca hükümetimize iade talebini hep dile getirdim. Ancak herhangi bir yanıt alamadım" demişti. Üç kilisenin de Patrikhane'den alınıp akarlarıyla birlikte Papa Eftim ailesine verildiğini kaydeden Bartholomeos, "Papa Eftim aforoz edildi. Rum toplumuna ait herhangi bir mülk üzerinde hak iddiası söz konusu değil. Burada Ergenekon toplantılarının yapıldığı biliniyor" ifadelerini kullandı.

AİHM İLE YETİMHANE
Patrikhane, 2005 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) Büyükada'daki Rum Yetimhanesi'nin iadesi için Türkiye aleyhinde dava açmıştı. AİHM de Haziran 2010'da verdiği kararda Yetimhane'nin Patrikhane'ye devredilmesine ve Türkiye'nin Patrikhane'ye manevi tazminat ödemesine karar vermişti.
EFTİM'İN KIZINA ERGENEKON KELEPÇESİ
Galata'daki kiliselerin bağlı olduğuTürk Ortodoks Patrikhanesi'nin (TOP) 1922'de Türk bağımsızlık mücadelesini destekleyen Pavlos Karahisarithis tarafından Kayseri'de kuruldu. Önce ismini Papa Eftim yapan Karahisarithis, daha sonra Zeki Erenerol olarak değiştirdi. Kendi Sinod'unu (meclis) kuran Erenerol, kendisini tüm Ortodoks cemaatinin temsilcisi ilan etti. 1924'te merkezini Kayseri'den Galata'ya taşıdı. TOP, Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından tanınmıyor. 2008'de Papa 3'üncü Eftim'in kızı Sevgi Erenerol, Ergenekon kapsamında tutuklanırken halen kilisenin temsilciliğini yapan ağabeyi Ümit Erenerol da gözaltına alınmıştı.