"Batılı gibi 'medeni' değiliz, bu yüzden doğamız kirlenmedi"

Hiç tanımadığınız bir ülkeyi en iyi kimden dinleyebilirsiniz? O ülkenin cumhurbaşkanından desem? Ekvador; ülkemize yaklaşık 30 saatlik bir uçuş sonrasında ulaşabileceğiniz Latin Amerika'nın küçük, Amazon Havzası'ndaki cennet ülkesi. Yunusları, kara kaplumbağaları ve diğer deniz canlıları nedeniyle koruma altına alınan Galapagos Adası'nın bağlı olduğu Pasifik'e bakan ana kara. Pek çok Latin Amerika ülkesinde olduğu yerlilerin baş tacı edildiği ama onun yanı sıra İspanyolların da yaşadığı, çok renkten etnik kökeni barındıran Ekvador'un 49 yaşında bir cumhurbaşkanı var; Rafael Correa Delgado. Halkın karşısına ülkesindeki etnik çeşitliliği ve yerli kökenlerini gösteren işlemeli gömleğiyle çıkan bir siyasetçi. Ve yine pek çok Latin lideri gibi, ABD'ye karşı duruşunu öğrencilik yıllarında kazandığı eğitim bursuna gitmemekle gösteren eski akademisyen-ekonomi bakanı. Correa, 2007'den bu yana Ekvador'un mütevazı liderliğini yürütüyor. Cumhurbaşkanı'nın geçen haftaki tarihi Türkiye gezisi ve gündemi deniz, su, tarım, ekoloji, biyoçeşitlilikle, yani bizimkinden tamamen farklı dolu ülkesini dinleyelim.
* Coğrafyaları nedeniyle Ekvador ve Türkiye'nin dinamikleri çok farklı, değil mi?
Biz çok barışçıl bir bölgede yaşıyoruz. Sizinki gibi Kurtuluş Savaşımız olmadı. Ya da şu anda Ortadoğu'da yaşanan olayların benzerini yaşamadık. Batı kültüründen bir farklılığımız da; biz Batılılar gibi "medeniyetleşme" konusunda ilerleyemediğimiz için çevreyi bozmadık. Hala temiz bir doğamız var. Hatta anayasamızda doğa hakkı diye bir kavram var. Bizim vatandaşımız doğa haklarının ihlal edildiğini düşünüyorsa dava açabilir. Biz şu anda doğayı korumayı öğreniyoruz.
* Ülkeniz biyo-çeşitliliğiyle ünlü.
Evet, kesinlikle. Bizde bir hektarlık bir alanda tüm Latin Amerika'daki biyoçeşitliliği görebilirsiniz.
* Peki temel sorunlarınız neler? Tarımsal alanlarını iyileştirmek için kaynak yaratmaya çalışıyoruz. Kaynak yaratırken çevreye salınan bazı atıklar var. Bunun önüne geçmek için su enerjisinden yararlanmaya çalışıyoruz. Yeni petrol ve maden işletmelerine girişmek istiyoruz ama doğal kaynaklarımızı koruyarak tüm bunları gerçekleştirmenin yollarını arıyoruz.
* Çok farklı sorunlarımız olduğu görülüyor.
Türkiye ve Ekvador tarihi, kültürel açıdan çok farklı ülkeler elbette. Ama ortak faydalarımız için beraber çalışabiliriz. Ticaretin yanısıra, siyasi ve bilişim teknolojik işbirliği yapabiliriz.
* Türkiye'ye çok hazırlıklı gelmişsiniz. Türkiye için Brezilya'yla nasıl rakip olmayı düşünüyorsunuz?
Bizim de stratejik bir konumumuz var. Biz Pasifik'ten Asya'ya en yakın Latin ülkesiyiz.
"CHAVEZ'E KARŞI BİR TAKINTI VAR"
* Güney Amerika deyince akla Venezüella Devlet Başkanı Chavez'in gelmesine ve onun Latin liderlerce kanser "edildiği" komplolarına ne diyorsunuz?
Bazı politikacıların ona olan takıntısı var. Yoksa Chavez iyi bir arkadaştır. Liderlik konusuna gelince, bölge için hiçbir iddiam yok. Ülkemin işleriyle meşgulüm.
'AMAZON ÜLKEMİN İÇİNDEN GEÇİYOR'
Ekvador Cumhurbaşkanı, Türk turistlerin Amazon'u görmek için Brezilya yerine neden Ekvador'u tercih etmesi gerektiğini şöyle anlattı: "Brezilya'da Amazon'a ulaşmak için kent merkezinden saatlerce seyahet etmeniz gerek. Bizim ülkemizin tam olarak içinde" dedi.
EKVADOR'DAN MUZ, GÜL VE KARİDES
Türkiye'nin Ekvador'dan ithal ettiği muza yüzde 140 oranla, dünyanın en yüksek gümrük vergisini ödediklerinden şikâyetçi olan Ekvador Cumhurbaşkanı Correa, bu sorunu bizzat Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e iletti. Correa, "Üç ay içinde imzalanacak yeni bir anlaşmayla bu oranda indirime gidilecek" dedi. Gül'ü ziyarete ülkesinin başlıca üreticisi olduğu "güllerle" giden Correa, "Size gül ve karides ihracatında daha iyi bir noktaya varacağız" dedi.
BİZİM AMAZONUMUZ VAR AMA İSTANBULUMUZ YOK
Yirmi yıl önce öğrenciyken İstanbul'a gelen Ekvador Cumhurbaşkanı, "Bizim Amazonumuz var ama İstanbulumuz yok. Yirmi yıl önce geldiğimde otelde kalacak veya yemek yiyecek param yoktu, şimdiyse zamanım yok" dedi.
ŞULE GÜNER