'Böyle izlendiğini bilse grip virüsü kaçardı'

Sağlık Bakanlığı, sonbaharın gelişiyle birlikte grip virüsünü yakın takibe aldı. Hastalık, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) referanslı 134 laboratuvarından biri olan İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki laboratuvarda mercek altında... Burada, virüsün kimliği ile uğradığı mutasyon tespit ediliyor ve dünya ağında paylaşılıyor. Dünyada her yıl 300-500 bin kişi gripten ölüyor. SABAH ekibi de grip mevsiminin başlamasıyla birlikte yoğun mesai yapan, DSÖ'nün ülkemizdeki referans laboratuvarlarından İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi laboratuvarını ziyaret etti.

SON KEŞİF: YARASA VİRÜSÜ
Sağlık Bakanlığı Aşı Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selim Badur'a bu yılki grip virüsünü sorduk. Badur, "Ülkemizde son 4 yıldır grip kendini ocak ayında gösteriyor. Şubat-nisan döneminde pik yapıyor ve mayıs ayında ortadan kayboluyor" diyor. Badur, virüsün bulaşana kadar canlı kalabildiğini, örneğin 100 kişilik bir uçakta, 4 saatlik bir yolculukta yolcuların yüzde 75'ine bulaşabildiğini belirtiyor. İstanbul'dakinin de dahil olduğu 134 laboratuvarda, her gün 50 örnek, 14 farklı virüs taramasıyla inceleniyor. Virüsün kimliği, uğradığı mutasyon tespit edilip sisteme kaydediliyor. Örneğin bilim adamları son olarak Arap Yarımadası'nda 'Yarasa Virüsü'nü tespit etmiş. Bu virüs hakkında bilgi veren Prof. Badur, "DSÖ 2 gün önce bir uyarıda bulundu. 2 hasta solunum yolu şikayetiyle hastaneye kaldırıldı. Biri öldü. Ölen kişide yeni bir Coronavirus bulundu. Bu virüs yarasalarda görülüyor. Aynı virüs grubu SARS salgınında da ortaya çıkmıştı. Bilim adamları yeni virüsün farkında. Ama virüs farkında değil. Virüs, bilim adamlarının kontrolünde olduğunu bilse kaçardı" diyor.

17 İLDEN NUMUNELER GELİYOR
Selim Badur, laboratuvarın nasıl çalıştığını ise şöyle anlatıyor: "DSÖ, çocuk felci ve grip virüsünü yakından iziliyor. Mevsimsel gripte pandemi, yani büyük salgın çıkaracak yeni bir virüs ortaya çıkmasını önlemek için ağ sürekli takipte. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki laboratuvar ile Ankara'daki Türkiye Halk Sağlığı Kurumu laboratuvarına 17 ilden virüs örnekleri geliyor. İstanbul'daki laboratuvara İstanbul, İzmir, Antalya, Bursa ve Edirne'den örnekler geliyor. Bu da Türkiye nüfusunun üçte biri demek. Aile hekimleri grip vakalarından burun sürüntüsü alıp, kargoyla laboratuvarımıza gönderiyor. Aynı gün 14 farklı virüs inceleniyor. Hekime ve bakanlığa virüs hakkında bilgi veriliyor." Gözlem ağı sayesinde grip virisünün dolaşımı, ne zaman başladığı anında belirleniyor. Prof. Dr. Badur sözlerini, "Bu sayede virüs bilim adamlarından kaçamıyor. İzini her saniye sürüyoruz. Örneğin son bir haftadır soğuk algınlığı yaratan virüsler var, henüz grip virüsü sahnede yok" diye tamamlıyor.
GRİP AŞISI KİMLERE YASAK?
İstanbul Academic Hospital İç Hastalıkları ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Turgay Çelikel, ciddi yumurta alerjisi olanların, daha önce grip aşısı yaptırıp ciddi yan etki gelişenlerin, ateşli bir hastalığı olanların ve bir sinir sitmesi hastalığı olan "Gullian Bare" geçirenlerin grip aşısı olmaması gerektiğini söyledi. Özellikle çocukların, hamilelerin, yaşlıların, kronik akciğer ve kalp hastalarının, bağışıklığı baskılanmış olanların (diyabet, böbrek yetmezliği, kanser vs) aşı yaptırması önerisinde bulunan Prof. Çelikel, "Grip aşısından sonra ciddi alerjik yan etkiler gelişebilmektedir. Bu nedenle aşının acil müdahalede bulunulabilecek bir merkezde yapılması gerekir" diye tavsiye etti.

BEBEKLERDE 6 AY SINIRI
Bursa Özel Bahar Hastanesi'nden Dahiliye Uzmanı Dr. Mehmet Ali Çelebi de aşının 6 aydan küçük bebeklere yapılmaması gerektiğini vurguladı. Bakteriyel bir hastalık olmadığından antibiyotiklerle tedavi edilemeyen gribin genellikle hastalığın belirtilerine yönelik tedavi yapıldığını anlatan Dr. Çelebi, "Aşı için en ideali ekim başıdır" bilgisini verdi.