Alternatör Nedir? Alternatör Ne İşe Yarar ve Nasıl Çalışır?

Birçok alanda kullanılan alternatör özellikle arabalarda karşımıza çıkmakta olup, işlevleri açısından sıklıkla araştırılan başlıklardan biri olmuştur. İnsanlar bu araştırmaları yaparken alternatör nedir, alternatör ne işe yarar ve nasıl çalışır gibi sorular sormaktadır. Bununla birlikte araştırma yapma ihtiyacı duyan tüm ilgililer için metnimizde alternatör ile ilgili merak edilen tüm sorulara cevap bulduk ve yanıtladık. Derlediğimiz metinde alternatör nedir sorusuna yanıt bulabilirsiniz.

Alternatör Nedir?

Alternatör, mekanik enerjiyi alternatif akıma çeviren elektromanyetik bir aygıttır. En basit haliyle içten yanmalı motorlarda bulunur ve motorun ürettiği mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren mekanizmaya denir. Araçların elektronik aksamını çalıştıran elektrik alternatörde üretilen elektrik olarak bilinir. Çoğu alternatif akım jeneratörü olarak bilinen alternatörler genellikle içten yanmalı motorlarda bulunur.
Bir iletkenin etrafındaki manyetik alanın değişmesiyle iletkende bir akım oluşur ve modern alternatörlerde olan mıknatıslar devreye girer. Bu mıknatıslar, demir cevherine sarılmış olan ve dönel makinelerde dönmeyen kısım olarak bilinen statorların içinde ya da etrafında dönerler. Burada oluşan mekanik enerji, rotorları döndürür ve iletkenler etrafındaki manyetik alan değişir. Böylelikle elektrik akımı oluşmuş olur. Alternatörler özellikle otomobillerde kullanılmakta ve buradan doğru insanlar tarafından bilinmektedir. Otomobillerde kullanılan alternatörler aracın motoru çalışıyorken aküyü şarj eder ve diğer tüm elektrik sistemlerine enerji sağlar. Piyasada en küçükten en büyüğüne kadar alternatör makineleri imalatı yapan firmalar vardır ve fiyatlar alternatörün modeline, kalitesine, küçüklüğüne veya büyüklüğüne göre farklılık göstermektedir.

Alternatör Ne İşe Yarar?

Alternatör mekanik enerjiyi elektronik enerjiye çevirmesinden kaynaklı birçok alanda kullanılan bir elektromanyetik aygıttır. Bu enerji çevirimi olayından kaynaklı birçok aletin, aracın ve makinanın kullanım seviyesini ve gücünü arttırmaktadır. Örneğin otomobillerde kullanılan alternatörler aracın motoru çalışıyorken dahi aküyü şarj etmektedir. Otomobildeki diğer tüm elektrik sistemlerine enerji sağlar. Doğru akım üreteçlerine oranla daha basit olan alternatörler hafif ve dayanıklıdır. Bu dayanıklılıkları sayesinde yüksek hızlarda çalışabilirler. Otomobillerdeki alternatörler motor hızının iki katı hızda dönebilmesiyle birlikte alternatörün rölantideki çıkış gücünü arttırmaya yararlar. 1960'lardan sonra otomobil üreticileri hafif, basit ve hızlı olmaları sebebiyle otomobil üretirken doğru akım üreteçleri yerine alternatörleri kullanmışlardır. Otomobillerde sıklıkla kullanılan alternatörlere ek olarak, endüstriyel alternatörler de bulunmaktadır. Bu makinalar bir çevirici makina tarafından çevrilen hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürürler. Alternatif akım üreteçleri olarak da adlandırılan bu üreteçler genellikle elektrik enerjisinin şebekeden sağlanamadığı yerlerde kullanılmaktadır. Alternatör su türbinleri, rüzgâr, dizel motor gibi çeşitli çeviricilerle kullanılabilmekte ve elektrik ihtiyacı olan yerlerde şebeke yedeği olarak yaygın olarak dizel motor ile tahrik edilen alternatörler kullanılmaktadır. Yani genel olarak alternatörler, elektrik enerjisinin şebekeden sağlanamadığı ortamlarda kullanılmaktadır. Rüzgar enerjisi, dizel motor ve su türbinleri gibi çeviricilerle kullanılabilen alternatörler, akım jeneratörleri olarak da bilinmektedirler.

Alternatör Nasıl Çalışır?

Alternatörlerin farklı tipleri olduğu için, kullanıldığı alana göre farklı çalışması da gözlenmiştir. Ancak genel ve kesin olarak alternatörler mekanik enerjinin elektrik enerjisine dönüşmesiyle çalışır. Yani mekanik enerjinin dönel makinelerde dönmeyen kısım olan statoru döndürmesiyle iletkenler etrafındaki manyetik alan değişir. Bununla birlikte elektrik akımı üretilmiş olur. Bu alternatif akım jeneratörleri olarak da adlandırılan alternatörler dalgalı akım üreticisi olarak da bilinmektedir. Bir mıknatıs ve bu mıknatısın kutupları arasında dönen armatürden oluşan bu elektromanyetik cihazlar; rotor, stator ve diyot parçalarından oluşur. Bu parçalarla akım üretilir. Bir iletkenin etrafındaki manyetik alanın değişmesiyle iletkende akım oluşur ve rotor adı verilen bu mıknatıslarla demir nüveye sarılmış olan statorun etrafında dönmeye başlar. Oluşan mekanik enerjinin statorları döndürmesiyle birlikte, iletkenlerin çevresindeki manyetik alan değişir. Bu çalışma prensibinin sonunda ise elektrik akımı üretilmiş olur. Otomobil alternatörlerinde rotordaki manyetik alan her zaman fırçalarla aktarılan akımlarla oluşmaktadır. Böylece rötarda oluşan akım kontrol edilir ve alternatörün voltajının kontrol edilebilmesi sağlanmaktadır.