Dama ilk pabuç burada atılmış!

Karabük'ün Safranbolu ilçesi 1416'da Osmanlı hakimiyetine geçince, imparatorluğun gelenek ve görenekleri şehrin siyasal ve sosyal yaşamına hakim olmaya başladı. Bunlardan biri de aynı işi yapan esnafın bir arada bulunduğu "lonca sistemi" idi. Şehirde, Yemeniciler Arastası (ayakkabı üretilen çarşı), demirciler çarşısı, manifaturacılar çarşısı gibi pek çok arasta kuruldu. Bu çarşılardan biri de Eskiçarşı'da 1661 yılında Osmanlı Sadrazamı İzzet Mehmet Paşa tarafından yaptırılan ve 47 yemeni (deriden yapılma eski bir tür ayakkabı) ustasının dükkânlarının bulunduğu Yemeniciler Çarşısı'ydı. Bu çarşı, meşhur "pabucu dama atılmak" deyiminin de ilk çıktığı yer oldu. Turizm işletmecisi İsmet Saraçoğlu, artık unutulmaya yüz tutan lonca geleneğinin ortaya çıkardığı deyimin hikâyesini şöyle anlattı:

KUSURLU PABUÇ DAMA
"Osmanlı döneminde esnaf ve sanatkarların bağlı bulunduğu teşkilat ticaretin yanında sosyal hayatı da düzene sokuyordu. Örneğin Yemeniciler arastasından bir ayakkabı aldınız veya buradaki ustaya tamir ettirdiniz. Yemeni kusurlu çıktı veya iyi bir şekilde tamir edilmedi. O zaman, çarşıda bulunan esnaflardan oluşan heyete gelir, şikâyet edilirdi. Heyet hem ustayı, hem de müşteriyi dinledikten sonra eğer müşteri haklı ise o yemeninin bedelini öder, yemeniyi de ibreti alem olsun diye imal veya tamir edenin ustanın dükkânının çatısına atardı. Böylece pabuçları dama atılan usta maddi kazançtan olur ve gerçekten pabucu dama atılırmış. Bunu gören halk oradan alış veriş yapmazmış. Unutulmak üzere olan sadece bu söz değil lonca geleneğinin hiçbir somut kuralı da günümüzde yaşamıyor. Çin malı eşyaların istilası nedeniyle bu çarşılarda el sanatları üretilmiyor."