Trabzon'un Vakfıkebir ilçesindeki İshaklı Mahallesinde tarihi 1900'lü yıllara dayanan kara kilit imalatı kaybolmaya yüz tuttu. Karadeniz Bölgesi'nde geçmiş yıllarda hem üretimi ve hem de usta açısından oldukça yoğun günler yaşayan kara kilit imalatında tek bir usta 59 yaşındaki Necati Sinan kaldı. Necati usta ve oğlu Osman ile körüklü kömür ocaklarında döverek demirden yaptıkları bugünlerde ise makineleşen kara kilitler özellikle Trabzon, Giresun ve Samsun gibi illerde yoğun şekilde tercih ediliyor.
Genelde ev ve samanlık kapılarında kullanılan, iki tür halinde olan kara kilitlerin yapımı ise 10 aşamadan geçiyor. Küçüğü 16 santimetre, büyüğü de 18 santimetre olan büyük anahtarlı kara kilitlerin son ustası olan Necati Sinan (59) Vakfıkebir ilçesindeki Kirazlık Sanayi Sitesi'nde oğlu Osman Sinan (32) ile mesleğini yaşatıyor.
Baba mesleği olan kara kilit imalatına ilkokul yıllarında başladığını belirten Necati Sinan, "Kara kilit Baba mesleğimiz. İlkokuldan sonra bu mesleğe başladık. Yıllar sonra ise oğlum Sinan ile mesleğimizi sürdürüyoruz. Kara kilidin tarihi 1900'lü yıllara dayanır. Bizim köyden başka hiçbir yerde yapılmaz. Köyün tamamı kara kilit yapardı, sonra yavaş yavaş bırakıldı.O dönemlerden sadece tek usta ben kaldım. Makineler yardımıyla el emeği ve göz nuru ile yapıyoruz. Geçmiş yıllarda körüklü ocaklarda yapılırdı. Şuanda makinelerden çıkan kalıplarla yapıyoruz" dedi.
"GELİŞEN TEKNOLOJİYE RAĞMEN KARA KİLİDE TALEP OLUYOR"
Gelişen teknolojiye rağmen kara kilide yine de talep olduğunu kaydeden Sinan, "Bu kadar teknolojiye rağmen kara kilide yine talep oluyor. Biz artık yaptığımız kara kilitleri toptancıya veriyoruz. Maliyeti 150 lira oluyor. Günde yaklaşık 10 tane kara kilit yapıyoruz. Çoğunlukla Trabzon, Gümüşhane, Giresun ve Samsun gibi illere gidiyor. Hatta Erzurum'a kadar gittiği bile oldu. Özellikle yaz mevsiminde yayla zamanları ve yayladan dönüşlerde kara kilitlerin satış zamanı oluyor. Halen daha kullanılıyor" şeklinde konuştu.
Kara kilide coğrafi işaret alınması için çalışmaların sürdüğünü vurgulayan Sinan, "Yıllar önce köyümüzde kara kilit ustaları vardı. Bende onlardan öğrenip usta oldum. Şuan ise sadece ben kaldım. Oğlum ile kara kilit üretmeyi sürdürüyoruz. Teknolojiye rağmen kara kilide talep sürüyor. Oğluma da öğrettim be onunla beraber bu işi yapıyoruz. Gençlere tavsiyem bir meslek öğrensinler. Herkes masa başı ,rahat çalışmak istiyor. O kadar kolay değil. Meslek lisesinden mezun olduklarında kendileri üretmeli. Uzun yılardır yaptığım mesleğimden memnunum. Kendim ürettip, kazandım. Köyde 20-30 tane dükkan vardı. Sadece bu işi yapıyorlardı. Şuanda sadece ben kaldım. Kara kilidi halen daha kullanan köyler tabi ki var. Kara kilit normal kilitlere göre daha dayanıklı oluyor. Kilit yağlandıktan sonra ömür boyu kullanılabilir. Coğrafi işaret alınmasını bekliyoruz" dedi.
