Son Güncelleme: Pazartesi 25.04.2011
Gelibolu'ya Türkiye'den baktı, kahramanlık gördü
Türk arşivlerine giren ilk Avustralyalı tarihçi Broadbent, Anzakların Gelibolu seferiyle ilgili bilmediklerini ortaya çıkardı. Broadbent'e göre Türk askeri kahramanca ülkesini savundu
'İKİ TARAFI DA DİNLEMELİ'
Broadbent, 2005'ten bu yana Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE) ve Başbakanlık Osmanlı arşivindeki Gelibolu belgeleri sayesinde Anzaklarla ilgili hiç bilmediği bilgilere ulaştı. Arapça belgeleri önce Türkçe, sonra da İngilizce'ye çevirtti. "En iyi tarihi araştırma, bir mücadelede her iki tarafın tuttuğu ilk belgelerden oluşur. Bu yüzden bu proje, Avustralya, İngiltere ve Türkiye için çok önemli. Türklerin kahramanlıkları ve savaş taktikleriyle ilgili bilmediklerimize ulaştık" diyen Broadbent'in Türk arşivlerinden öğrendikleri, Anzaklarla Türkleri birbirine biraz daha yaklaştıracak. Broadbent, kahraman Türk askerlerinin Anzaklara kasten saldırmadığını, sadece kendi topraklarını korumaya çalıştığını söylüyor. Broadbent, Gelibolu mübadelesinin 100'üncü yılında, yani 2015'te hikâyeyi her iki taraftan dinleyen ilk "Anzak" olarak, bildiklerini bir kitapla paylaşacak. Broadbent'in dediği gibi; "Bir mücadeleyi her iki taraftan dinlemeden tam anlayamazsınız."
Avustralyalı tarihçinin arşiv notları
1. Türk askerleri, mücadelenin ilk çıkarma bölümünde savaş alanında kendi pozisyonlarına uygun bir şekilde hareket etti, yani sanıldığı gibi işgalci güçlere karşılık vermedi.
2. Avustralyalılar 1915'te Gelibolu'ya saldırırken bir noktayı unuttu: Türk askerinin Kuzey Afrika'da ve Balkanlar'daki mücadelelerinde kazandıkları deneyim. Türk askerleri bu savaş deneyimlerini Gelibolu'da ortaya koydu.
3. Türk askerinin topçu atışları İngiliz donanmasının büyük silahlarından daha etkiliydi. Ama Türklerin mühimmatı daha azdı. İşgalciler çok hızlı fikir üretirken, Türkler de geri kalmadı ve savaş bir süre sonra çıkmaza girdi.
4. Türklerin taktik ve mühimmatı yeni değildi. Bazı Türk komutanlar, savaşılmayan alanlardaki mevzilerde bulunan süngülerin, savaşılan alanlardakilerle değiştirilmesini sağladı. Türklerin işgalcileri denize dökmelerinin nedeniyse işlerini çok iyi yapmaları ve kararlılıklarıydı. Ancak Mayıs 1915'te Türk askerlerinin karadan saldırıya uğraması strateji değiştirerek savunmaya geçmesine neden oldu.
5. Bu saldırıdan sonra cephedeki Türk mühendisleri onarım yapmak üzere siperlerin ön kısmına geldi. Daha sonra Türkler olağanüstü bir çaba göstererek İngiliz, Avustralyalı, Yeni Zelandalı ve Fransız güçleri hangi silahla saldırırsa saldırsın püskürtmeyi başardı.
6. Türkler mücadelenin ilk zamanlarında Anzaklarla İngilizleri ayırt edemedi. Türklerin kiminle savaştığı değil, taktikleri önemliydi.
ŞULE GÜNER
EN SON HABERLER
- 1 İstanbul Boğazı'nda gemi trafiği geçici olarak durduruldu
- 2 Kariye'de ilk namaz heyecanı! Mutluluklarını SABAH'a açıkladılar: Çok şükür bugünleri gördük
- 3 SURVİVOR 3. ELEME ADAYI AÇIKLANDI! Survivor eleme adayı kim oldu? TV8 ile 6 Mayıs 2024 Survivor dokunulmazlığı kim kazandı?
- 4 Survivor eleme adayı kim oldu, hangi isim? 6 Mayıs 2024 Survivor'da dokunulmazlık oyununu hangi takım kazandı? İşte, 3. eleme adayı
- 5 Yer Antalya: Okuldan el ele çıkan kardeşleri ölüm ayırdı!
- 6 Tekirdağ'da vahşet! Cinnet getiren adam ailesini katletti
- 7 Yaşlı kadına dolandırıcı tuzağı! Tüm parasını kaptırdı
- 8 Yola fırlayan çakal zincirleme kazaya neden oldu: 6 yaralı
- 9 Bursa’da yangın: 3 ev küle döndü
- 10 Sosyal belediyecilik Başkan Altay’ın işi... Öğrencilere yıllık 126,5 milyon TL sosyal destek veriyor