Ardahan Valisi Hayrettin Çiçek, SABAH’a konuştu: 7,5 milyar liralık kayba neşter…

Bu sene Ardahan Valiliği tarafından ilin canlı sanayisi durumundaki hayvancılığın gelişmesi için 'Kalkınma Eylem Planı' geliştirildi. Bu plana göre sorunlar bizzat yerinde incelendi. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından anket çalışması yapıldı. Bin 190 işletme sahibine 50'ye yakın soru içeren anket çalışması ise bizzat işletmeler ziyaret edilerek yüz yüze yapıldı. Ortaya çıkan sonuca göre valilik eylem planı hazırladı. Bunun en önemli ayağını oluşturan buzağı ölümleri ve kısır kalan inekler için son teknoloji aşılar devreye sokuldu. Böylece yaklaşık yılda 7,5 milyon liralık bir kaybın önüne geçildi. Bu önemli detayı araştırıp ortaya çıkaran Ardahan Valiliği'nin bu çalışmaları üreticiler tarafından büyük takdirle karşılandı.

VALİ ÇİÇEK, SABAH'A KONUŞTU: "SORUNLARI YERİNDE TESPİT ETTİK"

Ardahan Valisi Hayrettin Çiçek, Kalkınma Eylem Planı hakkında SABAH'ın sorularını yanıtladı. Vali Çiçek yapılan araştırmayla ilgili olarak "Ardahan'ın göç sorununa çözüm bulmak için sorunları yerinde tespit ettik. Kars Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi ve Ardahan Üniversitesi'nin kıymetli akademisyenleriyle birlikte bir anket çalışması yaptık, bu anket çalışmasında özellikle hayvancılığı biraz merkeze alarak işletmelerimizin il genelinde ve köylerimizde üreticilerimizin ve yetiştiricilerimizin alışkanlıklarını, eğilimlerini, uygulamalarını ortaya koymak için anket çalışması yaptırdık. Üreticilerimizden aldığımız cevapları tekrar akademik birimlerimizle birlikte yoğurduk. Ortaya çıkan sonuca göre çözümler geliştirdik. Dolayısıyla şu anda Ardahan ilimizin hayvancılıkla ilgili özellikle üretici alışkanlıkları ve yanlış uygulamalardan kaynaklı ne tarz sorunlar yaşandığını çok daha net gördük. Daha önce böyle bir çalışma hiç yapılmadığı için orada sorulara verilen cevaplarda çok ciddi veriler oluştu. Hal böyle olunca bu verilerden yola çıkılarak proje fikirlerimizi bu verilerin üzerine inşa ettik ve bundan sonra hem eğitim çalışmalarımızı hem de proje tasarımlarımızı anket çalışması sonucundaki verileri baz alarak hayata geçirmeye çalıştık" şeklinde konuştu.

MODERN HAYVAN BARINAKLARI TEŞVİK EDİLECEK

Başta Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAP) olmak üzere hayvan barınaklarının standartlara uygun olarak yapılması için ciddi destekler verdiğini hatırlatan Vali Çiçek, sözlerine şöyle devam etti: "Bir başka önemli konu ise hayvan barınaklarımız özellikle olması gerektiği şekilde değil. Bu barınakların yapısındaki eksikliklerin giderilmesi ile alakalı yine farklı düşünceler ortaya çıktı. Bunlarla ilgili eylem planımızı belirledik ve bunun için çözüm ürettik. Devletimizin bu konuda çok fazla hibe ve destekleri var. Biz de valilik olarak yetiştiricilerimize desteklerimizi sunuyoruz."

BUZAĞI ÖLÜMLERİNİ AZALTACAK EYLEM PLANI

Vali Çiçek, yaptığı açıklamada "Yaptığımız anket çalışmalarında önümüze çıkan sonuçta ciddi anlamda bir kaybımızın olduğu ortaya çıktı. Buradaki rakamlarla ilgili toplam 301 bin büyükbaş hayvanımız var. Bu 301 bin büyükbaş hayvanımızdan boğa altı inek sayısı yani 19 ay ve üzerinde yaşlı olan ineklerimizin sayısı 187 bin civarında fakat 2023 yılı içerisinde doğan buza sayımız 84 bin 584 adet. Bizim resmi veteriner hekimlerimizin küpe taktıkları ve sistemde kayıt altına aldıkları resmi rakam böyle olunca geriye kalan 103 bin hayvanımızın aslında gebe kalması veya doğum yapması gerekirken doğum yapmadıkları ortaya çıkmış oldu. Çalışmamızın neticesinde 103 bin hayvanımızın doğum yapmadığı ortaya çıktı. Peki 'Bu inekler doğum yapma potansiyeline sahip olmasına rağmen neden doğum yapmadı?' Ortaya çıkan alt başlıklarda kısırlık sorunu var. Bunun dışında gebe kalan hayvanların da düşük durumları söz konusu. Doğum yapmalarına rağmen buzağı doğduktan sonra özellikle aşırı ishallere bağlı başlayan ve sonrasında ölümle sonuçlanan buzağı ölümlerinin de çok ciddi bir rakam olarak karşımıza çıktığını gördük. Özellikle bu rakam 10 bin 300 civarında yani biz aslında ortalama her yıl 10 bin 300 buzağımızı kurtarabilecekken kurtaramıyoruz. Bundan sonraki eylem planımızı biraz buna yoğunlaştıracağız. 10 bin 300 buzağıyı ne kadar sayıda kurtarabilirsek ne kadar yüksek oranda bunların yaşamasını sağlayabilir ve başarabilirsek o anlamda kendimizi başarılı hissedeceğiz. Dolayısıyla Ardahan ekonomisine de hayvancılık anlamında çok ciddi bir katkı sağlamış olacağız" dedi.

ŞEHRE YILLIK ZARARI 7,5 MİLYAR LİRA

Buzağı kayıplarının Ardahan ekonomisine zararından söz eden Vali Çiçek, "10 bin buzağıyı kaybetmemizin Ardahan ekonomisine zararı 226 milyon lira. Bu yılda kısır kalan ineklerin oluşturduğu kaybı da hesaba kattığımızda yıllık kayıp yaklaşık 7,5 milyar lira. Bu ciddi bir rakam. Bunu engellememiz halinde üreticilerimiz daha fazla gelir elde edebileceklerini düşünürsek gayrisafi hasıla oranını da kendiliğinden artırmış olacağız. Böylece Ardahan ekonomisi hızla büyüyecek" ifadelerini kullandı.

DOĞUM ÖNCESİNDE ÖNLEM ALINIYOR

Vali Çiçek, son olarak uygulanan bir yöntemi anlatarak "Ayrıca buzağı ölümlerini önleme projemiz kapsamında bir kaynak elde ettik. Bu kaynakla birlikte doğum öncesinde gebe olan anne hayvanlarımıza aşı uygulaması şu anda yapıyoruz. Buradaki amaç doğum sonrasında yaşanabilecek buzağı ishallerine bağlı ölümleri anne karnından başlayan süreçten itibaren engellemek. Doğduklarında ise bağışıklık sistemi sıfır olarak doğan buzağılarımızı anne sütünden gelen immün güçlendiricilerini devreye sokmak kaydıyla güçlenmelerini sağlayıp ölümlerine neden olan Bovine Viral, Koronavirüs, Rota Virüs gibi hastalık etmenleri ile daha güçlü mücadele etmelerini sağlamak... Belki hastalanabilirler ama ölümle sonuçlanan bu alışılmış durumu tersine çevirmek için bir çalışma yürütüyoruz" şeklinde konuştu.