Aladağ'da 12 canımızın yandığı yurtta ihmaller zinciri

Adana'nın Sinanpaşa Mahallesi'ndeki 'Tahsil Çağındaki Talebelere Yardım Derneği Orta Öğretim Kız Öğrenci Yurdu'nda çıkan yangında yaşamını yitiren 10 öğrenci, 1 küçük çocuk ve 1 eğitmenin kimlikleri, ailelerden alınan kan örnekleri doğrultusunda belli oldu. Türkiye bu yavrularına ağlarken yurttaki ihamller de gündemdeki yerini koruyor.

İşte 10 soruda 12 canın yandığı yurttaki ihmaller zinciri;

1- İHBAR GEÇ Mİ YAPILDI, YOKSA İTFAYE Mİ GEÇ GİTTİ?

Olay Yeri Tespit Tutanağı'nda şu tespitlere yer verildi:
- İhbar yangının başlamasından 15-20 dakika sonra 19.24'te ulaştı. Aladağ İtfaiyesi'ne yaya gelen Kazım Kocagöz, öğrenci yurdunun yandığını haber verdi. Bu ihbar üzerine bir arazöz ve bir araçla üç itfaiye personeli gitti.
- Müdahaleye gidildiğinde yangının binayı sardığı görülünce ek kuvvet istendi. Adana'dan bir "cankur", bir arazöz ve bir merdivenli araç daha gönderildi. Müdahale sırasında seyyar merdivenli araçla birinci kattan 7 öğrenci kurtarıldı. 5 öğrenci de atlayarak kurtuldu.
2- YANGIN NEDEN HIZLA BÜYÜDÜ VE ENGELLENEMEDİ?
- Yangın, yurdun girişinde ilk odada bulunan elektrik panosundaki kabloların kısa devre yapması sonucu çıktı. Yangın, merdiven boşluğuna kolay yanıcı halının döşenmiş olması, zeminin ve duvarların ahşap kaplama olması nedeniyle etrafa hızlı sirayet etti.
- Binadaki ahşapların vernikli ve yapıştırmalı / silikonlu olmasından dolayı yangın kısa sürede çatıya ulaştı.
- Çatının tavan kısmı, vernikli ahşaptan olmasından dolayı ani ve hızlı şekilde alev aldı.
- Zemin kat merdiven boşluğu, birinci kat ve çatı tamamen yanarken, çıkan dumandan zemin katın tamamı ve birinci kattaki yatakhane yanıp islendi.
3- ÇOCUKLAR PENCERELERDEN DE KURTARILAMADI... NEDEN?
- Zemin kattaki yemekhane ve oda pencerelerinde demir parmaklık olmasından ötürü öğrencilerin yukarı katlara çıktıkları değerlendirilmektedir.
- 'Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik'in 50. maddesinin B fıkrası gereği iç koridora açılan kapıların yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı olması ve "panik bağlı kapı" adı verilen kendiliğinden kapatan düzeneklerle donatılması' gerekirdi.

4- EN ÇOK KONUŞULAN KONU; YANGIN MERDİVENİ KAPALI MIYDI?
Aladağ Cumhuriyet Başsavcılığı'nın hazırlattığı bilirkişi ön raporunda da çarpıcı bilgiler yer aldı. Raporda, birinci kattaki yangın merdivenin kapısının PVC olduğu, yangın kapısının dışa açılır yapıldığı, kapı kolları olmadığından veya kapı açılamadığından buradan çıkıp kurtulan olmadığı vurgulandı. Yangının elektrik panosunun arkasındaki dağıtım panosundan çıkmış olabileceği, şartellerin eskimesinden veya özelliği kaybetmesinden kaynaklı ark olmuşması ve alev almasından çıkmış olabileceğini kaydedildi. Raporda, ölenlerden 7'sinin ikinci kattaki odada, yangın merdiveninin yanındaki odada 4'ünün, 1'inin ise birinci katta bulunduğu belirtildi.

5- ACİL DURUMLARDA ÖĞRENCİLERİ YÖNLENDİRECEK NÖBETÇİ YÖNETİCİ O SIRADA YURTTA MIYDI?

- Yurtta Özel Yurtlar Yönetmeliği'ne uygun olarak acil durumlarda öğrencileri yönlendirebilecek 'nöbetçi yönetici' o anda binada var mıydı?

6- YANGINA NEDEN OLAN ELEKTRİK KONTAĞININ BAKIM VE RUSHSATI YETKİN BİR FİRMA TARAFINDAN VERİLDİ Mİ?

- Yangına neden olan elektrik kontağına, binada kullanılan elektrik kablolarının standart dışı olmasının neden olduğu iddiası doğru mu? Yurt binasında elektrik sayacı çalışması ehliyetli bir firma tarafından mı, ne zaman yapıldı?

7- SÖZ KONUSU YURT ÖZEL YURTLAR YÖNETMELİĞİ'NE UYGUN MU?

- Binaya yeterli denetim yapıldı mı? Özel Yurtlar Yönetmeliği'nin öngördüğü yılda iki kez mülki amirlik denetimlerinden biri Haziran'da yapılırken 2016'nın bitmesine bir ay kaldığı halde ikinci denetim neden yapılmadı?

8- BU YAŞTAKİ ÖĞRENCİLERİ BÖYLE BİR YURTTA KALMASI YASAL MI?

Yönetmeliğe göre yurtlar sadece lise ve üniversiteöğrencileri için açılabiliyor. Fakat 2011'de eklenen madde ile 6, 7, ve 8'inci sınıf öğrencilerinin de kontenjan boşluğu ve ihtiyaç olması halinde yurtta kalmasına izin verildi. Yönetmelik değişikliği yapıldığı dönemde ilkokul kademesi 1, 2, 3, 4 ve 5, ortaokullar ise 6, 7 ve 8'inci sınıfları kapsıyordu. 4+4+4 sistemine geçilen 2012-2013 eğitim yılından sonra 5'ten 8'inci sınıf sonuna kadar ortaokul olarak adlandırılmaya başlandı ve yurt yönetmeliğinde 5'inci sınıflar için bir düzenlemeye gidilmediği görülüyor. Dolayısıyla yönetmelik 5'inci sınıfların durumunu tartışmalı hale getiriyor. Yurtta hayatını kaybeden çocuklardan ikisi 5'inci sınıf öğrencisiydi.

9- YURT BİNASINDA YANGIN SENSÖRÜ VAR MIYDI?

2007 yılında yürürlüğe eklenen bir yönetmelikle 21.5 metreden alçak eğitim tesislerinde yangın alarm sistemi bulundurma zorunluluğunun kaldırıldığı ortaya çıktı. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarafından konunun mahkemeye taşındığı belirtilirken, yönetmeliğin "tasarruf" amacıyla çıkartıldığı iddia ediliyor. Maalesef binada yangın sensörü bulunmuyordu.

Yangın alarm sistemlerinin ücretleri oda sayısına ve kullanılan malzemenin çeşidine göre değişiyor. Sektör yetkililerinin paylaştığı bilgilere göre 16 odalı bir yurt binasında yaklaşık 130 sensör kullanılıyor. Bu sistemin işletmeye olan maliyeti ise 3 bin 500 dolar civarında. Ancak oda sayısı az yurt veya okul binalarında bu rakam 1500 dolara kadar inebiliyor. Buna ek olarak tüm sistemi satın almak yerine aylık ücretler karşılığında da yangın ve diğer tehlikelerden korunabilmek mümkün.

10- ÇOCUKLARA ACİL DURUMLAR İÇİN EĞİTİM VERİLDİ Mİ VE BİNADA YANGIN TÜPÜ VAR MIYDI?

- Yurtta kalan çocuklara, acil durum ve kaçış bilgilendirilmesi yapılmış mıydı? Yurtta yangın tüpü var mıydı? Olay sonrası ilk değerlendirmeye göre binada yangın tüplerinin olmadığı iddia edildi.